Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari

2. OLIY TA’LIMNING MOHIYATI, XUSUSIYATLARI VA 

O’ZBEKISTONDA UNING RIVOJLANISH BOSQICHLARI

 

 “Oliy ta’lim” deganda - ish faoliyati jarayonida o’z ustida ishlab  ilm-

fan,  madaniyat,  texnika  yangiliklarini  qo’llab  nazariy    va  amaliy 

muammolarni bartaraf etuvchi iqtisodiyot tarmoqlari uchun yuqori malakali 

mutaxassislar tayyorlab beradigan tizim tushuniladi.

 

Oliy ta’lim tizimining asosiy maqsadi – zamon talablariga javob bera 

oladigan  yuksak  bilim  va    malakaga  ega  bo’lgan,  raqobatbardosh,  o’zi 

tanlagan  yo’nalishi  bo’yicha  oliy  ta’lim  mutaxassisi  talablari  doirasida   

respublikaning 

ilm-fan, 

madaniyat, 

iqtisod, 

ijtimoiy 

sohalarini 

rivojlantirishda  o’z  hissasini  qo’shadigan,  mustaqil  fikrlaydigan,  yuksak 

maonaviyatga  ega  bo’lgan  yuqori  salohiyatli  mutaxassislarni  tayyorlash 

bo’lib hisoblanadi.  

Oliy ta’lim tizimining asosiy vazifalariga quyidagilar kiradi: 

1.  Davlat  ta’lim  standartiga  muvofiq  tuzilgan  zamonaviy  dasturlar  asosida 

o’qitishning yuqori sifatini tahminlash;  

2. Oliy malakali ilmiy-pedagogik kadrlarni tayyorlash;  

3.  Ilm-fan,  madaniyat,  iqtisodning  zamonaviy  yutuqlari,  mamlakatning  iqtisodiy, 

ijtimoiy  istiqbolini  yutuqlarini  hisobga  olgan  holda  kadrlar  tayyorlash  tizimini 

takomillashtirish;  

4.  Oliy  ta’limning  insonparvarligini  tahminlash  maqsadida  yoshlar  tarbiyasiga 

milliy istiqlol g’oyasi asosida milliy va umuminsoniy qadriyatlar, vatanga, oilaga, 

atrof-muhitga muhabbatni singdirish;  

5.  O’qitishning  interfaol  usullarini,  pedagogik  innovatsion  hamda  axborot 

kompg’yuter  texnologiyalarini,  mustaqil  ta’lim  olish,  masofaviy  ta’lim  tizimini 

amaliyotga joriy qilish;  

6.  Oliy  ta’limda  fan  va  ishlab  chiqarish  mexanizmlarining  uyg’unligi 

mexanizmlarini ishlab chiqish va amaliyotda qo’llash;  

---

70 

 

 

7.  Ilmiy-pedagogik  kadrlar  va  talim  oluvchilarning  ilmiy-  ijodiy  faoliyati,  ilmiy 

tadqiqotlari yordamida fan, texnika, texnologiyalarni rivojlantirish, ta’lim jarayoni 

orqali mamlakat iqtisodining rivojlanishiga hissa qo’shish;  

8.  Davlat  va  nodavlat  oliy  o’quv  muassasalarini  rivojlantirish  asosida  ta’lim 

xizmatlari bozorida raqobatni yuzaga keltirish;  

9. Oliy o’quv muassasalarini boshqarish va kengaytirishni takomillashtirish uchun 

jamoat boshqaruvining  vasiylik va kuzatuvchi kengashlarni kiritish; 

10. Ta’lim va kadrlar tayyorlash sifatini tekshirish uchun marketing tadqiqotlarini 

olib  borish,   yo’nalishi  bo’yicha  belgilangan  mehnat  bilan  tahminlash 

monitoringini tuzish;  

11. Oliy ta’lim sohasida ikki tomonlama foydali xalqaro   aloqalarni rivojlantirish.  

Oliy ta’lim tizim tuzilmasi quyidagicha: 

1.  Tashkiliy  tuzilmasidan  (xususiy  yoki  davlat  ta’lim  muassasasi)  qathiy  nazar 

ta’limiy hamda kasbga tayyorlash dasturlarini davlat ta’lim standarti asosida tatbiq 

etuvchi oliy ta’lim muassasalari;  

2. Oliy ta’limni rivojlanishiga zarur bo’lgan ilmiy-tadqiqot ishlarini olib boruvchi 

ilmiy-tadqiqot institutlari;  

3.  Davlat  tomonidan  ta’limni  boshqaruvchi  idoralar,  shuningdek,  ularga  qarashli 

bo’lgan korxona, tashkilot va muassasalar.  

O’zbekiston respublikasida oliy ta’lim ikki bosqichda amalga oshiriladi (1-

rasm).