Buxoro davlat universiteti abdullaev a. J, Qayimova z. A, Boltaev sh. Sh, Narzieva d. M

Muomala  vositasi 
ning  vazifasi  naqd  pul  bo`lib,  u  qonuniy  to`lov 
vositasi  hisoblanadi,  ya'ni  kirish  uchun  qonun  bilan majburiy  ma'lum 
bir  davlat  hududi.  Ba'zi  mamlakatlarda  yuqori  inflyatsiya  sharoitida 
ayirboshlash vositasi vazifasini chet el valyutasi bajaradi. 
Muomala vositasi funksiyasining xususiyati shundaki, u amalga 
oshirilganda  tovarlar  va  pullarning  parallel  (qarshi)  harakati  sodir 
bo`ladi.  Sotuvchi  o`z  mahsulotini  naqd  ekvivalentiga  almashtiradi. 
Demak,  tovar  aylanishi  uchun  zarur  bo`lgan  pul  miqdori  birinchi 
navbatda  sotilgan  tovarlarning  narxi  va  ularning  miqdori  bilan 
belgilanadi,  ya'ni  sotilgan  tovarlar  narxlari  yig’indisi.  Pul  birligi  bir 
nechta  tovar  operatsiyalariga  xizmat  qilganligi  sababli,  muomala 
uchun  zarur  bo`lgan  pul  miqdori  ham  uning  muomalalari  soniga 
bog’liq,  ya'ni  pul  muomalasi  tezligi  (PAT).  Binobarin,  pulga  ehtiyoj 
(PE)  tovar  narxlari  (TNY)  yig’indisi  pul  aylanish  tezligiga  bo`linib 
aniqlanadi.