“ХОТИН-ҚИЗЛАР СПОРТИ: ИМКОНИЯТЛАР ВА ИСТИҚБОЛЛАР”
103
Hozirgi jarayonda bolalar sportini rivojlantirish munosabati bilan umumta’lim maktablarida sport turlari
bo‘yicha maxsus sport sinflari tashkil qilinib, bolalar-o‘smirlar sport maktablarining faoliyatini yanada
yaxshilash masalasi ko‘rib chiqilmoqda. SHahar, tuman va viloyat markazlarida hokimliklar huzuridagi bolalar
sportini rivojlantirish jamg‘armalari tomonidan maxsus bitimlar asosida bolalar sportini yangi, yuqori
bosqichga ko‘tarish bo‘yicha imkoniyatlar yaratib berilayotganligi quvonarli holdir.
Turli yoshdagi bolalar o‘rtasida sport musobaqalarini tashkil qilish alohida xususiyatlarga ega. Yosh
bolalar musobaqa degan tushunchani eshitib, bu nima, degan savolni berishlari tabiiy. Musobaqa
tushunchasiga har hil yondashish mumkin. Masalan, jamoalar o‘rtasida sport turlari musobaqasi, yakka tartibda
kurash musobaqasi yoki ish jarayonida oldindan belgilangan sport turlari asosida o‘zaro musobaqalashuv
kabilar. Lekin sport musobaqasi murakkab jarayon bo‘lib, unda sportchining ko‘p yillik mashaqqatli mehnati
natijalari o‘zining amaliy ifodasini topadi. Sport musobaqasi o‘quv mashg‘ulot jarayonida qilingan mehnat
bilan birga sport sohasida qo‘yilgan maqsadlarning bajarilishi, erishilgan amaliy natijalarni ham
oydinlashtiradi. Sport musobaqasi jarayonida o‘sib kelayotgan yosh avlodni tarbiyalashda quyidagi fazilatlarni
rivojlantirish nazarda tutiladi:
- o‘sib kelayotgan yosh avlodni O‘zbekiston milliy istiqlol g‘oyalariga tayangan holda tarbiyalash;
- yosh avlodning sog‘lig‘ini mustahkamlash, issiq-sovuqqa chidamli, o‘sib kelayotgan organizmni
yanada rivojlantirish, hayotda uchraydigan turli-tuman jismoniy sifat va yo‘nalishlarini tarkib toptirish;
- umumta’lim maktablarida tahsil olayotgan o‘quvchilarni muntazam sport mashg‘ulotlariga jalb qilish,
jumladan, sharqona yakka kurash sport turlarini rivojlantirish, bu borada o‘quvchilarning yashash joylarida
mashg‘ulotlar tashkil qilish;
- yosh sportchilarning sport mashg‘ulotlariga qiziqishlarini, rivojlantirish va ularda sog‘lom turmush
tarzini shakllantirish;
- umumta’lim maktablarida ommaviy sportni rivojlantrish, sport mashq jarayonini tashkil qilish
to‘g‘risidagi ishlarni maromiga etkazish;
- o‘quvchilar o‘rtasida sport turlarini keng ko‘lamda ommaviy tus olishini targ‘ibot va tashviqot qilish
va hokazo.
Musobaqalar muvaffaqiyatli o‘tishi uchun quyidagi pedagogik talablariga javob berishi kerak:
- o‘quv-mashq, to‘garak jarayonining yakuni bo‘lishi;
- musobaqa oldidan ishtirokchilarga, ya’ni o‘quvchilarga etkazilgan dastur, reja asosida bo‘lishi;
- musobaqalarda sport turlari bo‘yicha qoida qonunlarga rioya etilishi.
Umumta’lim maktablarida tahsil olayotgan o‘quvchilar orasida sportga moyilligi va iqtidori bo‘lgan
bolalarni tanlab olishning yo‘llari ko‘p. Lekin ularni sport turlariga yo‘llash bir oz murakkabdir. Yosh
organizmning jismoniy tayyorgarligi, jismoniy rivojlanganligi yahshi bo‘lsa-da, ularni muayyan bir sport
turiga yo‘llash qiyin. Chunki ularning umumiy tayyorgarligi, sportga bo‘lgan qiziqishlarining o‘zi bir oz
kamlik qiladi. Jismoniy madaniyat va sport mutaxassislari bolalar bilan bir-ikki oy umumiy tarzda
shug‘ullanib, ularni umumta’lim maktablari jismoniy madaniyat dasturidan o‘rin olgan basketbol, voleybol,
qo‘l to‘pi, futbol, gimnastika, kurash va engil atletika bo‘limlaridan o‘rin olgan mashqlar bilan shug‘ullantirib
ko‘rib, undan keyin sport turlariga taqsimlanishi maqsadga muvofiq bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |