|
Xulosa
Sotsializmdan bozor iqtisodiyotiga o’tishda turli mulk shakllari paydo bo’lgan bo’lsa, bozor iqtisodiyotidan ko’p ukladli iqtisodiyotga o’tish jarayonida xilma-xil mulkchilikka asoslangan turli xildagi ukladlar hosil bo’ldi. Hozirgi aralash iqtisodiyot davrida mamlakatimizda 4 turdagi ya’ni davlat, jamoa, xususiy va aralash ukladlar mavjud.
Bularning barchasiga birdaniga emas, boshqichma-bosqich amalga oshirilishi iqtisodiy siklik jarayonlardan sezdirmasdan o’tish hamda ehtiyotkor bo’lishni talab etadi. Ko’p ukladlilik sharoitiga erishish uchun mulkni davlat tasarrufidan chiqarish yoki xususiy sektorni erkinlashtirish bilan erishilmaydi.
Buning uchun iqtisodiyotni liberallashtirish ham kerak.
Davlatimiz rahbari 2017-yilda “Yangi O’zbekiston” qurish masalasida iqtisodiyotni erkinlashtirish hamda xususiy sektorning rolini kengaytirish taklifini ham bildirib o’tgan. Shu yo’nalishda yurtimizda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiy mulk egalarini davlat tomonidan huquq va himoyasi turli qonunlar asosida ta’minlab qo’yildi.
O’zbekistonda xususiy sektorni rivojlantirish orqali xalq orasida bir necha muammolar bartaraf etildi. Masalan, aholi o’z uyiga, yeriga ega bo’ldi, ishsiz yurganlar ish bilan ta’minlandi. Shundan so’ng davlat o’z oldiga undan ham katta maqsad qo’ydi ya’ni xususiylashtirilgan ammo ishlamayotgan yoki past likvidli korxonalarni davlat aktivlarini sotishdan tushgan mablag’lar hisobiga qo’llabquvvatlash, ularni moliyaviy resurslar bilan ta’minlashni amalga oshirib kelishmoqda. Davlatning bu strategiyasi, xususiy sektorda ishlab chiqarilayotgan mahsulotlorni jahon brendiga olib chiqish hamda raqobatlasha olish shartsharoitlari bilan ta’minlashga qaratilgan.
Xususiylashtirish jarayonlarini yanada chuqurlashtirish, haqiqiy mulkdorlar qatlamini shakllantirish, ko’p ukladli iqtisodiyotni vujudga keltirish va unda xususiy mulkning yetakchi o’rinni egallashini ta’minlash, xususiylashtirishni amalga oshirish bosqichlarida aholi uchun kuchli ijtimoiy kafolatlarni yaratilishi, mulkni tejab-tergab foydalanadigan, talab va taklif qonuni asosida iste’mol bozorini to’ldira oladigan mulkdorlarga topshirilishi lozimligi, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish va milliy iqtisodiyotga to’g’ridan-to’g’ri xorijiy investitsiyalarni jalb qilish masalalari ham nazariy, ham amaliy ahamiyatga molik ekanligi ushbu mavzuda kurs ishining naqadar dolzarb ahamiyatga ega ekanligidan dalolat beradi.
Kurs ishining yozilishidagi taklif va tavsiyalar quyidagilardan iborat:
Xususiy va nodavlat sektor tushunchalarini bir-biridan farqlash;
Tadbirkorlikni rivojlantirayotgan sub’yektlarni ortiqcha byurokratik muammolardan chetlatish;
Xususiy sektorni kengaytirishda davlat o’z ulushuni qisman saqlab qolishi;
Tadbirkorlarni muammolarini davlat organlari tomonidan to’liq o’rganib chiqib, ularni hal etishda ko’maklashish;
Tadbirkorlikni amalga oshirayotgan sub’yekt korxonasidagi turli kommunikatsiya, suv, gaz, elektr-energiya bilan ta’minlanish muammolariga chetdan qaramasdan, shu yo’nalishlarda ham qo’llabquvvatlash.
Kus ishidan kutilayotgan ilmiy-amaliy natija, shu kungacha sanoat, yeruchastkalari hamda bank sohasida o’zgarishlar qilinyotgan bo’lsa, endilikda ular bilan birgalikda ta’lim- tarbiya va sog’liqni saqlash tashkilotlarida ham islohotlar o’tkazish chora tadbirlarini ishlab chiqish kerak.
Tadbirkorlikni rivojlantirish orqali davlat oldida turgan bir necha muammolarni hal qiladi. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishda xususiy mulk huquqi va mulk subye’ktlari davlat himoyasida ekanligi to’g’risidagi qonunlar oldin faqat nazariy edi. yurtboshimiz tashabbuslari bilan so’ngi yilarda ularni amaliyotda tatbiq etib, barchaning ongiga uni singdirishga harakat qilmoqdalar. Chunki oldingi yillarda tadbirkorlar va kichik biznes sub’yektlari mansabdor shaxslarning noqonuniy tazyiq o’tkazishlari va korrupsiyaning avj olishidan aziyat chekishardi. Hozirgi kunda esa hamma o’z haq-huquqlari biladi va bunday noqoqnuniy harakatlarga cheklovlar qo’yilgan.
Shulardan unumli foydalangan holda prezidentimiz tomonidan “ Har bir oila tadbirkor” loyihasi asosida ko’plab aholi ish bilan ta’minlanib, yana yangi ish o’rinlari yaratildi. Qolaversa, endi oddiy aholi qatlami ham xususiy mulkidan kelgan mablag’lar natijasida shaxsiy mulkini ko’paytirish imkoniga ham ega bo’lmoqda.
Bu qilinayotgan barcha ishlar aholini yaxshi yashashi, ijtimoiy yordamga muhtoj qatlamning kamayishi hamda iqtisodiyyotimiz rivojida har bir shaxsning o’rin egallashi uchun cheksiz imkoniyatlar yaratilmoqda desak mubolag’a bo’lmaydi.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning uzoqni ko’zlab olib boriyotgan strategiyasi, siyosati xalqimiz farovonligi uchun o’zining salmoqli hissasini yetakchi o’rinlarda qo’shib kelmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |
