Buxoro davlat universiteti “ umumiy va noorganik kimyo” kafedrasi

-CH2-CH-CH2-CH- -CH2-CH-CH2-CH-

• -CH2-CH-CH2-CH- -CH2-CH-CH2-CH-
• | | | |
• COONa COONa H2O COO- COO-
• ↔ +nNa+ +nOH (B)
• +NH2 +NH2 + NH3 + NH3
• | | | |
• -CH2-CH-CH2-CH- -CH2-CH-CH2-CH-

Agar yuqorida ko’rsatib o’tilgan reaksiyalar quyimolekulyar elektrolitlar oralarida borganda muvozanat asosan chap tomonga qarab siljigan bo’lar edi (A) va (B) reaksiyalarning mahsulotlaridan biri, dastlabki polimer komponentlarning stexiometrik nisbatda olingandagi va reaksiya to’liq borganda, tuz holdagi komplekslari bo’lib erimaydigan bo’ladilar va muvozanat o’ng tomonga siljigan bo’ladi.

• Agar yuqorida ko’rsatib o’tilgan reaksiyalar quyimolekulyar elektrolitlar oralarida borganda muvozanat asosan chap tomonga qarab siljigan bo’lar edi (A) va (B) reaksiyalarning mahsulotlaridan biri, dastlabki polimer komponentlarning stexiometrik nisbatda olingandagi va reaksiya to’liq borganda, tuz holdagi komplekslari bo’lib erimaydigan bo’ladilar va muvozanat o’ng tomonga siljigan bo’ladi.

5. Pоliamfolinlarning o’ziga xos xususiyatlari

• Poliamfolit makromolekulalari bir vaqtda ham kislotali ham asosli guruhlarga egadir. Muhit pH ga qarab ular yoki polikislota yoki poliasos xossalarini namoyon qilishlari mumkin va bu holatlarda ularga, yuqorida bayon etilgan polielktrolitlar xossalarining barchasi xosdir. Lekin poliamfolitlar, har xil tabiatli guruhlar tutganlari uchun o’zlariga xos xususiyatlarga ega bo’ladilar. Poliamfolitlarni o’zlariga xos bo’lgan xususiyatlarni ular eritmalarning qovushqoqligi bilan pH ga bog’liqligini o’rganishda yaqqol ko’rish mumkin bo’ladi.

Poliamfolit eritmasini qovushqoqligini pH ga bog’liqligi

• 

Izoelektrik niqtada, makromolekulani butun uzunligi bo’yicha, bir xil miqdorda ionlangan asosli va kislotali guruhlar joylasjganligi uchun, bukuluvchan makromolekula o’ralma (kalava) shakliga o’tadi. Har xil zaryadlangan ionogen guruhlarning tortilishi hisobiga, bu o’ralmaning zichligi maksimal entropiya yoki statistik ehtimollik hisoblariga javob beradigan o’ralmaga qaraganda zichroq bo’ladi. Shuning uchun izoelektrik niqtaga javob beradigan pH=4,7 jelatinaning eritmasi eng kihik qovushqoqlikka ega bo’ladi va bu holatda eritmadagi makromolekulalar qo’zg’almagan o’ralma (globula) shaklini egallab turishadi.

• Izoelektrik niqtada, makromolekulani butun uzunligi bo’yicha, bir xil miqdorda ionlangan asosli va kislotali guruhlar joylasjganligi uchun, bukuluvchan makromolekula o’ralma (kalava) shakliga o’tadi. Har xil zaryadlangan ionogen guruhlarning tortilishi hisobiga, bu o’ralmaning zichligi maksimal entropiya yoki statistik ehtimollik hisoblariga javob beradigan o’ralmaga qaraganda zichroq bo’ladi. Shuning uchun izoelektrik niqtaga javob beradigan pH=4,7 jelatinaning eritmasi eng kihik qovushqoqlikka ega bo’ladi va bu holatda eritmadagi makromolekulalar qo’zg’almagan o’ralma (globula) shaklini egallab turishadi.