Бурун, бурун ёндош бўшлиқларининг клиник анатомияси, физиологияси ва текшириш усуллари

AMALIY MASHGULOTNI UKUV XARITASI

(Talabalarni mustakil auditoriya ishi uchun).

KASALLIK TARIXINI YOZISH UCHUN USLUBIY TAVSIYANOMA

Kasallik tarixiga bemorning asosiy shikoyatlari LOR a’zolaridan boshlanib yoziladi. Sungra kasallik tarixi va xayot tarixi, ob’ektiv tekshirish natijalari yoziladi.

Anamnesis morvi - shaklda xozirgi kasallikni kanday boshlangani (kasallik sababi) kechishi, kanday boshlanganidan, statsionarga kelguncha davr. Bu kasallikda kanday davolash usuli kachon utkazilganligi va uning foydasi albatta kursatiladi.

Anamnesis vitae - bu bulimga bemorning umumiy ma’lumotlari, rivojlanishi, irsiyati, maishiy va mexnat sharoiti, zararli odatlari, allergik anamnezi aniklanadi. Allergik xolatlar, dori - darmonlar, ozik-ovkatlar va x.k. sezuvchanlik, bronxial astma, revmatizm, tumov, diatez, kvinke shishi, eshak emi va b.

Status praesens - bemorning umumiy axvoli (konikarli, urta, ogir va x.k.). Ichki a’zolar buyicha kiskacha yozuv (YUKT sistemasi, NO sistemasi, OI sistemasi va x.k.).

Lor status

Burun va burun yon bo’shlqlari.

Tashki burunda shaklning uzgarishi bor – yo’kligi, yuzning peshona yoki yukori bushligi soxasidagi uzgarishi. Pal’patsiyada aniklangan tekshirish natijasi, peshona, yukori jag bo’shlqlarining oldingi va pastki devori, uch shoxli nervning 1-2 shoxning chikish joyi (agar ogrikli va shish bo`lsa aniklangan joyi va xarakteri).

Burundan nafas olish paxta bilan ungdan va chapdan tekshirilganda ravon yoki nafas olishi kiyinligini xarakteri, xid bilish saklangan yoki kay darajada buzilgan. Oldingi rinoskopiyada burun daxliz soxasi ravon, burun tusigi urta chizikda, burun bushligi shillik kavati pushti rangda, nam, burun yo’llari toza, burun chiganoklari kattalashmagan, burun yo’llarida ajralma yo’k. Patologiyada - burun chiganoklarini xolatini, burun yo’llaridagi ajralmani, katkalokni va x.k. tariflash kerak. Burun yon bo’shlqlari rentgenografiyasida uzgarishlar va gaymorov bo’shlq funktsiyasidagi natijalar kursatiladi. Regionar limfa tugunlari jag osti, jagning oldingi va orkangi limfa tugunlari (kattalashish darajasi, ogrikligi). Ogiz bushligi – ogizni ochilishi ravon (trizm bulganda uning xarakteri) kiskacha: labning shillik kavati, rangi, milk, yonokning ichki yuzasi, kattik va yumshok tanglay xolati, sulak bezlarini chikaruv nayi (kulok oldi, jag osti, til osti sulak bezlari). Burun - xalkum - ravon (yoki limfoid bezining gipertrofiyasi (1-2-3 darajali), burun xalkum shillik kavati pushti, nam, xonalar ravon (yoki pastki, urta, yukori burun chiganoklarining orka kismi yugonlashgan, yoki xoanal polip yoki usmaning kattaligi).

Eshituv nayini chikish kismi yaxshi farklanadi, ravon (yoki nay atrofi bezining kattalashishi) burun xalkumni barmok bilan tekshirishda, palpatsiyada aniklangan dalillar kursatiladi.