Buxoro davlat tibbiyot instituti kurbanova gulnoz negmatovna kasbiy pedagogika

1.2.“Kasbiy  pedagogika”  fanining  kasbiy  ta’lim  mutaxassislarini 
tayyorlashda tutgan o‘rni 
 
Kasbiy  pedagogika  o‘quv  yurtlari  o‘quvchilarining  ta’limi,  tarbiyasi,  o‘qishi 
hamda  rivojlanish  qonuniyatlarini  o‘rganadi,  ta’lim  va  tarbiya,  pedagogik  va 
axborot  texnologiyalarini  qo‘llash  mezonlarini  ishlab  chiqadi,  kasb  ta’limi 
muassasalari  turlarini  va  ularni  boshqarish  tizimiii  asoslaydi.  U  pedagogik 
nazariyalar  to‘g‘risidagi  bilimlarni,  innovatsion  texnologiyalarni  loyihalash 
uslublarini  umumlashtiradi.  Kasbiy  pedagogika  fani  insonni  kasbiy  faoliyatga 
tayyorlash, yangi avlodni kasbiy tarbiyalash, malakali ishchi kuchini yangi talablar 
darajasiga moslab borishni ko‘zda tutadi. Kasbiy pedagogika jahon miqyosida tan 
olingan eng ilg‘or metodlar va yo‘nalishlar bilan boyib bormoqda. 
Bugungi kunda o‘zining keng tadbiqini kutib yotgan, fanning boshqa sohalari 

---

24 
 
bilan  bog‘liq  ravishda  ishlab  chiqilgan  yangi  konsepsiyalar  va  nazariyalar 
rivojlantirilmoqda. 
Kasbiy  pedagogika  umumiy  pedagogika  fanining  tarmog‘i  sifatida  kasbiy-
texnik  ta’lim  tizimining  takomillashish  jarayonida  shakllanib  boradi.  U  nisbatan 
yangi  fan  sohasi  sanalib,  bugungi  kunda  ko‘plab  tushunchalari  shakllanib, 
rivojlanib  kelmoqda.  Har  qanday  fan  sohasida  bo‘lgani  kabi  kasbiy  ta’lim 
pedagogikasi  o‘z  kategoriyalari  va  tushunchalariga,  sifat  ko‘rsatkichlariga  egaki, 
bular fanning asosini tashkil qiladi.  
Kasb  ta’limi  uzoq  davrlar  mobaynida  har  tomonlama  rivojlangan  shaxsni 
tarbiyalashga  yo‘naltirilib  borildi,  biroq  ushbu  tadbir  bitiruvchilarning  kasbiy 
mahoratini  shakllanish  darajasini  pasayishi  hisobiga  amalga  oshirildi.  Bu  holat 
kasbiy  mahoratni  va  layoqatni  oshirish,  insonning  butun  umri  davomida  o‘z 
bilimini  takomillashtirib  borish  va  o‘z-o‘zini  tarbiyalash  ehtiyojini  oshirishga 
xizmat  qilmas  edi.  Respublikamiz  ta’lim  tizimidagi  islohatlar  natijasida  kasbiy 
ta’lim  ishchi  kasblariga  maxsus  tayyorlash  masalasiga,  ta’lim  oluvchi  shaxsida 
kasbiy  mahorat  va  layoqat  sifatlarini  shakllantirishga  alohida  e’tibor  berilmoqda. 
Kasb  mahorati  deyilganda  bitiruvchining  yuqori  darajadagi  kasbiy  ko‘nikma  va 
malakalarni  egallaganligi  tushuniladi,  u  shaxsning  mehnat  bozorida  egallayotgan 
kasbi  bo‘yicha  raqobatbardoshlik  darajasida  o‘z  aksini  topadi.  Kasbiy  mahorat 
ishchi  kuchlarining  yuqori  darajada  moslashuvchanligini  va  yangiliklarni  tez 
o‘zlashtirishi,  yangi  ishlab  chiqarish  sharoitlariga  oz  vaqt  ichida  o‘ta  olishi, 
faoliyat sohasini mustaqil tanlay olishi kabi sifatlar bilan belgilanadi.  
Kasbiy  pedagogika  fani  tarkibida  mazkur  fanining  mazmuni,  maqsad  va 
vazifalari,  ilm-fan  va  sog‘liqni  saqlashda  tutgan  o‘rni,  predmeti  va  metodlari, 
nazariy  va  metodologik  asoslari,  kasb  ta’limi  tamoyillari,  kasbiy  ta’lim  me’yoriy 
hujjatlari,  zamonaviy  pedagogik  va  innovatsion  o‘qitish  texnologiyalari,  talaba-
yoshlarni ma’naviy-axloqiy qadriyatlar ruhida tarbiyalash, o‘quv-tarbiya jarayonini 
tashkillashtiruvchi  –  pedagogga  qo‘yilgan  talablar,  kadrlar  tayyorlash  sifatini 
yaxshilash,  ularni  qayta  tayyorlash  va  malaka  oshirish  vazifalari  hamda 
imkoniyatlarini ko‘rib chiqadi.  

---

25