Buxoro davlat tibbiyot instituti X. P. Kenjayeva

9.3.
Oliy ta'lim sohasida qabul qilingan Qonunlar va ularda belgilangan
vazifalar. Ta'lim sohasida xalqaro hamkorlikning yo‘lga qo‘yilishi: 
yutuqlar va kamchiliklar.
 
Prezidentimiz maktabgacha ta'lim muassasalari faoliyatini 
tubdan yaxshilash, eng ilg'or xorijiy tajribani o'rganish, har 
jihatdan zamonaviy tizim yaratish masalasiga to'xtalib o'tdi. Bolalarning qiziqish 
va intilishlarini hisobga olgan holda, ularga maktabgacha bo'lgan davrda har 
tomonlama puxta ta'lim va tarbiya berish, dunyoqarashini kengaytirish, mustaqil 
fikrlash qobiliyatini rivojlantirish, qalbi va ongiga milliy va umuminsoniy 
qadriyatlarni singdirib borish, shu orqali ularni ona Vatanga muhabbat, pokiza 
orzular ruhida kamol toptirish bugungi kundagi eng muhim, eng dolzarb 
masalalardan biri ekanini ta'kidladi. Zero, farzandlarimizning maktabda qanday 
o'qishi, qanday yuksak maqsadlar bilan kamol topishi ko'p jihatdan ularning 
maktabgacha ta'lim muassasasida oladigan tarbiyasiga bog'liqdir.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev ta’lim sohasini isloh qilish, kasb-hunar 
ta’limi tizimini yanada rivojlantirish va oliy ta’limning bakalavr yo‘nalishiga qabul 
bo‘yicha test sinovlarini takomillashtirish masalalari yuzasidan yig‘ilish 
o‘tkazdi.Unda O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri, tegishli vazirlik va 
tashkilotlar rahbarlari ishtirok etdi.
 
Mamlakatimizda istiqlolning dastlabki 
yillaridan boshlab ta’lim-tarbiya tizimini rivojlantirish davlat siyosati darajasiga 
ko‘tarilib, farzandlarimizning jahon andozalariga mos sharoitlarda zamonaviy 
bilim 
va 
kasb-hunarlarni 
egallashlari, 
jismoniy 
va 
ma’naviy jihatdan yetuk 
insonlar 
bo‘lib 
voyaga 
yetishlarini 
ta’minlash, 
ularning 
qobiliyat 
va 
iste’dodi, 
intellektual 

---

salohiyatini ro‘yobga chiqarish, yoshlarimiz qalbida ona yurtga sadoqat va 
fidoyilik tuyg‘ularini kamol toptirish borasida ulkan ishlar amalga oshirilmoqda.
 
Prezidentimizning 2017 yil 7 fevraldagi "O‘zbekiston Respublikasini yanada 
rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida"gi farmonida ijtimoiy 
soha, xususan, ta’lim va ilm-fan sohalarini rivojlantirish borasida bir qator 
vazifalar belgilangan. Hujjatda ta’lim muassasalarining moddiy-texnik bazasini 
mustahkamlash, yangi ta’lim muassasalarini qurish, ta’mirlash va kapital 
ta’mirlash barobarida ularni zamonaviy o‘quv va laboratoriya jihozlari, kompyuter 
texnikasi va o‘quv-metodik qo‘llanmalar bilan ta’minlash nazarda tutilgan. 
2017-2021 yillarda oliy ta’lim tizimini tubdan takomillashtirish dasturini 
ishlab chiqish, o‘quv dasturlarini yanada takomillashtirish, pullik xizmatlar 
ko‘rsatish va moliyalashtirishning qo‘shimcha manbalarini izlashda oliy o‘quv 
yurtlarining vakolatlarini kengaytirish yo‘li bilan ularning mustaqilligi bosqichma-
bosqich rivojlantirilib boriladi. 
Keyingi bir yilda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti va Vazirlar 
Mahkamasining yetmishga yakin qaror, farmon va farmoyishlari qabul qilindi. Bu 
tom ma’noda ta’lim tizimidagi o‘zgarishlar va yangilanishlar jarayonini boshlab 
berdi. O‘rta maxsus ta’lim tizimiga joriy yilda birinchi marta 10-sinflarga 
o‘quvchilar qabul qilish yo‘lga qo‘yildi. Bu akademik litsey va kasb-hunar 
kollejlariga qabul jarayoni bilan barobor olib borildi. Bunda asosan ota-onalar va 
o‘quvchilarning 
xohish 
va 
istaklari 
inobatga 
olindi. 
Prezidentimiz sohada amalga oshirilayotgan ishlarni yanada takomillashtirish 
bo‘yicha ota-onalar va o‘quvchilarning fiklarnini inobatga olish, ular bilan «ochiq 
eshiklar» kunlari kabi tadbirlar tashkil qilib, uchrashuvlar o‘tkazish kerakligini 
alohida ta’kidladi. 2016/2017 o‘quv yilida 466 mingdan ortiq o‘quvchilar 
umumta’lim maktablarini tamomlagan bo‘lib, shundan 170 mingdan ziyodi kasb-
hunar kollejlariga o‘qishga kirgan. 288 ming, ya’ni oltmish foizidan ortig‘i 10 
sinflarda o‘qishlarini davom etirmoqda. Yig‘ilishda ta’lim tizimida amalga 
oshirilayotgan islohotlar muhokama qilinar ekan, yoshlarning kasb-hunar egalashi, 

---

o‘quvchilarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash masalalariga ham alohida e’tibor 
qaratildi. 
Bunda yoshlarning ulug‘ ajdodlarimiz merosini o‘rganishi, ularga mos yetuk 
kadrlar bo‘lib voyaga yetishiga alohida e’tibor qaratilmoqda. Ulug‘ ajdodimiz 
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 
yo‘nalishiga oid chuqurlashtirib o‘qitishga ixtisoslashtirilgan maktab tashkil 
etilishi ham aynan ana shu vazifani amalga oshirishdagi ilk qadam bo‘ldi. Mazkur 
maktabning tashkil etilishi kadrlarni yoshligidanoq tayyorlab borish, sohada yetuk 
hamda zamon talablariga javob beradigan kadrlar tayyorlashga zamin yaratadi. 
Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Mirzo Ulug‘bek nomidagi 
ixtisoslashtirilgan davlat umumta’lim maktab-internatini va “Astronomiya va 
aeronavtika” bog‘ini tashkil etish to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi. 
Mazkur qaror bilan Astronomiya instituti qoshida matematika, astronomiya, 
fizika va informatika fanlarini chuqur o‘rgatishga ixtisoslashtirilgan Mirzo 
Ulug‘bek nomidagi ixtisoslashtirilgan davlat umumta’lim maktab-internati tashkil 
etiladi. Maktablar oldiga qo‘yilayotgan talablardan biri – yuqori malakali, 
sohasining bilimdoni bo‘lgan o‘qituvchi-pedagoglar bazasini shakllantirish bilan 
birgalikda, maktabda chet tilini xam o‘qitishdir. Bu kabi ixtisoslashgan 
maktablarning tashkil etilayotgani yoshlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalashga 
xizmat qilishi alohida ta’kidlandi. Yig‘ilishda hududlar imkoniyati va salohiyatini 
o‘rgangan holda 8-9 sinf o‘quvchilarini kasbga yo‘naltirish masalasi ham ko‘rib 
chiqildi. Bu ta’limning keyingi bosqichida o‘quvchilarning hunar egallashida yangi 
imkoniyatlar eshigini ochadi. Endilikda umumta’lim maktablari bitiruvchilarini 
elikka yaqin kasbga o‘rgatish yo‘lga qo‘yiladi. Buning uchun kasb-hunar kollejlari 
va umumta’lim maktablari negizida zamonaviy jihozlangan o‘quv ishlab chiqarish 
markazlari tashkil etilishi rejalashtirilgan. Shuningdek, ba’zi kasb-hunar kollejlari 
tegishli vazirlik va idoralarga korxona va tashkilotlarga biriktiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 14 martdagi “O‘rta maxsus, 
kasb-hunar ta’limi muassasalari faoliyatini yanada takomillashtirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori bu borada muhim omil bo‘lmoqda. Bu kadrlar 

---

tayyorlashda mazkur muassasalarning ulushini oshirish va kafolatlangan ish 
o‘rinlarini yaratish imkonini beradi. Prezidentimiz soha rahbarlariga bu borada 
joylarga chiqib qaysi hududga qanday soha bo‘yicha mutaxassislar zarurligini 
o‘rganib chiqish vazifasini topshirdi. Yig‘ilishda ta’lim muassasalari bo‘yicha 
amalga oshirilishi lozim bo‘lgan chora-tadbirlar muhokama qilindi. Oliy ta’lim 
muassasalarida o‘quv jarayonlarini takomillashtirish, yoshlarga zamonaviy talablar 
asosida ta’lim berish bugungi kunning asosiy masalalaridan biridir. Bu borada oliy 
ta’lim muassasalariga bo‘ladigan test sinovlarining ochiq va oshkoraligini 
ta’minlash muhim ahamiyat kasb etadi. Davlatimiz rahbari oliy ta’lim 
muassasalarining 
bakalavr 
yo‘nalishiga 
bo‘ladigan 
test 
sinovlarini 
takomillashtirish yuzasidan takliflarni ishlab chiqish, bunda rivojlangan xorijiy 
davlatlarda sinovdan o‘tgan eng ilg‘or tajribalarni tatbiq etish, test sinovlarining 
shaffofligini ta’minlash yuzasidan ham ko‘rsatmalar berdi. Yig‘ilishda yoshlarda 
oliy o‘quv yurtlariga o‘qishga bo‘lgan talabning oshib borayotganini, bunda 
muhim bo‘lgan test sinovlari tizimining esa eskirgani qayd etildi. Davlatimiz 
rahbari mutassadi rahbarlarga ta’lim tizimini takomilashtirish, o‘quv adabiyotlari 
bilan sifatli ta’minlash, yoshlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash masalasida 
tegishli topshiriqlar berdi.