Buxoro davlat tibbiyot instituti ichki kasalliklar propedevtika kafedrasi

Hamshira  tashxisi:

 og‘riq,  teri  sariqligi,  ko‘ngil  aynashi, 

qusish, 

meteorizm, 

teri 

toshmasi, 

betartib 

ich 

ketish. 

Qo‘shimcha 

tekshiruv 

usullari: 

qon 

leykositoz, 

EChTning 

ortishi. 

Davolash 

tamoyillari

: 

surunkali 

holestatik 

gepatit 

singari. 

Buyrak 

parenximiyasining 

o‟tkir 

yallig‟lanish 

sindromi.

 

O‘tkir diffuz glomerulonefrit (O‘GN) Bu ikkala buyrakning Yuqumli-allergik omilli yalliqlanish 

bo‘lib,  bunda  nefron  apparati  koptokchasi  zararlanishi  bilin  kechadi.  Glomerulonefrit-  buyrak 

koptokchalari  va  to‘qimasining  yalliqlanishi:  angina,  tish  kariesi  yoki  shamollashdan  keyin 

rivojlanadi. Belgilari: belda og‘riq Bo‘lib, harorat kutariladi, siydik kam ajralib, rangi o‘zgaradi. 

Badanda  shishlar  paydo  bo‘ladi. 

Etiologiya: 

O‘tkir  glomerulonefritning  kelib  chiqishiga 

ko‘pincha  angina,  tonzillit,  Yuqori  nafas  organlari  kasalliklari  sabab  bo‘ladi.  Streptokokkning 

glomerulonefritdagi roli uning streptokokk kasalliklaridan keyin kelib chiqqan nefritning paydo 

---

 

28 

Bo‘lishini  tasdiqlaydi.  Lekin  streptokokk  yagona  etiologik  omil  emas.  O‘GN  pnevmoniyadan 

so‘ng  ham  rivojlanishi  mumkin  (streptokokk,  pnevmokokk),  ich  terlama  va  toshmali  terlama, 

difteriya,  brusellyoz.  Ba'zi  tadqiqotchilar nefritning  virusli  etiologiyasini  ham  kursatadilar. Eng 

asosiy  omil  bu  organizmning  shamollashidir.  Odatda,  bemor  angina,  faringit  yoki  boshqa 

Yuqumli  kasallikdan  to‘zalgandan  keyin  o‘zini  soppa-soq  deb  xisoblaydi.  Xaqiqatda  esa 

O‘GNning  yashirin  holati  vujudga  keladi.  Yashirin  davrning  tugashida  bemorda  holsizlik, 

chanqov,  siydik  ajralishining  kamayishi,  ertasi  kuni  esa  Yuzlarning  bo‘rtishi  paydo  bo‘ladi. 

Ko‘pincha  bemorlar  bosh  og‘riqiga,  havo  yetishmasligi  yoki  bo‘g‘ilishdan  shikoyat  qiladilar, 

siydik rangining o‘zgarishi "gusht Yuvindi rangi"o‘xshashi xosdir. O‘GNning klinik ko‘rinishini 

3  sindromga  bo‘lish  mumkin:  shish,  buyrak  gipertoniyasi,  siydik  sindromi  70-90%. 

Shishlar 

kelishi 

O‘DG 

ning 

tez-tez 

uchraydigan 

simptomi 

xisoblanadi. 

Buyrak  gipertoniyasi  (70-87%)  qon  bosimining  ko‘tarilishi,  odatda,  kasallikning  og‘irligiga 

qarab har xil darajada bo‘lishi mumkin. Odatda, sistologik bosim180 mm. s.u. gacha kutarilishi, 

diastolitik  esa  115-120  mm  s.u.  gacha  bo‘lishi  mumkin.  Puls  tekshirilganda,  bradikardiya,  qon 

bosimining  kutarilishi  va  karotid  sinusli  baroreseptorlar  reflektor  qitiqlanishida  kelib  chiqadi. 

Tomir urishi qattiq va tula. Ko‘p hollarda gemodinamik bo‘zilishlar, natriy va suvning ushlanib 

qolishi  natijasida  qon  sirkulyasiyasi  xajmining  oshishiga  olib  keladi,  Bu  bemorlarda  ortiqcha 

suyuqlik-shish 7-9 litrgacha bo‘lishi mumkin. Bunday hollarda qon bosimining kutarilishi Yurak 

charchaydi, Yurak bushliqining kengayishi va qon aylanishi doirasida etishmovchilik kuzatiladi. 

Qon  aylanishining  buzilishi  natijasida  taxikardiya,  nafas  siqish,  sianoz,  ortopnoe:  o‘pka 

auskultasiya  qilinganda  nam  xirillash  ko‘zatiladi.