Buxoro davlat universiteti biologiya kafedrasi embriologiya va gistologiya

4
3-rasm. Akson tolasining (A) tuzilishi,(B) ko’rinishi 
Ishdan maqsad. Mielinli va mielinsiz tolalarining tuzilishini órganish. 
Zarur  jihozlar:  mielinli  nerv  tolasi  tuzilishi  sxemasi,  tablitsa,  slaydlar, 
mikropreparatlar, mikroskop.  
Ishni bajarish tartibi. 
1-tajriba.Mielinli  nerv  tolasi  (quymuch  nervidan  tayyorlangan).  Nerv 
tóqimasidagi  tolalar  juda  zich  joylashganligi  uchun  ularning  nozik  tuzilishini  ór-
ganish birmuncha qiyin. SHu sababli nervni alohida-alohida tolarga ajratib, maxsus 
bóyoqlar  bilan  bóyab  órganiladi.Mielinli  nerv  tolasining  óq  tsilindri  uning  mar-
kazida  joylashgan  bólib,  zich  paralel  yotgan  nozik  ipchalar-neyrofibrillalardan 
tuzilgandir.  Óq  tsilindri  osmiy  kislotasi  bilan  bóyalgan  birmuncha  qalin  mielin 
parda  bilan  óralgan.  Tolaning  ma‘lum  masofalarida  mielin  pardaning  uzulgan 
joylari-Ran‘ve  bóg‘imlari  kórinadi.  Mielin  pardasining  tashqi  tomonida  yadrolari 
yaxshi  kórinuvchi  ovalsimon  Shvann  hujayralari-lemmotsitlar  yotadi.  Shvann 
hujayrasining pardasi tolaning eng sirtqi qatlami-nevrilemmani tashkil etadi. 
Mielinli nerv tolasi pardasining óziga xos tuzilishi elektron mikroskopda yaxshi 
kórinadi.  Buning  uchun  tolaning  kóndalang  kesimini  kórish  maqul.  Bunda 

---

lemmotsitning hujayra pardasi óq tsilindirni uch marta órab kontsentrik joylashgan 
plazmatik membranalarning zich qatlamini-mielin pardasini hosil qilgani kórinadi.