Buxglteriya hisobi va audit

      
7-chizma. Jamg’arma va investitsiya o’rtasidagi muvozanatning keynscha 
modeli. 
CHizmadan  ko’rinadiki,  grafik  ko’rsatkichlarining  joylashuvi  ham  klassik 
modeldan  farq  qiladi.  Tik  o’qda  jamg’arma  (S)  va  investitsiya  (I)  darajasi,  yotiq 
o’qda  esa  milliy  daromad  darajasi  (NI)  joylashgan.  Iqtisodiyotdagi  jamg’arma 
darajasi  milliy  daromad  hajmiga  bog’liq  holda  o’zgaradi.  Milliy  daromad  hajmi 
amalda  investitsiya  darajasiga  ham  ta’sir  ko’rsatsada,  mazkur  modelda  uni  milliy 
daromadga bog’liq bo’lmagan, ya’ni avtonom holda beriladi.  
Grafikda investitsiya va jamg’arma egri chiziqlari ye nuqtada kesishadi. Agar 
iqtisodiyotdagi  to’la  bandlik  holatiga  milliy  daromadning  F  darajasida  erishiladi, 
deb  tasavvur  qilsak,  u  holda  bu  darajada  investitsiya  va  jamg’arma  muvozanatini 
(E
F
  nuqta)  ta’minlash  uchun  investitsiya  I
F
  darajada  bo’lishiga  erishish  lozim 
bo’ladi.  Biroq,  Keyns  talqiniga  ko’ra,  investitsiya  va  jamg’arma  darajasining 
muvozanati  to’la  bandlik  bo’lmagan  sharoitda  ham  ta’minlanishi  mumkin: 
grafikdagi milliy daromadning N hajmida aynan shu holatga (E nuqta) erishiladi. 
Investitsiya  va  jamg’arma  darajalari  muvozanatining  klassik  va  keynscha 
modellari  o’rtasidagi  farq  quyidagilar  orqali  namoyon  bo’ladi:  birinchidan, 
klassik modelda bu muvozanat ro’y berishi uchun iqtisodiyotning doimiy ravishda 
to’la  bandlik  holatida  bo’lishi  taqozo  etiladi.  Keynscha  modelda  esa,  yuqorida 
ko’rib  chiqilganidek,  bu  muvozanatga  to’la  bandlik  bo’lmagan  holatda  ham 
erishish mumkin; ikkinchidan, klassik modelda narx mexanizmi juda harakatchan 
bo’ladi.  Keynscha  modelda  narxning  bunday  moslashuvchanligi  inkor  etiladi; 
uchinchidan,  yuqorida  ta’kidlanganidek,  klassik  modelda  jamg’arma  foiz 
stavkasining  funktsiyasi  sifatida,  keynscha  modelda  esa  daromad  funktsiyasi 
sifatida qaraladi. 
Demak,  yuqoridagilardan  ko’rinadiki,  jamg’arma  va  investitsiya  o’rtasidagi 
muvozanatning keynscha modeli klassik modelga nisbatan asoslangan, real hayot, 
ya’ni iqtisodiyotning to’la bandligi mavjud bo’lmagan holatga nisbatan ham tatbiq 
etilib,  takomillashtirilgan  model  hisoblanadi.  SHunga  ko’ra,  biz  ham 
makrodarajadagi  boshqa  muammolarni  ko’rib  chiqish  va  tahlil  qilishda  asosan 
ushbu modeldan foydalanamiz.