Buxglteriya hisobi va audit

Iqtisodiy o’sishning intensiv turi sharoitida mahsulot chiqarish miqyoslarini 
kengaytirishga  ishlab  chiqarish  omillarini  sifat  jihatidan  takomillashtirish, 
yanada ilg’or ishlab chiqarish vositalarini va yangi texnikani qo’llash, ishchi kuchi 
malakasini  oshirish,  shuningdek  mavjud  ishlab  chiqarish  potentsialidan 
yaxshiroq  foydalanish  yo’li  bilan  erishiladi.  Intensiv  yo’l  ishlab  chiqarishga  jalb 

---

 
154 
etilgan  resurslarning  har  bir  birligidan  olinadigan  samaraning,  pirovard  mahsulot 
miqdorining o’sishida, mahsulot sifatining oshishida o’z ifodasini topadi.  
Real  hayotda  ekstensiv  va  intensiv  omillar  sof  holda,  alohida-alohida  mavjud 
bo’lmaydi, balki muayyan uyg’unlikda, bir-biri bilan qo’shilgan tarzda bo’ladi. SHu 
sababli  ko’proq  ustuvor  ekstensiv  va  ustuvor  intensiv  iqtisodiy  o’sish  turlari  haqida 
so’z yuritiladi. 
Iqtisodiy  o’sishning  alohida  tomonlarini  tavsiflovchi  ko’rsatkichlari  ham 
mavjud  bo’lib,  ulardan  asosiylari  ishlab  chiqaruvchi  kuchlar  rivojlanish  darajasi, 
mehnat  unumdorligining  o’sishi  va  ish  vaqtini  tejash,  shaxsiy  daromad  va  foyda 
massasi, milliy iqtisodiyotning tarmoq tuzilishi kabilar hisoblanadi. 
Ishlab chiqaruvchi kuchlar darajasi quyidagi ko’rsatkichlar bilan tavsiflanadi: 
a) ishlab chiqarish vositalarining rivojlanganlik darajasi; 
b) xodimning malakasi va tayyorgarlik darajasi; 
v) ishlab chiqarishning moddiy va shaxsiy omili o’rtasidagi nisbat; 
g) mehnat taqsimoti, ishlab chiqarishning tashkil etilishi, ixtisoslashtirilishi va 
kooperatsiyasi. 
Iqtisodiy  o’sishning  jahon  amaliyotida  keng  qo’llaniladigan  boshqa 
ko’rsatkichi  iqtisodiyotning  tarmoq  tuzilishi  hisoblanadi.  U  tarmoqlar  bo’yicha 
hisoblab  chiqilgan  YAIM  ko’rsatkichi  asosida  tahlil  qilinadi.  Bunda 
iqtisodiyotning  yirik  sohalari,  moddiy  va  nomoddiy  ishlab  chiqarish  tarmoqlari 
o’rtasidagi nisbat ham o’rganiladi.