Buxoro davlat universiteti b. Ibragimov, M. Ibragimov sport turlari bo

O`yindagi to`xtalishlar hisobiga yo`qotilgan vaqtni e`lon qilish
  
Agar  o`yin  tugamagan  bo`lsa,  bosh  hakam  o`yindagi  to`xtalishlar  uchun 
qo`shimcha  vaqt  ajratsa,  unga  juda  katta  bosim  o`tkaziladi.  O`yinchilar, 
murabbiylar, jamoalar rahbarlari va axborot vositalari qancha vaqt qo`shilganidan 
bexabar bo`lishadi va bosh hakam tomonidan qo`shib berilgan vaqtda gol urilsa, bu 
holat bosh hakamga e`tirozlarni kuchaytirib yuboradi.  
Hakamlar  Qo`mitasi  qiziqayotgan  tomonlar  o`yindagi  to`xtalishlar  uchun 
qancha vaqt qo`shib berilayotgani  to`g`risida  ogohlantirilsa, bosh  hakamga  bosim 
keskin kamayadi degan to`xtamga keldi.  
Bosh  hakam  va  to`rtinchi  hakam  o`yindagi  to`xtalishlar  hisobiga  vaqt 
yo`qotilishiga  ko`proq  e`tibor  berishlariga  to`g`ri  keladi.  Hakamlar  Qo`mitasi 
oddiy  holatlarda  o`yinchi  almashtirishga  30  soniya,  jarohatlangan  o`yinchini 
maydon  tashqarisiga  kuzatish  uchun  1  daqiqa  qo`shib  berishni  tavsiya  etadi. 
Alohida  hollarda  bosh  hakam  yuqorida  qayd  etilgan  holatdan  farqli  o`laroq,  vaqt 
yo`qotilishini aniqroq hisoblashi zarur bo`ladi. (Masalan, maydonda darvozabonga 
yordam ko`rsatilganda).  
Italiyada  keyingi  yillarda  to`plangan  ijobiy  tajribaga  asoslanib,  Hakamlar 
Qo`mitasi  UEFA  musobaqalarining  barcha  o`yinlarida  e`lon  qilishning  quyidagi 
qoidalariga  asosan,  to`rtinchi  hakam  tomonidan qo`shib  berilayotgan vaqtni  e`lon 
qilishni tavsiya etadi:  

---

187 
 

 
Har  bir  bo`limda  asosiy  o`yin  vaqti  tugagandan  so`ng  (45-  va  90-daqiqalar 
o`tib  bo`lgach)  bosh  hakam  to`rtinchi  hakamga  imo-ishora  yoki  ovoz  chiqarib, 
qancha  vaqt  qo`shishga  qaror  qilganini  bildiradi.  O`yinga  yarim  daqiqa  yoki 
soniyalar  emas,  to`liq  daqiqalar  qo`shib  beriladi.  Ushbu  qoida  qo`shimcha 
bo`limlarda ham amal qiladi (15- va 30-daqiqalar tugagandan so`ng).  

 
To`rtchi  hakam  o`yinchilar,  murabbiylar,  tomoshabinalar  va  axborot 
vositalariga  eng  kamida  qo`shib  berilayotgan  daqiqalarni  o`yinchi  almashtirishda 
foydalaniladigan  raqamlangan  (oddiy  yoki  elektron)  tablichkalar  yordamida 
ko`rsatadi.  

 
Bir marta va tomoshabinlar uchun ushbu axborot stadionning retranslyatsion 
tizimi  yordamida  e`lon  qilinishi  mumkin,  shuningdek,  qisqa  vaqt  mobaynida 
stadiondagi gigant monitorda ham ko`rsatilishiga ruxsat beriladi.  

 
O`yinning  asosiy  vaqti  tugagach,  ya`ni  45-  va  90-daqiqalar  o`tib  bo`lgach, 
stadiondagi  soat  to`xtatiladi,  agar  qo`shimcha  bo`limlar  o`tkazilsa,  15-  va  30-
daqiqalardan so`ng soat yana to`xtatilishi kerak.  
O`yinga qo`shib berilgan daqiqalarda biror holat yuz bersa va bu holat o`z-
o`zidan yana vaqt qo`shishni talab qilsa, na bosh hakam, na to`rtinchi hakam yana 
qancha  vaqt  qo`shilishini  ko`rsatmaydi.  O`yin  qoidalariga  muvofiq,  qo`shib 
berilgan vaqtda o`yin to`xtalishlari uchun, shubhasiz, yana bir qancha vaqt qo`shib 
beriladi.