Buxoro davlat universiteti O’zbekiston respublikasi

Kimyoviy modifikatsiya. Sof uglerodli nanotrubkalardan kimyoviy
modifikatsiyalangan 
nanotrubkalarga
o’tish

nanotrubkalarni

molekulyar 

---

32 

elektronikada qo’llash imkoniyatini kengaytiradi. Uglerod nanotrubkaning ichida
silindrik bo’shliqning borligi ularning ichiga turli elementlarni, hatto og’ir 
metallarni kiritish imkoniyatini yaratadi. Nanotrubkalarning tashqi sirtiga
addenlarni (masalan: ftor atomlarini) qo’shish mumkin. Hozirgi kunda uglerodli 
nanotrubkalardan tashqari bor-azot nanotrubkalarini ham olishmoqda. Bu barcha
hollarda yangi va xususiyatlari eksperimental o’rganilmagan materiallar olinishi 
lozim.

Svetodiodlar. Ko’p devorli nanotrubkalarning (MSNT) yana bir qo’llash
sohasi- organik materiallar asosida svetodiodlar tayyorlash. Bu holda quyidagi usul 
qo’llanilgan. Nanotrubkalardan iborat kukunni organik elementlar bilan toluolda
aralashtirib, ultratovush bilan nurlantiriladi.
So’gra
aralashma 

48
soat

davomida
tindiriladi.Boshlang’ich 
komponentlarning miqdoriga qarab nanotrubkalarning turli massaviy qismlari hosil
bo’ladi. Svetodiodlarni tayyorlash uchun aralashmaning yuqori qatlamini yechib, 
tsentrifugalash vositasida shisha asosga yotqiziladi. So’ngra polimer qatlamlarga
alyumin elektrodlar purkaladi. Olingan qurilmalar elektrolyumenestsentsiya usuli 
bilan tadqiq etiladi. Ular nurlanishining maksimal qiymati spektrning infraqizil
sohasi (600-700nm)ga to’g’ri kelishini ko’rsatadi.


Xulosa 
Birinchi bobda uglerod nanotrubkalar va fullerenlarni olish usullari, uglerodli 

nanotrubkalar strukturasi o’rganilgan bo’lib, naonotrubkalardan uglerodning

boshqa allotropliklardan spetifik farqi ko’rsatilgan. Bundan tashqari 
nanotrubkalarning asosiy xususiyatlaridan biri bo’lmish, nanotrubka xiralligi
kattaligi haqida ma’lumotlar keltirilgan. Turli xirallikka ega bo’lgan 
nanotrubkalarning o’tkazuvchanlik koeffitsientlari bir-biri bilan ko’rsatilgan.
Nanotrubkalar va fullerenlar olishning bir necha usullari tahlil etilgan.

---

33