Buxgalteriya hisobida ijara operatsiyalarini aks ettirish tartibi to‘g‘risida nizom

Buxgalteriya hisobida ijara operatsiyalarini aks ettirish tartibi to‘g‘risida
NIZOM
Oldingi tahrirga qarang.
Mazkur Nizom O‘zbekiston Respublikasining “Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi va “Lizing to‘g‘risida”gi qonunlariga muvofiq, buxgalteriya hisobida ijara operatsiyalarini aks ettirish tartibini belgilaydi.
(muqaddima O‘zbekiston Respublikasi moliya vazirining 2016-yil 28-sentabrdagi 75-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 1961-1, 12.10.2016-y.) tahririda —O‘R QHT, 2016-y., 41-son, 482-modda)
§ 1. Umumiy qoidalar
1. Mazkur Nizom mulkchilik shakli va idoraviy bo‘ysunishidan qat’iy nazar barcha xo‘jalik yurituvchi subyektlarga (bundan keyingi o‘rinlarda korxona deb yuritiladi) (budjet tashkilotlari, banklar va boshqa kredit tashkilotlaridan tashqari) tatbiq etiladi.
2. Mazkur Nizom quyidagi obyektlar va operatsiyalarga nisbatan qo‘llanilmaydi:
a) tabiat resurslari, shu jumladan neft, tabiiy gaz va boshqa qayta tiklanmaydigan resurslarni qidirish va foydalanish bilan bog‘liq bo‘lgan ijara kelishuvlariga;
b) intellektual mulk obyektlari bo‘yicha litsenziya kelishuvlariga.
3. Mazkur Nizom maqsadlarida moliyaviy ijara o‘z ichiga lizingni ham qamrab oladi.
§ 2. Ijaraga beruvchida (lizingga beruvchida) moliyaviy ijara bo‘yicha operatsiyalarning hisobi
4. Moliyaviy ijara obyektlarini keyinchalik moliyaviy ijaraga berish maqsadlarida xarid qilish buxgalteriya hisobida quyidagicha aks ettiriladi:
a) moliyaviy ijara obyektlari ularni xarid qilish bilan bog‘liq bo‘lgan soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar summasini qo‘shgan holda (agar ular qoplanmasa) kirim qilinganda:
debet kapital qo‘yilmalarni hisobga oluvchi schyotlar (0800);
kredit 6010 “Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga to‘lanadigan schyotlar” yoki 6120 “Sho‘’ba va qaram xo‘jalik jamiyatlariga to‘lanadigan schyotlar” yoki turli kreditorlarga bo‘lgan qarzlarni hisobga oluvchi schyotlar (6900) yoxud boshqa tegishli schyotlar;
b) moliyaviy ijara obyektlarini xarid qilish bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan boshqa xarajatlarga:
debet kapital qo‘yilmalarni hisobga oluvchi schyotlar (0800);
kredit 2310 “Yordamchi ishlab chiqarish” schyoti, 6110 “Ajratilgan bo‘linmalarga to‘lanadigan schyotlar”, 6120 “Sho‘’ba va qaram xo‘jalik jamiyatlariga to‘lanadigan schyotlar”, turli kreditorlarga bo‘lgan qarzlarni hisobga oluvchi schyotlar (6900) va boshqa tegishli schyotlar;
v) moliyaviy ijara shartnomasi bo‘yicha ijaraga oluvchi (lizingga oluvchi) tomonidan qoplanadigan va ijaraga beruvchi (lizingga beruvchi) tomonidan moliyaviy ijara obyektini yetkazib berish va uni belgilangan maqsadi bo‘yicha foydalanish uchun yaroqli holatga keltirish bilan bog‘liq xarajatlar amalga oshirilganda:
debet kapital qo‘yilmalarni hisobga oluvchi schyotlar (0800);
kredit materiallarni hisobga oluvchi schyotlar (1000), mehnat haqi bo‘yicha xodim bilan hisoblashishlarni hisobga oluvchi schyotlar (6700), sug‘urta va maqsadli davlat jamg‘armalariga to‘lovlar bo‘yicha qarzni hisobga oluvchi schyotlar (6500) va boshqa tegishli schyotlar;
g) moliyaviy ijara shartnomasi bo‘yicha ijaraga oluvchi (lizingga oluvchi) tomonidan qoplanmaydigan va ijaraga beruvchi (lizingga beruvchi) tomonidan moliyaviy ijara obyektini yetkazib berish va uni belgilangan maqsadi bo‘yicha foydalanish uchun yaroqli holatga keltirish bilan bog‘liq xarajatlar amalga oshirilganda:
debet 9430 “Boshqa operatsion xarajatlar” schyoti;
kredit materiallarni hisobga oluvchi schyotlar (1000), mehnat haqi bo‘yicha xodim bilan hisoblashishlarni hisobga oluvchi schyotlar (6700), sug‘urta va davlat maqsadli jamg‘armalariga to‘lovlar bo‘yicha qarzni hisobga oluvchi schyotlar (6500) va boshqa tegishli schyotlar;
Oldingi tahrirga qarang.
d) moliyaviy ijara obyektini xarid qilish va uni belgilangan maqsadi bo‘yicha foydalanish uchun yaroqli holatga keltirish bilan bog‘liq xizmatlarni ko‘rsatgan mol yetkazib beruvchilar, pudratchilar va boshqa xo‘jalik yurituvchi subyektlar oldidagi qarzlarning to‘lanishi (qoplanishi):