Buxoro davlat tibbiyot instituti ichki kasalliklar propedevtika kafedrasi

Buyrak 

parenximiyasining 

o‟tkir 

yallig‟lanish 

sindromi.

 

O‘tkir diffuz glomerulonefrit (O‘GN) Bu ikkala buyrakning Yuqumli-allergik omilli yalliqlanish 

bo‘lib,  bunda  nefron  apparati  koptokchasi  zararlanishi  bilin  kechadi.  Glomerulonefrit-  buyrak 

koptokchalari  va  to‘qimasining  yalliqlanishi:  angina,  tish  kariesi  yoki  shamollashdan  keyin 

rivojlanadi. Belgilari: belda og‘riq Bo‘lib, harorat kutariladi, siydik kam ajralib, rangi o‘zgaradi. 

Badanda 

shishlar 

paydo 

bo‘ladi.  

Etiologiya: 

O‘tkir glomerulonefritning kelib chiqishiga ko‘pincha angina, tonzillit, Yuqori nafas 

organlari kasalliklari sabab bo‘ladi. Streptokokkning glomerulonefritdagi roli uning streptokokk 

kasalliklaridan  keyin  kelib  chiqqan  nefritning  paydo  Bo‘lishini  tasdiqlaydi.  Lekin  streptokokk 

yagona  etiologik  omil  emas.  O‘GN  pnevmoniyadan  so‘ng  ham  rivojlanishi  mumkin 

(streptokokk,  pnevmokokk),  ich  terlama  va  toshmali  terlama,  difteriya,  brusellyoz.  Ba'zi 

tadqiqotchilar  nefritning  virusli  etiologiyasini  ham  kursatadilar.  Eng  asosiy  omil  bu 

organizmning  shamollashidir. Odatda, bemor angina, faringit yoki boshqa  Yuqumli kasallikdan 

to‘zalgandan  keyin  o‘zini  soppa-soq  deb  xisoblaydi.  Xaqiqatda  esa  O‘GNning  yashirin  holati 

vujudga  keladi.  Yashirin  davrning  tugashida  bemorda  holsizlik,  chanqov,  siydik  ajralishining 

kamayishi,  ertasi  kuni  esa  Yuzlarning  bo‘rtishi  paydo  bo‘ladi.  Ko‘pincha  bemorlar  bosh 

og‘riqiga,  havo  yetishmasligi  yoki  bo‘g‘ilishdan  shikoyat  qiladilar,  siydik  rangining  o‘zgarishi 

"gusht  Yuvindi  rangi"o‘xshashi  xosdir.  O‘GNning  klinik  ko‘rinishini  3  sindromga  bo‘lish 

mumkin: shish, buyrak gipertoniyasi, siydik sindromi 70-90%.Shishlar kelishi O‘DG ning tez-tez 

uchraydigan  simptomi  xisoblanadi.  Buyrak  gipertoniyasi  (70-87%)  qon  bosimining  ko‘tarilishi, 

odatda,  kasallikning  og‘irligiga  qarab  har  xil  darajada  bo‘lishi  mumkin.  Odatda,  sistologik 

bosim180  mm.  s.u.  gacha  kutarilishi,  diastolitik  esa  115-120  mm  s.u.  gacha  bo‘lishi  mumkin. 

Puls  tekshirilganda,  bradikardiya,  qon  bosimining  kutarilishi  va  karotid  sinusli  baroreseptorlar 

reflektor  qitiqlanishida  kelib  chiqadi.  Tomir  urishi  qattiq  va  tula.  Ko‘p  hollarda  gemodinamik 

bo‘zilishlar, natriy va suvning ushlanib qolishi natijasida qon sirkulyasiyasi xajmining oshishiga 

olib  keladi,  Bu  bemorlarda  ortiqcha  suyuqlik-shish  7-9  litrgacha  bo‘lishi  mumkin.  Bunday 

hollarda  qon  bosimining  kutarilishi  Yurak  charchaydi,  Yurak  bushliqining  kengayishi  va  qon 

---

 

38 

aylanishi doirasida etishmovchilik kuzatiladi. Qon aylanishining buzilishi natijasida taxikardiya, 

nafas  siqish,  sianoz,  ortopnoe:  o‘pka  auskultasiya  qilinganda  nam  xirillash  ko‘zatiladi.