Buxgalteriya hisobi va operatsion texnika


Bank buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobotning ahamiyati



Download 2,41 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/269
Sana31.12.2021
Hajmi2,41 Mb.
#266838
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   269
Bog'liq
banklarda buxgalteriya hisobi va operatsion texnika (1)

Bank buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisobotning ahamiyati  
va foydaliligi 
 
O„zbekiston Respublikasi qonunchiligiga ko„ra tijorat banklari mulk-
chilikning  qaysi  shakliga  taalluqli  bo„lishidan  qat‟iy  nazar  yuritadigan 
buxgalteriya hisobi Markaziy bank va Moliya vazirligi tomonidan chiqa-
rilgan yo„riqnoma va ko„rsatmalar talabi darajasida bo„lishi zarur.  
Ayni paytda bu yo„riqnomalar o„z vaqtida bank filiallariga yetkazil-
mog„i, shu bilan birga, mahalliy organlar, soliq nazorati organlari bilan 
muvofiqlashtirilgan  bo„lishi  lozim.  Chunki  bank  buxgalteriya  hisobi 
ma‟lumotlaridan  foydalanish  doirasi  juda  keng.  Xususan,  buxgalteriya 
hisobi  va  shu  asosda  tuziladigan  bankning  moliyaviy  hisobotlari,  uning 
ma‟lumotlari  Davlat  tartibga  solish  idoralari  jumladan,  Markaziy  bank, 
Moliya  vazirligi,  Davlat  soliq  qo„mitasi  uchun  tijorat  banklarining  mo-
liyaviy ahvoli, pul muomalasining holati, iqtisodiyotdagi naqd pulsiz hi-
sob-kitoblar holatini o„rganish uchun o„ta muhimdir. 
Bank  egalari  uchun,  shu  bilan  birga,  uning  hissadorlari  uchun  bu 
ma‟lumotlar bank mablag„larining qanday jalb qilinayotganligi, ulardan 


 
10 
qay  usulda  foydalanilayotganligi,  bank  aktiv  operatsiyalardan  qanday 
moliyaviy natijalar kutilayotganligini bilish uchun juda muhim. Bundan 
tashqari, buxgalteriya hisobi ma‟lumotlari bank rahbarlari, uning xodim-
lari,  ayni  chog„da  bank  mijozlari  uchun  ham  qiziqarlidir.  Chunki  bank 
rahbarlari va barcha xodimlari bankning kunlik aktivlari va majburiyat-
larining  holati,  daromadlari  va  xarajatlarining  strukturasi  bilan  qiziqsa-
lar, bank mijozlari esa bank likvidligi va uning barqarorlik darajasini bi-
lishni istaydilar. Raqobatga asoslangan bozor iqtisodiyoti sharoitida korxona 
bankning boshqaruv apparati ikki asosiy omilga e‟tibor bermog„i zarur: 

  bank rentabelligi; 

  bankning likvidligi. 
Bankning  rentabelligi  deganda  bankning  bir  me‟yorda  faoliyat 
yuritishi  va  bank  rivoji  uchun  yetarli  daromad  olish  imkoniga  egaligi 
tushuniladi.  Bank  o„z  oldidagi  majburiyatlarini  belgilangan  muddatda 
to„lay olish uchun yetarli pul va boshqa to„lov mablag„lariga ega bo„lishi 
bank likvidligi deyiladi. Har ikkala ko„rsatkichni yuqori darajada ushlab 
turish  lozim.  Chunki  bankning  moliyaviy  ahvoli  yomonlashganini  sez-
gan  mijozlar  boshqa  barqaror  bankka  o„z  mablag„larini  o„tkazib,  uning 
xizmatidan foydalanishni afzal ko„radilar.  
Demak, bank buxgalteriya hisobi ma‟lumotlari bank haqidagi aniq 
ma‟lumotlarni  olish  nuqtayi  nazaridan  Markaziy  bank,  Soliq  nazorati 
idoralari, barcha tijorat banklari va mijozlar, bank aksiyadorlari, mavjud 
va bo„lg„usi investorlar uchun juda zarur. Bu ma‟lumotlar asosida bank-
ning  likvidligi,  yo„l  qo„yayotgan  xatari,  rezervlari,  kredit  portfeli  hola-
tini  belgilash  imkoniyati  yaratiladi.  Umumiy  qilib  aytganda,  buxgal-
teriya  hisobini  tashkil  qilishda  hisob  ma‟lumotlari  nafaqat  ichki,  balki 
yuqori  boshqaruv  uchun  zarurligini  hisobga  olish  bilan  birga,  tashqi 
foydalanuvchilar ehtiyoji ham e‟tiborga olinishi kerak. 
Bank  faoliyati  bo„yicha  moliyaviy  hisobot  ma‟lumotlaridan 
bilvosita  foydalanuvchilar  mavjud  bo„lib,  ularning  ham  o„ziga  yarasha 
manfaatdorligi  bor.  Bunday  foydalanuvchilar  tipiga  quyidagilarni 
kiritish mumkin: 

 auditorlik firmalari; 

 moliyaviy savollar yuzasidan maslahatchilar; 

 
qimmatli qog„ozlar birjalari; 

 qonunchilik idoralari; 

 huquqshunoslar, jumladan, xo„jalik sudi vakillari; 

 matbuot va axborot agentliklari; 


 
11 

  sug„urta idoralari, kasaba uyushmalari va boshqalar. 
 Banklarda  buxgalteriya  hisobini  tashkil  etishda  hisob  ishlari 
hajmini aniqlab olish, buxgalteriya xodimlari sonini, ular o„rtasida hisob 
ishlari taqsimotini, qo„llaniladigan hisob shaklini, hisob ishlarida hisob-
lash texnikalaridan foydalanishini belgilab olish kerak bo„ladi. 
Shu  bilan  birga,  bank  faoliyatiga  taalluqli  qarorlarni  to„g„ri  qabul 
qilinishi buxgalteriya hisobi va moliyaviy hisob ma‟lumotlarini o„z vaq-
tida va to„g„ri tuzilganligiga bog„liq bo„ladi. O„z vaqtida olinmagan yoki 
noto„g„ri  yuritilgan  buxgalteriya  hisob  ma‟lumotlari  noto„g„ri  qarorlar 
qabul  qilinishiga,  natijada  banklarning  zarar  ko„rishiga,  ba‟zi  hollarda 
esa bankrotlik holatiga kelishga ham sabab bo„lishi mumkin. 
 

Download 2,41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   269




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish