Butun jahon oits ga qarshi kurash kuni”ga bag’ishlangan “Yoshlar oits ga qarshi”

Nargiza:OIV odamning immunitet tanqisligi virusi OITS ni qo’zg’atuvchisi hisoblanib , bu infeksiya inson tanasining kasalliklarga qarshi himoya qobiliyatini ishdan chiqaradi. Kasallikni keltirib chiqaruvchi virusni 1983 yilda OITS bilan kasallangan insonlardan Amerikalik olim Robert Gallo va fransiyalik olim Lyuk Montan’elar mustaqil ravishda aniqlaganlar.Hozir OITS deyarli barcha davlatlarda tarqalganligi uchun u “XXI asr vabosi” deb ataladi.
Aziza: Kasallikning yashirin davri o’rtacha 3 -4 haftadan 5-6 oygacha,hatto 5-7 yilgacha davom etadi, so’ng OIV infeksiyasining klinik belgilari namoyon bo’ladi . Bunda kamquvvatlik, ishtahaning pasayishi, kechalari terlash, uzoq vaqt sababsiz tana haroratining ko’tarilishi, limfa bezlari, jigar, taloqning kattalashuvi kuzatiladi, terida toshmalar paydo bo’ladi. OIV infeksiyasining so’nggi bosqichi OITS hisoblanadi. OITS ga chalingan shaxslar zaiflashib qoladilar, chunki ularning tanasi kasallikka qrshi qobiliyatini yo’qotgan bo’ladi va buning natijasida inson hayotida hayotdan ko’z yumadilar.
Aziz:Kasllik uch xil yo’l bilan yuqadi.
Birinchi yo’l – tabiiy jinsiy yo’l bilan.
Ikkinchi yo’l – sun’iy ya’ni teri va shilliq qavat butunligining buzilganligi bilan yuqadi,nostiril va notibbiy asboblardan foydalanganda yuqadi .
Uchinchi yo’l:OIV ni yuqtirib olgan homilador ayoldan homilaga yoki chaqoloqqa yuqishi. Shuni ham ta’kidlash joizki, u so’lak, ko’z yosh, ter va siydik tarkibida ham aniqlangan, lekin ularda virus konsentratsiyasi past bo’lganligi sababli, kasallik yuqish qobiliyatiga ega emas.
OITS bedavo dard, bu kasallikning to;la davosi aniqlanmagan, biroq immunitet tizimini shikastlashda davom etishiga chek qo’yuvchi antiretrovirus ARV preparatlari mavjud. ARV vositalari OITSga chalingan kimsalarga ancha uzoq davr hayot kechirish imkonini beradi.
“Sog’lom hayot” guruhi.
Asadbek:Butun jahon Sog’liqni saqlash tashkiloti tomonidan OITS bo’yicha butun dunyoda o’tkazilgan tadbirlar shuni ko’rsatadiki, hozirgi kunda jahon bo’yicha 42 mln kishi OIV infeksiyasiga chalingan, har yili ularning safiga yana 2mln 700000 kishi qo’shiladi.O’tgan davr mobaynida qariyb 2mlnga yaqin odam bu kasallik oqibatida hayotdan ko’z yumadi.
Sevinch:Dunyo boyicha kasallikni o’ziga yuqtigan insonlarning asosiy qismini 15 yoshdan 24 yoshgacha bolgan yoshlar tashkil qiladi, shu jumladan , kasallikni o’ziga yuqtirganlarning yarmi 15 yoshgacha bo’lgan bolalar va ularning ko’pchiligi onasi homiladorlik paytida tug;ilish va ko’krak suti bilan boqish paytida virusni yuqtirganlar.
Zebiniso:Dunyoning ko’pgina davlatlarida OITS infeksiyasini boshqa shaxslarga yuqtirganligi uchun javobgarlik belgilangan, ayrim davlatlarda buning uchun og’ir jazo tayinlangan.
Mamlakatimiz Jinoyat kodeksining 113 - moddasiga ko’ra, bila turib boshqa shaxsga OIV infeksiyasini yuqtirgan shaxs 5 yidan 8 yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.
II boshlovchi:Barakalla o’quvchilar!Mana OIV va OITS haqida ma’lumotlarga ega bo’ldingizlar.Endi esa navbatni OITS haqidagi videorolikka bersak.Marhamat.