Buxgalteriya va kasbiy faoliyat asoslari

Dt 

Schotning nomi: 5000-“Kassa” 

                                                        K-t        

Qoldiq: 150000 

3)100000 

4)15000 

1)120000 

2)2500 

Debet oborot: 122500 

Kredit oborot:   115000 

Qoldiq: 157500 

 

 

∑S

2

A

 =150000+122500-115000=157500 

---

270 

 

 

Demak,aktiv  schyotlarda  oy  boshiga  va  oxiriga  qoldiq  hamda 

mablag‘larning  kо‘payishi  aktiv  schyotning  debet  tomonda,  mablag‘larning 

kamayishi esa aktiv schyotning kredit tomoniga yoziladi. 

 

Chizmadan  kо‘rinib  turibdiki  passiv  schyotning  kredit  tomonida  xо‘jalik 

mablag‘lari  manbaalarining  va  korxona  majburiyatlarining  hisobot  davrining 

boshiga  va  oxiriga  qoldig‘i  va  kо‘payishlari,  debet  tomonida  esa  ularning 

kamayishlari aks ettiriladi. 

Passiv  schyotlarda  oy  oxiridagi  qoldiqni  topish  uchun,  oy  boshidagi  kredit 

qoldiq  summasiga  kredit  oborot  summasini  qо‘shib,  debet  oborot  summasi 

ayriladi. Buning matematik modulini quyidagi formula yordamida aks ettirishimiz 

mumkin: 

∑S

2

 P ═ ∑S

1

P+∑CoP−∑DoP 

Qayerda: 

1.

 

∑S

2

 P - passiv schyotlarning hisobot davri oxiriga qoldig‘i summasi;  

2.

 

∑S

1

P - passiv schyotlarning hisobot davri boshiga qodig‘i summasi; 

3.

 

∑DoP- passiv schyotlarning hisobot davridagi debet oboroti summasi; 

4.

 

∑CoP- passiv schyotlarning hisobot davridagi kredet oboroti summasi; 

Passiv  schyotlarda  hisobot  davri  yozuvlarini  amalga  oshirish,  oborot 

hisoblash  va  hisobot  davrining  oxiriga  qoldiq  topish  tartibini  quyidagi  misolda 

kо‘rib chiqamiz. Faraz qilaylik “Qisqa muddatli bank krediti” schyotida oy boshiga 

700000  sо‘mlik  qoldiq  bor.  Hisobot  davri  davomida  bankning  qisqa  muddatli 

krediti  bо‘yicha  qarzdorlikning  о‘zgarishiga  doir  quyidagi  operatsiyalar  amalga 

oshirilgan: 

---

271 

 

 

1. Hisob kitob schyotdan qisqa muddatli bank krediti bо‘yicha qarzini uzish 

uchun 650000 sо‘m pul о‘tkazib berildi 

2. Hisob kitob schyotiga 1000000 qisqa muddatli bank krediti olindi. 

3. Hisob kitob schyotdan qisqa muddatli bank krediti bо‘yicha qarzini uzish 

uchun 400000 sо‘m о‘tkazib berildi. 

Ushbu  operatsiyalarni  “Bankning  qisqa  muddatli  krediti”  schyotida 

quyidagicha aks ettiramiz: