Buxoro davlat universiteti Filologiya fakulteti filologiya va tillarni o’qitish (o’zbek tili) ta’lim yo’nalishi

Buxoro davlat universiteti

Filologiya fakulteti

filologiya va tillarni o’qitish (o’zbek tili) ta’lim yo’nalishi

6-6 Uzb 20-guruh talabasi

Usmonjonova Dilnuraning

“Hozirgi o’zbek adabiy tili(sintaksis)” fanidan

Mustqil ishi

Mavzu: Murakkab sintaktik butunliklar va matn sintaksisi

Mavzu: Murakkab sintaktik butunliklar va matn sintaksisi

Matnni tashkil qiluvchi vositalardan biri sintaktik birliklardir. Bu-murakkab sintaktik butunlik (MSB)-tarkibiy ,ma’noviy birlikni ifodalovchi sintaksisning birmuncha yirik birligidir.

Matnni tashkil qiluvchi vositalardan biri sintaktik birliklardir. Bu-murakkab sintaktik butunlik (MSB)-tarkibiy ,ma’noviy birlikni ifodalovchi sintaksisning birmuncha yirik birligidir.

Murakkab sintaktik butunlik qo’shma gapdan yirik bo’lgan qurilma asosida nutqda til egasining fikrlarini izohlashga xizmat qiladi.

MSB (murakkab sintaktik butunlik)-

• .

bir-biri bilan uzviy bog’lanish hosil qilgan gaplar majmui sanaladi.

MSBning struktural qurilishida asosiy ro’lni ko’pincha birinchi gap o’ynaydi. Birinchi gap mazmunini belgilaydi. Bu mavzu keyin joylashadigan gaplarning mazmuni yordamida oydinlashadi.

• MSBning struktural qurilishida asosiy ro’lni ko’pincha birinchi gap o’ynaydi. Birinchi gap mazmunini belgilaydi. Bu mavzu keyin joylashadigan gaplarning mazmuni yordamida oydinlashadi.

MSBning ayrim tiplarida mustaqil gaplar o’zaro leksik elementlar yordamida bog’lanadi:

• Shunday qilib, shundan beri, shunga ko’ra, bu haqida, shu bilan birga kabilar.
• Bu kabi leksik elementlar MSB ning ikkinchi qismidan joylashadi.
• Masalan: Terim boshida biroz bo’sh boshlangan bo’lsa ham, ishboshchilarning rahbarligi soyasida keyinchalik ish qizib ketdi.Shunday qilib, terilmagan bir dona ham ko’rak qolmadi.

Bularga: olmoshlar, zamon va makonni ifodalovchi birliklar, kesimlarning zamon shakllari madal so’zlar kabi turli leksik grammatik birliklar kiradi.

Bularga: olmoshlar, zamon va makonni ifodalovchi birliklar, kesimlarning zamon shakllari madal so’zlar kabi turli leksik grammatik birliklar kiradi.

Tilshunos olim A. Mamajonov matn komponentlari o’rtasida mustahkam sintaksis aloqa mavjudligini ta’kidlaydi va bu aloqaning o’ziga xosligini “Tekst lingvistikasi”deb nomlagan risolasida izohlab o’tadi.

Tilshunos olim A. Mamajonov matn komponentlari o’rtasida mustahkam sintaksis aloqa mavjudligini ta’kidlaydi va bu aloqaning o’ziga xosligini “Tekst lingvistikasi”deb nomlagan risolasida izohlab o’tadi.

Matn butunligida mazmuniy yaqinlik qanchalik ahamiyatli bo’lsa, mazmun izchilligi ham shunchalik muhim hisoblanadi.

Matn butunligida mazmuniy yaqinlik qanchalik ahamiyatli bo’lsa, mazmun izchilligi ham shunchalik muhim hisoblanadi.

Masalan: Hovli yog’ tushsa yalagudek top-toza bo’ldi.

Ahmad bu kun ham darsga kelmadimi?

E’tiboringiz

• E’tiboringiz

Uchun

rahmat!