Davolash Agar kasallikni keltirib chiqaruvchi allergen to`gri aniqlansa, o`z vaqtida davolash yaxshi samara beradi, o`ta sezuvchanlikni bartaraf qilish maqsadida, bemor tanasiga allergenlarni kiritishni (teri ostiga kiritish yoki burunga tomizish) xuruj keltirib chiqarmaydigan oz mikdoridan boshlab asta-sekin kupaytirib borish bilan olib boriladi (Bezredko usulida spetsifik desensiblizatsiya). Agar allergen aniqlanmasa yoki bemorda poliallergiya bo`lsa, davolash allergik reaktsiya, vaqtida ozod bo`ladigan biologik aktiv moddalardan xisoblangan gistaminni neytrallashga qaratilgan dorilar qo`llaniladi. Bunday nospetsifik desensibilizatsiya uchun dimedrol 0,05 bir tabletkadan kuniga, uch maxal to`rt xafta davomida yoki diazolin, tavegil xam shu miqdorda beriladi. Bundan tashqari 5% epsilon aminokapron kislotasini qo`llash xam yaxshi samara beradi. Giposensiblizatsiya qilish uchun gistamin va gistaglobulinni oz miqdorda bemor organizmiga iontoforez yoki teri ostiga yuborish yo`li bilan amalga oshiriladi.
Maxsus ko`rsatma bilan kortikosteroidlar xam qo`llaniladi, buning uchun prednizalon tabletkasi 0,005x3 maxal 3 kun mobaynida ichish tavsiya qilinadi. Deksamezaton quydagi jadval asosida tavsiya kilinadi: 0,0005 bir tabl. 4 maxal 7 kun mobaynida, 5 kun mobaynida 1 tabl. 3 maxal, 5 kun mobaynida 1 tabl. 2 maxal; 5 kun mobaynida 1 talb. 1 maxal; 5 kun mobaynida 0, 5 tabl. 1 maxal.
Gidrokortizon atsetat 2,5-5 ml. (125 mg) suspenziyasi burun chiganoqlariga in`ektsiya qilinadi, buning uchun 2% dikain eritmasi bilan chiganoqlar shilliq qavatlari maxalliy ogriksizlantirilgandan so`ng, ingichka igna bilan pastki burun chiganoqlari oldingi qismga 0, 5 ml dan xar kuni yoki 1 ml (25 mg) dan kunora qilinadi,umumiy xisobda 5-10ta in`ektsiyaga etkaziladi. Gistoglobulinni xam endonazal in`ektsiyasi maxsus qabul qilingan miqdorlar bo`yicha yuboriladi: 1- in`ektsiya 0, 125, 2- in`ektsiya-0, 5 ml; 3- chi in`ektsiyadan boshlab 6-10 gacha oradan 3 kun o`tkazib, oxirgi 2 in`ektsiyani esa 1 xafta o`tkazib qilinadi. In`ektsiya insulin uchun mo`ljallangan shprits yordamida amalga oshiriladi.
Kattalashgan burun chiganoqlarini xajmini kichaytirish uchun kavernoz to`qimalarda qisaqrish (skleroz) chaqiruvchi dorilar (spirt, glitserin, natriy salitsilat in`ektsiyasi) yuborish usuli xam mavjud.
P.S.Temkin (1954 y) , usuli bo`yicha novokainli blokada 1-2% novokain eritmasi. 0,2 dan 1 ml gacha burunni, o`rta chiganogini oldingi qismiga yuboriladi. Agar chiganoqlarni shishganligi sababli bu joy yaxshi ko`rinmasa 2-3% kokain eritmasi bilan maxalliy ogriqsizlantirilgandan so`ng amalga oshiriladi.
G.L.Komendatov (1937y) usuli bo`yicha, endonazal blokada; pastki burun chiganogini oldingi qismidan 1,5-2 sm. ichkariroqqa, shilliq ostiga 0,5%-5 ml. novokain yuboriladi.
Ayrim xollarda burun bo`shlig’ini refleksogen maydonlariga ta`sir etib davolash usuli qo`llaniladi. Bunday refleks maydonlari pastki va o`rta burun chiganoqlarini oldingi qismlarida, o`rta chiganogi qarshisidagi burun medial devorida joylashgan. SHu joylarni 2% dikain eritmasi bilan maxalliy ogriqsizlantirilgandan so`ng trixloruksus kislotasi yoki 10% kumush nitrat eritmasi bilan kuydiriladi.
Davolashni usullaridan biri dori moddalarini elektroforez usuli bilan yuborishdir: Bunda dorilar burun ichiga yoki bo`yin soxasidagi bo`yin simpatik gangliyalari atrofiga elektroforez qilinadi.
A.E.SHerbak usuli bo`yicha 1-2-3% kal’tsiy xlor eritmasi bilan endonazal yoki segmentar ionogal’vanizatsiya qilinadi. Agar birinchi o`rinda burundan nafas olish qiyinlashgan bo`lsa 0,5% tsinka sul’fat eritmasi bilan burun ichiga elektroforez qilinadi. Bunda chiganoqlar shishi kamayadi, suyuqlik ajralib chiqishi ozayadi, kataral yallig’lanish jarayoni pasayadi va burun yo`llari ochiladi. Allergik tumovda suyuqlik ajralishi kuchaysa dimedrol bilan 1-2% kal’tsiy xlor eritmasi (1: 1 nisbatda) aralashmasi bilan burun ichiga elektroforez qilinadi.Bundan tashkari burun ichga elektroforez uchun gidrokartizon atsetatni suspenziyasi yoki 5% aminokapron kislotasi eritmasi bilan ikki xafta davomida elektroforez qilinganda yaxshi klinik naf olinadi. Gormonal pereparatlarini malxamlari (prednizolon, fulitsinar) bilan qilingani fonoforez bemorni axvolini tezda yaxshilashga olib keladi. Xozirgi kunda allergik rinitlarni davolashda allergiyaga qarshi yangi tomchi dorilar nosobek, nosoneks va sepish uchun flutineks kabi dorilar qo`lanilmokda
Do'stlaringiz bilan baham: |