Buxglteriya hisobi va audit

Pul bozori – bu mamlakatdagi pul miqdori hamda foiz stavkasining turli 
darajalarida  pul  mablag’lariga  bo’lgan  talab  va  pul  taklifining  o’zaro 
nisbatini ifodalovchi  mexanizm.  
Pul  taklifi  asosan  Markaziy  bank  tomonidan  tartibga  solinsada,  u 
iqtisodiyotdagi  barcha  taklifni  qamrab  ololmaydi.  CHunki,  bu  jarayonga  uy 
xo’jaligi hatti-harakati hamda tijorat banklarining siyosati ham ta’sir ko’rsatadi. 
Tijorat  banklari  o’z  ixtiyorlarida  bo’lgan  aktivlari  hisobiga  yangi  pullarni 
hosil  qilishlari,  ya’ni  ularni  bank  krediti  sifatida  mijozlariga  berishlari  mumkin. 
To’g’ri, ularning bu faoliyatlari Markaziy bank tomonidan o’rnatiluvchi majburiy 
zahira me’yorlari orqali cheklanadi. YA’ni, tijorat banki o’zining joriy xarajatlarini 
qoplashi hamda mijozlar tomonidan kreditlar qaytarilmasligi xavfining oldini olish 
maqsadida  ma’lum  miqdordagi  pul  mablag’larini  zahira  sifatida  saqlashi  lozim. 
Aktivlarning qolgan qismi  esa  muomalaga  chiqarilib,  u  ma’lum  muddatdan  so’ng 
yana  bankka  qaytishi  hamda,  majburiy  zahira  me’yoridan  ortiqcha  qismi  yana 
muomalaga  chiqarilishi  mumkin.  To’xtovsiz  ravishda  takrorlanuvchi  bu  jarayon 
pul taklifi multiplikatori yoki bank multiplikatori deyiladi.