Buxoro davlat universiteti “ umumiy va noorganik kimyo” kafedrasi

Ion kuchini doimiy ushlab turishning murakkabligi Ipe qiymatini noaniqligidadir. Agar polielektrolit kuchli bo’lsa:

• Ion kuchini doimiy ushlab turishning murakkabligi Ipe qiymatini noaniqligidadir. Agar polielektrolit kuchli bo’lsa:
• Ipe =Cψ
• Bu yerda c – polielektrolitning konsentra-siyasi, mol/l
• Ψ-bog’lanmagan qarama –qarshi ionlarning uzilishi.
• Odatda ψ-1 chunki qarama – qarshi C0 konsentrasiyaga ega bo’lgan polielektrolitning tuzli suvdagi eritmasini X doimiy konsentrasiyali neytral eritmasi bilan suyultiriladi.

Polielekrtolit eritmalarining qovush-qoqlikni konsentrasiyaga bog’liqligini ifodalash uchun Fuoss quyidagi emperik tenglamasini taklif qilgan:

• Polielekrtolit eritmalarining qovush-qoqlikni konsentrasiyaga bog’liqligini ifodalash uchun Fuoss quyidagi emperik tenglamasini taklif qilgan:

• Bu tenglamadan ko’rinib turibdiki qovushqoqlik
• ga to’g’ri proporsionaldir.

Agar C→0 bo’lsa, tenglama quyidagi ko’rinishga keladi.

• Agar C→0 bo’lsa, tenglama quyidagi ko’rinishga keladi.

• Bu yerda A va B kostantalardir:
• A – maksimal ionlangan polimer molekula hajmini ko’rsatadi, B- poliion va unga qarama –qarshi zaryadlangan ionlar orasidagi elektrostatik tortishuv qiymatini belgilaydi.

4. Pоlielеktrоlit makromolekulalari orasidagi kooperativ reaksiyalar

• Quyi molekulyar elektrolitlar orasida boradigan kimyoviy reaksiyalar bilan polielektrolitlar orasida boradigan reaksiyalar kooperativ xususiyatga ega bo’lganliklari bilan farq qiladi, misol tariqasida kislotali va ishqoriy muhitlar almashuvi reaksiyasini ko’rib chiqamiz:

-CH2-CH-CH2-CH- -CH2-CH-CH2-CH-

• -CH2-CH-CH2-CH- -CH2-CH-CH2-CH-
• | | | |
• COOH COOH COO- COO-
• ↔ +nH+ + nCl- (A)
• +NH3Cl +NH3Cl +NH3 + NH3
• | | | |
• -CH2-CH-CH2-CH- -CH2-CH-CH2-CH-