Buhoro oziқ –ovқat va engil sanoat tehnologiya instituti “Ijtimoiy fanlar” kafedrasi yiғilishida muhokama қilindi va қўllanma sifatida institut uslubiy kengashi muhokamasiga tavsiya etildi


- MAVZU. HUQUQNING PAYDO BO`LISHI, MOHIYATI



Download 0,61 Mb.
bet8/82
Sana19.06.2021
Hajmi0,61 Mb.
#70268
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   82
Bog'liq
«huquqshunоslik» fаnidаn ма`ruzаlаr маtni buхоrо – 2007yil

2- MAVZU. HUQUQNING PAYDO BO`LISHI, MOHIYATI

BELGILARI, TIZIMI VA MANBALARI.

Reja:


1. Huquqning belgilari, vazifalari.

2. Huquqning kelib chiqishiga doir nazariyalar.

3. Huquq va axloq. Huquq normalari, tizimi.

4. Huquq manbalari.

5. Huquqbuzarlik, belgilari, turlari.
Tayanch iboralar;

Huquq, huquq va axloq, huquqqa amal qilish, huquqiy munosabatlar, huquqiy normalar, huquq tizimi, huquq manbasi, huquqbuzarlik.


Huquq, uning belgilari va vazifalari. Huquq – butun jamiyatning umummajburiy xulq-atvor qoidalari tizimida ifodalangan irodasidir. Huquq atamasi bir tomondan ijtimoiy mazmunga, ikkinchi tomondan yuridik mazmunga egadir. Shaxsning xulq-atvori axloq, urf-odatlar, an`analar nuqtai nazaridan asoslangan hollarda umumijtimoiy ma`nodagi huquq to`g`risida so`z boradi. Huquq to`g`risida yuridik hodisa sifatida so`z borganda erkinlik, shuningdek xulq-atvor majburiyati davlat hokimiyatining kuchi bilan mustahkamlanishi, normativ ahamiyatga ega bo`lishi, qonunlar, boshqa davlat-hokimiyat hujjatlari bilan mustahkamlanishi nazarda tutiladi.

Yuridik tushuncha sifatida huquq ob`yektiv va sub`yektiv huquqlarga bo`linadi.Ob`yektiv huquq-umummajburiy xulq-atvor qoidalarining yig`indisi. Sub`yektiv huquq-muayyan jismoniy yoki yuridik shaxsga tegishli bo`lgan huquq.

Huquq normalari yuridik kuchga ega bo`ladi, doimo tegishli normativ aktda mujassamlashadi va umummajburiy xulq-atvor qoidalari hisoblanadi. Lekin bu o`xshashlik tashqi tomondan, ya`ni hodisalar yuzasida qalqib turgan va ko`zga tashlanadigan holatlardir. Ularning bir butun birlashtiruvchi ichki bog`liqligi davlatning huquq normalari tizimida taqdim etilgan va ifodalangan butun jamiyatning irodasi hisoblanadi. Bu iroda huquqning mohiyatini tashkil etadi. Demak, davlat irodasi huquqning mohiyatini tashkil etadi va hodisalar yuzasida yuridik normalar tizimi ko`rinishida taqdim etiladi.

Huquq davlat bilan chambarshas bog`langan. Davlatsiz huquq bo`lishi mumkin emas, chunki aynan davlat huquqni keltirib chiqaradi va huquqiy normalarning amalga oshirilishini kafolatlaydi, huquqni muhofaza qiladi. Davlat ham huquqsiz mavjud bo`lishi mumkin emas.

Huquqning asosiy belgilari:

1) barcha uchun majburligi;

2) huquq normalarining qonunlar va boshqa manbalarda ifodalanishi;

3) sub`yektiv huquqlar orqali harakat qilish;

4) davlat tomonidan ta`minlanganligi.

Huquqning asosiy funksiyalari:

1) tartibga solish funksiyasi – amaldagi ijtimoiy aloqalar va tartibni mustahkamlash orqali ijtimoiy munosabatlarni tartibga solish va u yoki bu sub`yektning faol xulqini ta`minlash.

2) muhofaza qilish funksiyasi – huquqiy himoya va yuridik javobgarlik choralarini belgilash, shaxslarning zimmasiga mas`uliyat yuklash tartibini o`rnatish.




Download 0,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   82




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish