Buxoro davlat tibbiyot instituti nevrologiya va tibbiy genetika kafedrasi «tasdiqlayman»

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG’LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI

BUXORO DAVLAT TIBBIYOT INSTITUTI

NEVROLOGIYA VA TIBBIY GENETIKA KAFEDRASI


«TASDIQLAYMAN»

O’quv ishlari bo’yicha prorektor,prof.: 1. Kafedra majlis bayonnomasi:

_________________ B.A.HIDOYATOV «_____» ___________2010 yil.

«_____» ________________2010 yil 2. Fanlararo uslubiy komissiya

yig’ilish bayonnomasi

«_____» ___________2010 yil.

3. Markaziy uslubiy komissiya

yig’ilish bayonnomasi

«_____» ___________2010 yil.

OLIY HAMSHIRALIK ISHI FAKULTETI

UCHUN NEVROLOGIYA FANIDAN ISHCHI DASTUR

2010-2011 O’QUV YILIGA MO’LJALLANGAN

(o’zbek va rus tillarida)


Fan Nevrologiya

Fakultet Oliy malakali hamshira

Kurs 2

Semestr 3-4

Ma’ruza 18

Amaliy mashg’ulot 62

Mustaqil ish

Buxoro-2010

Kirish
Fani o’qitish maqsad va vazifalari

Oliy ma’lumotli hamshiralar tayyorlash fakulteti talabalari asab kasalliklari fani bo’yicha Davlat ta’lim standartlariga mos ravishda nazariy bilimlarni va amaliy ko’nikmalarni egallashlari zarur. Talabalar asab sistemasining klinik anatomiyasi, zararlanish sindromlari va ularning topografik diagnostikasi haqida tushunchaga ega bo’lishlari kerak. Klinik nevrologiya qismida asab kasalliklarining etiopatogenezi klinik manzarasi, diagnostika, davolash va profilaktika usullarni bilishlari zarur.

Asab kasalliklari fani tarixini, bemor parvarishi turlarini, o’z-o’zini parvarishlash, patronaj va professional parvarishlash, talabani muloqot san’atiga o’rgatish ongdagi asosiy muammolarni va kasalni xavfini aniqlash. Zamonaviy va umumiy qabul qilingan hamshiralik ishiga oid tamoyillarni qo’llagan holda bemorlarni ahvolini aniqlash darajasi va hamshira parvarishi sifatini oshirish. Asab kasalliklarida neyrovizualizatsiya tekshiruv usullarini o’zlashtirish. Bemorlarni tekshirish, hamshiralik tashxisini qo’yish va uni jumlalashtirish. Bemorda shifokor boshchiligida nevrologik tez tibbiy yordam ko’rsatish. Hamshiralik jarayoni asosida parvarishlashni ta’minlash. Bemorlarni tekshirish, hamshiralik tashxisini qo’yish va uni rejalashtirishni bakalvrga o’rgatish bu fanning maqsadidir.
Talaba bilishi kerak:

Bakalavr yoshga ko’ra tananing tuzilish faollik xususiyatlarini, asab kasalliklari bilan og’rigan bemorlar bilan ishlaganda hamshiralik faoliyati vazifalarini, asab sistemasining klinik va funksional anatomiyasini, topografik diagnostika usullarini, o’tkir nevrologiya hollarda shifokor ko’rigiga shoshilinch yordam ko’rsatishi lozim.

Talaba bajara olshi kerak:

Asab kasalliklarida nevrologik statusni tekshirish, bemor muammolari yuzasidan axborot yig’ishni, diagnostika va differensial diagnostika usullarini, hamshiralik ko’magini rejalashtirish va uni amalga oshirishni, asab kasalliklarga parvarishga bo’lgan talabni aniqlashni, hamshiralik jarayonini samarasini baholashni bajara olishi kerak.

Fanni o’qitishda integratsiya: Shuningdek, ushbu fanni o’rganish quyidagi fanlarni bilishni taqozo etadi: anatomiya, odam normal va patologik fiziologiyasi asoslari, gistologiya, patologik anatomiya, terapiyada hamshiralik ishi.

MA’RUZA REJASI

№	Mavzu nomi	Soat
1	Nevrologiyaning rivojlanish tarixi va nevrologiya faniga asos solgan olimlar	2
2	Orqa miya, miya ustuni. Orqa miya va miya ustunining zararlanish sindromlari.	2
3	Ixtiyoriy harakat, o’tkazuvchi yo’llari, sezuvchanlik, tekshirish usullari va patologiyasi.	2
4	Ekstrapiramida sistemasi va miyacha. Tekshirish usullari va patologiyasi.	2
5	Bosh miyaning tomir kasalliklari. Bosh miyaning qon bilan ta’minlanishi. Insultgacha bo’lgan serebrovaskulyar kasalliklar (miyada qon aylanishi buzilishining dastlabki belgilari, miyada qon aylanishi buzilishining o’tib ketuvchi buzilishlari, tranzitor ishemik xuruj, gipertonik serebral krizlar, dissirkulyator ensefalopatiya). Etiologiyasi, patogenezi, klinik belgilari, kechishi.	2
6	Bosh miyaning tomir kasalliklari. Ishemik va gemorragik insultlar. Etiologiyasi, patogenezi, klinik belgilari, kechishi, davolash va profilaktikasi.	2
7	Asab tizimining yallig’lanish kasalliklari: meningit, ensefalit, araxnoidit. Klassifikatsiyasi, etiologiyasi, patogenezi, klinik belgilari, kechishi, diagnostikasi, davolash usullari, profilaktikasi.	2
8	Asab tizimining demiyelinlovchi kasalliklari: tarqoq skleroz, yon amiotrofik skleroz. Klassifikatsiyasi, etiologiyasi, patogenezi, klinik belgilari, kechishi, diagnostikasi, davolash usullari, profilaktikasi.	2
9	Periferik nerv sistemasi kasalliklari. Nevritlar, radikulitlar, nevralgiya etiologiyasi, patogenezi, klinikasi, diagnostikasi, davosi.	2
Jami:__62_soat___MUSTAQIL_ISH_REJASI'>Jami:__18_soat____AMALIY_MASHG’ULOTLAR_REJASI'>Jami:		18 soat

AMALIY MASHG’ULOTLAR REJASI

№	Mavzu	Soat
1	Asab sistemasining klinik anatomiyasi. Orqa miya, miya ustuni, bosh miya katta yarim sharlari	3
2	Ekstrapiramida sistemasi haqida tushuncha	3
3	Miyacha va ichki kapsula tarkibi	3
4	Reflektor sferasi. Reflektor yoyi haqida tushuncha	3
5	Harakat sferasi. Harakat yo’li tuzilishi. Markaziy va periferik falajlar. Tekshiruv usullari	3
6	Sezgi sferasi. Zararlanish belgilari	3
7	Nevrologiya usullarni qo’llashda hamshiralik yondashuvi	3
8	Bosh miya I, II, V juft nervlarining tuzilishi, vazifasi va zararlanish sindromlari	3
9	Bosh miya III, IV,VI juft nervlarining tuzilish, vazifasi va zararlanish sindromlari	3
10	Bosh miya VII, VIII, IX juft nervlarning tuzilishi, vazifasi va zararlanish sindromlari	3
11	Bosh miya IX, X, XII juft nervlarning tuzilishi, vazifasi va zararlanish sindromlari	4
12	Paraklinik tekshirish usullari. Elektroensefalografiya, reoensefalografiya, exoensefalografiya, kompyuter tomografiyasi o’tkazishda hamshiralik yondashuvi	4
13	Lyumbal punksiya haqida tushuncha	4
14	Nevrologiyada tashxis qo’yish prinsiplari. Bosh miya qon tomir kasalligi bo’yicha bemorni kuratsiya qilish. Hamshira tashxisini qo’yish. Parvarishni hamshiralik jarayoniga solish.	4
15	Markaziy nerv sistemasi yallig’lanish kasalliklari. Ensefalit, meningoensefalit bilan og’rigan bemorni kuratsiya qilish	4
16	Markaziy nerv sistemasi yalliglanish kasalliklari. Miyelit, araxnoidal kasalliklari bilan og’rigan bemorlarni kuratsiya qilish. Hamshira tashxisini qo’yish. Parvarishni hamshiralik jarayoni bo’yicha amalga oshirish	4
17	Pereferik nerv sistemasining kasalliklari. Pereferik nerv tizimi haqida tushuncha. Nevritlar, radikulitlar, nevralgiya bilan og’rigan bemorlarni kuratsiya qilish	4
18	Epilepsiya va tirishish sindromlari haqida tushuncha Shoshilinch yordam ko’rsatish va hamshiralik jarayoni bo’yicha bemorni parvarish qilish	4
	Jami:	62 soat

MUSTAQIL ISH REJASI

№	Mavzu	soat
1	Nevrologiyaning rivojlanish tarixi, nevrologiya faniga asos solgan olimlar.	3
2	Nevrologiyada hamshiralarning o’rni va nevrologiya bo’limidagi tibbiy hujjatlarni yuritish tartiblari.	3
3	Kompyuter tomografiya, elektroensefalografiyaning jamiyatimizda tutgan o’rni va bemorlarni tekshiruvga tayyorlash.	4
4	Lyumbal punksiya. Lyumbal punksiyaga bemorlarni tayyorlashda hamshiralar o’rni.	3
5	Insult bilan og’rigan bemorlarni reabilitatsiya qilishda hamshiralar o’rni.	3
6	Nevrologik bemorlar bilan muloqotda hamshiralar bioetikasi va deontologiyasi.	3
7	Hamshiraning mehnat muhofazasi. Markaziy nerv sistemasi kasalliklarida hamshiralik jarayonini qo’llash.	3
8	Nevrologik kasalliklar bo’yicha hamshiraning mustaqil hamshiralik kasallik tarixnomasini topshirish.	4
Jami:		26 soat

Kafedra mudiri, dots.: M.B.O’rinov


Foydalanilgan adabiyotlar

Asosiy adabiyotlar:

1. 
   «Неврология» М.Самуэль. Москва -1997 г.
   
2. 
   «Нервные болезни» Х.С. Ходос. Москва -2000 й.
   
3. 
   «Сестринское дело» А.Ф. Краснов Москва -2000 г. (I-I томI)
   
4. 
   «Функциональная диагностика нервных болезней» Л.Р. Зенков, М.А. Ронкин 2004 г.
   
5. 
   «Топическая диагностик заболеваний нервной системы» А.В. Триумфов 2002 й.
   
6. 
   «Профилактическая неврология» Н.М.Маджидов. В.Д.Трошин. Москва -1993 й.
   
7. 
   «Терапевтический справочник» М.Вули и А.Уэлан. Москва -1995 г.
   
8. 
   «Медицинская сестра» С.А.Гулова. Т.Ф.Казакова И.Е.Галахова, И.А.Безулова. Л.Н.Голубева. Санкт Петербург -2004.
   
9. 
   «Справочник по диагностике и лечение заболеваний у пожилых» под редакцией Л.И.Дворецкого. Л.Б.Лазебника Москва -2000г.
   
10. 
    «Дифференциация в неврологии » И.Н.Горбач.
    
11. 
    «Umumiy nevrologiya» Madjidov N.M. Toshkent -1995-y.
    
12. 
    «Справочник по формулированию клинического диагноза болезней нервной системы» В.Н.Шток. О.С.Левин 2006 г.
    
13. 
    «Фармакотерапия в неврологии» В.Н Шток, 2003 г
    
14. 
    The scope of practice for nursing informatics American nurses association 2004.
    
15. 
    Fundamentals of Nursing F Craven Constance J Hirnle 2004
    
16. 
    Prehospital Nursing Renee Semonin Holleran 2004
    
17. 
    Handbook of Prescribing Medications for Geriatric Patients Judith Ahronheim M.D 2004
    

Qo’shimcha adabiyotlar:

1. 
   Врач сестра, больной. И.Хорди 1974 Бухарест С 285.
   
2. 
   Справочник медицинской сестры Менджерицкий И.M: Ростов-на Дону 1999 г.
   
3. 
   Сестринское образование Сборник международной конференции. Ташкент 2001 г.
   
4. 
   Bemorni klinik tekshirish ensiklopediyasi. Moskva -1998-y.
   
5. 
   Hamshiralik ishi T.YU. Umarova I.A.Qayumova, M.K.Ibragimova Toshkent 2003-y.
   
6. 
   Hamshiralik ishi asoslari E.Y. Qosimov, M.Z.Zoxidova Sh.Ya. Zokirxujaev Toshkent 2003-y.
   
7. 
   Internet ma’lumotlari quyidagi saytlardan olinadi.
   

www.leeds. ac.uk/bei. http://www.eric.com/edigov

www.campbellcollaboration.org