|
Loschning markaziy o'rni nazariyasi
1954-yili germaniyalik iqtisodchi Avgust Losch Kristallerning markaziy o'rni nazariyasini o'zgartirdi, chunki u juda qattiq bo'lgan. Uning fikricha, Kristallerning modeli tovarlarni taqsimlash va daromadlarni to'plash butunlay joylashuvga asoslangan modellarga olib keldi. Aksincha, iste'molchilar farovonligini maksimal darajada oshirishga va har qanday yaxshilik uchun sayohat qilish zarurligini kamaytirishga qaratilgan ideal iste'molchi manzara yaratishga qaratildi va tovar sotiladigan joydan qat'i nazar, foydani nisbatan teng bo'lib qoldi.
ad
Bugungi kunda Markaziy o'rni nazariyasi
Loschning markaziy o'rni nazariyasi iste'molchilar uchun ideal muhitga qaramasdan, bugungi kunda ham uning xam xristianlarning g'oyalari sha joylarda chakana mavqeini o'rganish uchun juda muhimdir. Ko'pincha qishloq joylarida kichik kichkina qishloqlar turli kichkina qishloq aholi punktlari uchun markaziy o'rin vazifasini bajaradilar, chunki odamlar o'zlarining kundalik ehtiyojlarini qondirish uchun sayohat qilishadi.
Biroq, avtomobillar va kompyuterlar kabi qimmatbaho buyumlarni sotib olish kerak bo'lganda, mezbonlar yoki qishloqlarda yashovchi iste'molchilar nafaqat kichik aholi punktlariga, balki ularning atrofidagilarga ham xizmat qiladigan katta shahar yoki shaharga borishlari kerak.
Ushbu model Angliyaning qishloq joylaridan AQSh Midwest yoki Alaskaga yirik shaharlar, shaharlar va mintaqaviy poytaxtlar tomonidan xizmat ko'rsatadigan ko'plab kichik jamoalar bilan butun dunyoda namoyish etiladi.
CHRISTALLERNING MARKAZIY JOY NAZARIYASI
Markaziy joy nazariyasi - bu shahar geografiyasidagi dunyo bo'ylab tarqalishi, hajmi va qator shaharlari va shaharlari sabablarini tushuntirishga urinadigan fazoviy nazariya. Shuningdek, ushbu hududlarni tarixiy sabablarga ko'ra ham, hozirgi hududlarning joylashish sxemalari bo'yicha ham o'rganish mumkin bo'lgan asos yaratishga harakat qilmoqda.
NAZARIYANING KELIB CHIQISHI
Nazariya birinchi marta nemis geografi Valter Kristaller tomonidan 1933 yilda shaharlar va ularning ichki hududlari (uzoqroq joylar) o'rtasidagi iqtisodiy munosabatlarni tan olishni boshlagandan so'ng ishlab chiqilgan. U asosan Germaniyaning janubiy qismida nazariyani sinab ko'rdi va odamlar tovar va g'oyalarni baham ko'rish uchun shaharlarda to'planishadi va jamoalar yoki markaziy joylar faqat iqtisodiy sabablarga ko'ra mavjud degan xulosaga kelishdi.
Biroq, o'z nazariyasini sinab ko'rishdan oldin, Kristaller birinchi o'rinni belgilashlari kerak edi. O'zining iqtisodiy yo'nalishini hisobga olgan holda, u markaziy joy, birinchi navbatda, atrofdagi aholiga tovar va xizmatlarni taqdim etish uchun mavjud deb qaror qildi. Shahar, aslida, tarqatish markazidir.
KRISTALLERNING TAXMINLARI
Kristalaller o'z nazariyasining iqtisodiy jihatlariga e'tibor qaratish uchun bir qator taxminlar yaratishi kerak edi. U o'zi o'qiyotgan hududdagi qishloq tekis bo'lishga qaror qildi, shuning uchun odamlar bo'ylab harakatlanishiga to'sqinlik qiladigan to'siqlar bo'lmaydi. Bundan tashqari, odamlarning xulq-atvori to'g'risida ikkita taxmin qilingan:
Odamlar har doim tovarlarni taklif qiladigan eng yaqin joydan sotib olishadi.
Har doim ma'lum bir tovarga talab katta bo'lsa, u aholiga yaqin joyda taklif etiladi. Talab pasayganda, yaxshilikning mavjudligi ham kamayadi.
Bundan tashqari, bu eshik Christaller tadqiqotida muhim tushunchadir. Bu markaziy biznes yoki faoliyat uchun faol va gullab-yashnashi uchun zarur bo'lgan minimal odam soni. Bu Christallerning past va yuqori darajadagi tovarlar haqidagi g'oyasiga olib keldi. Kam tartibli tovarlar oziq-ovqat va boshqa uy-ro'zg'or buyumlari kabi tez-tez to'ldiriladigan narsalardir. Odamlar ushbu buyumlarni muntazam ravishda sotib olishganligi sababli, kichik shaharlardagi kichik korxonalar omon qolishi mumkin, chunki odamlar shaharga kirish o'rniga tez-tez sotib olishadi.
Yuqori darajadagi tovarlar, aksincha, odamlar kam sotib oladigan avtomobillar, mebellar, chiroyli zargarlik buyumlari va maishiy texnika kabi ixtisoslashtirilgan buyumlardir. Ular katta chegarani talab qilishlari va odamlar ularni muntazam ravishda sotib olmayotganliklari sababli, ushbu buyumlarni sotadigan ko'plab korxonalar aholi kam bo'lgan joylarda omon qololmaydilar. Shuning uchun, ushbu korxonalar ko'pincha atrofdagi ichki hududlarda katta aholiga xizmat ko'rsatishi mumkin bo'lgan katta shaharlarda joylashgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
