Bulardan tashqari, tovush o'zgarishlarining yana quyidagi ko’rinishlari mavjud

Iristoy Qo‘chqortoyev (1936-2000)

Filologiya fanlari doktori (1979), professor (1982), O‘zbekiston Fanlar akademiyasining akademigi (2000) Iristoy Qo‘chqortoyev o‘zbek tilining leksikologiyasi, uslubiyati, tilning umumiy-nazariy masalalari bilan bog‘liq bir qator asarlarning muallifi. Ular orasida «Ferdinand de Sossyurning lingvistik konsepsiyasi»(1976) «So‘z ma'nosi va uning valentligi» (1977) kabi kitoblari tilshunoslikning nazariy rnuammolarini yoritishda katta ahamiyatga ega bo‘ldi.

Shuningdek, u oliy maktablarda til bilimini o‘qitishni takomillashtirish bo‘yicha ham ulkan ishlarni amalga oshirdi. Xususan, oliy o‘quv yurtlarining o‘zbek filologiyasi fakultetlari talabalari uchun yozilgan «Badiiy nutq stilistikasi»( 1975), «Turkiy filologiyaga kirish»(1976), «Tilshunoslikka kirish»( 1976), «Umumiy tilshunoslik», «Lingvistik ta’limot tarixi»(1980) kabi o‘quv qo‘llanmalari tilshunoslik nazariyasi va turkiyshunoslikni yuqori pog‘onaga ko‘tarishda katta ahamiyatga ega bo‘ldi.