Buxgalteriya lit

donasining qiymati 15 minimal ish haqidan yuqori va xizmat
qilish muddati bir yildan ortiq bo‘lgan mehnat qurollariga
aytiladi. Asosiy vositalar ishlab chiqarish jarayonida uzoq
vaqt ishtirok etib, o‘z qiymatini asta-sekin ishlab chiqa-
rilgan mahsulot tannarxiga eskirish, hisoblash yo‘li bilan
o‘tkazib boradi.
„Asosiy vositalar“ schoti aktiv schot hisoblanib, uning
debet  tomonida  asosiy  vositalarning  ko‘payishi,  kredit
tomonida  esa  ozayishi  ko‘rsatiladi.  Asosiy  vositalarning
kirimga qabul qilinishi yoki tugatilishi maxsus komissiya
a’zolari  tomonidan  tuzilgan  dalolatnoma  bilan  hujjat-
lashtiriladi.  Asosiy  vositalar  buxgalteriya  hisobida  bosh-
lang‘ich bahoda ko‘rsatiladi. Asosiy vositalarning haraka-
tini va buxgalteriya hisobida aks ettirish tartibini o‘rganish
maqsadida quyidagi misolni keltiramiz.
1. 2003- yil 15- fevralda tuzilgan dalolatnomaga asosan
korxonaga „Bahor“ sovitgichi qabul qilindi—150000 so‘m.

---

88
Bu misolimizga quyidagicha buxgalteriya yozuvi beriladi.
Debet — „Asosiy vositalar“ schoti—150000 so‘m.
Kredit „Kapital qo‘yilmalar“ schoti—150000 so‘m.
Misolimiz  schotlar  chizmasida  quyidagicha  ko‘r-
satiladi:
Dt              0800
 Boshlang‘ich
qoldiq
 150000
Dt              01000
 Boshlang‘ich
qoldiq
150000
„Asosiy vositalar“ schoti bo‘yicha kirimga qabul qilin-
gan  va  ishlab  chiqarishda  tugatilgan  asosiy  vositalar  bu
to‘g‘rida  tuzilgan  maxsus  dalolatnomalar  bilan  rasmiy-
lashtiriladi.  Buning  uchun  korxona  rahbari  tomonidan
buyruq chiqariladi va unda dalolatnoma tuzuvchi komis-
siya a’zolarining tarkibi ko‘rsatiladi. Dalolatnoma har bir
kirim yoki tugatilgan asosiy vosita bo‘yicha alohida-alohida
tuziladi.