Buxglteriya hisobi va audit

Zaruriy  mahsulot  deb  ishchi  va  xizmatchilar  ish  vaqtining  bir  qismi 
bo’lgan  zaruriy  ish  vaqtida  zaruriy  mehnat  bilan  yaratilgan,  ishchi  kuchini 

---

31 
 
normal  holatda  saqlash  va  qayta  tiklash  uchun  zarur  bo’lgan  mahsulotga 
aytiladi. Bunga kelgusi avlod ishchilarini yetishtirish, ya’ni ishchilarning oilasi va 
bolalari uchun zarur bo’lgan mahsulot ham kiradi. 
Sof  mahsulotning  zaruriy  mahsulotdan  ortiqcha  qismi,  ya’ni  qo’shimcha 
ish  vaqtida  qo’shimcha  mehnat  bilan  yaratilgan  qismi  qo’shimcha  mahsulot 
deyiladi.  YAngidan  yaratilgan  sof  mahsulotning  tarkibini  quyidagi  4-chizmada 
aniqroq tasvirlash mumkin.  
    
 
4-chizma. Zaruriy va qo’shimcha mahsulotning sotilib pulga aylangandan 
keyin o’zgargan shakllari. 
 
Har  bir  korxonada,  tarmoqda  qo’shimcha  mahsulotni  ko’paytirish  asosan  uch 
yo’l  bilan  –  ishlovchilar  sonini  ko’paytirish,  ish  kunini  uzaytirish  va  ish  kuni 
chegarasi o’zgarmagan holda zaruriy ish vaqtini kamaytirish evaziga qo’shimcha ish 
vaqtini ko’paytirish yo’li bilan amalga oshiriladi.