Buxglteriya hisobi va audit



Download 7,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet387/521
Sana05.07.2021
Hajmi7,54 Mb.
#109824
1   ...   383   384   385   386   387   388   389   390   ...   521
Bog'liq
iqtisodiyot nazariyasi

Kitchin tsikli zahiralar tsikli deb ham nomlanadi. Bunda Jozef Kitchin (1926 
y.) o’zining e’tiborini tovar zahiralarining harakat chog’idagi moliyaviy hisoblar va 
sotish  narxlarini  tahlil  qilish  asosida  2  yildan  4  yilgacha  davr  davomidagi  qisqa 
to’lqinlarni  tadqiq  qilishga  qaratadi. Ayniqsa  u  tsiklning  davomiyligini  jahondagi 
oltin  zahiralarining  tebranishlari  bilan  bog’lab,  uni  3  yilu  4  oyga  teng,  deb 
hisoblaydi.  Biroq  qisqa  muddatli  tsikllar  sabablarining  bunday  izohi  bugungi 
kunda ko’pchilik iqtisodchilarni qoniqtirmaydi.   
Juglar  tsikli  «biznes-tsikl»,  «sanoat  tsikli»,  «o’rtacha  tsikl»  va  «katta  tsikl» 
kabi nomlar bilan ham ataladi. Oldingi davrlarda iqtisodiy fan 7-12 yillik tsikllarni 
ajratib  ko’rsatganligi  tufayli,  aynan  shu  tsikl  Frantsiya, Angliya  va AQSHda  foiz 
stavkalari  va  narxdagi  tebranishlarni  asosiy  tahlil  qilish  asosida  sanoat  tsiklining 
tabiatini  o’rganishga  katta  hissa  qo’shgan  Klement  Juglar  (1819-1905  yy.)  nomi 
bilan ataladi. 
Birinchi  sanoat  tsikli  1825  yili  Angliyada  metallurgiya  va  boshqa  yetakchi 
tarmoqlarda  mashinali  ishlab  chiqarish  hukmron  mavqeni  egallagan  davrda 
kuzatiladi. 1836 yildagi inqiroz dastlab Angliyada boshlanib, keyin AQSHga ham 
tarqaladi,  1847-1848  yillarda  AQSH  va  qator  yevropa  davlatlarida  boshlangan 
inqiroz, tub mohiyatiga ko’ra birinchi jahon sanoat inqirozi bo’lgan. 
Agar XIX asrda sanoat tsikli 10-12 yilni tashkil qilgan bo’lsa, XX asrda uning 
davomiyligi 7-9 yil va undan ham kam davrgacha qisqargan. 
                                                           
1
  Қаранг:  Экономическая  теория:  Учебник.  -  Изд.,  испр.  и  доп.  /  Под  общ.  ред.  акад.  В.И.Видяпина, 
А.И.Добрынина, Г.П.Журавлевой, Л.С.Тарасевича. – М.: ИНФРА-М, 2005, 469-б. 


 
175 
AQSH  va  yevropaning  rivojlangan  davlatlari  XX  asrda  12  ta  sanoat  tsiklini 
boshdan  kechirgan  bo’lib,  ulardan  yettitasi  ikkinchi  jahon  urushidan  keyin  ro’y 
bergan. 
Kuznets tsikli ko’p hollarda «qurilish tsikli» deb ham nomlanib, 20 yilgacha 
bo’lgan iqtisodiy tebranishlar bilan aniqlanadi. Saymon Kuznets o’zining «Milliy 
daromad» (1946 y.)  nomli kitobida, milliy daromad, iste’molchilik sarflari, ishlab 
chiqarish maqsadidagi uskunalar, hamda bino va inshootlarga yalpi investitsiyalar 
ko’rsatkichlarida 20 yillik o’zaro bog’liq tebranishlar mavjud bo’lishini aniqlaydi. 
1955  yilda  amerikalik  iqtisodchining  xizmatlarini  tan  olish  ramzi  sifatida  sanoat 
tsiklini Kuznets tsikli deb nomlashga qaror qilinadi. 

Download 7,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   383   384   385   386   387   388   389   390   ...   521




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish