Бухоро давлат университети жисмоний маданият факультети

 
OILA VA MAHALLALARDA XOTIN-QIZLAR JISMONIY MADANIYATINI 
SHAKLLANTIRISHNING PEDAGOGIK IMKONIYATLARI 
Islomov E.Yu., 
o’qituvchi,
 
Buxoro davlat universiteti, Buxoro sh. 
Mamlakatimizda aynan xotin-qizlar sportini rivojlantirishga katta e’tibor berilayotganligiga qaramasdan 
ko’pchilik keksa avlod vakillari, shu jumladan zamonaviy yosh oilalarda ham xotin-qizlarning jismoniy 
tarbiyasiga e’tiborsizlikka ham duch kelish hollarini kuzatish hech kimga sir emas. Bunga milliy urf - odatlarni 
ro’kach qilib, xotin - qizlarga ertalab yoki bo’sh vaqtlarida jismoniy tarbiya, turli xil sog’lomlashtiruvchi 
o’yinlar bilan shug`ullanishlariga qarshilik qilish hollarini kuzatish mumkin. Bundan tashqari ko’pchilik 

---

“ХОТИН-ҚИЗЛАР СПОРТИ: ИМКОНИЯТЛАР ВА ИСТИҚБОЛЛАР” 
44 
mahalliy millat xotin-qizlari jismoniy tarbiya, sport bilan shug’ullanish, inson organizmi, sog’ligiga naqadar 
yaxshi ta’sir qilishidan bexabar yoki bu to’g’rida yetarlicha ma’lumotga ega emaslar.
Shu sababdan ham, eng avvalo, oila, mahallalarda xotin - qizlarning jismoniy mashqlar bilan 
shug’ullanishiga tegishli shart - sharoitlar yaratilishi, milliy xususiyatlarni hisobga olgan holda xotin - qizlar 
uchun maxsus mashqlar majmuasi, osonlashtirilgan texnik qoidalar bo’yicha sport turlarini ishlab chiqib, 
amalda joriy etish lozim. Bu yo’lda teleradio va ommaviy axborot vositalari orqali mutaxasis olimlar, 
shifokorlar, ayniqsa, xotin - qizlarning ma’ruzalar bilan chiqishlarini tashkil etish kerak. Bu ma’ruzalarning 
mahallalarda o’tkazilishi mahalliy millat xotin - qizlarining jismoniy madaniyat va sportga bo’lgan 
qiziqishlarini yanada oshirishda, sportning ommaviylashuviga xizmat qiladi. Shuningdek, xotin - qizlar 
qo’mitalari sport tashkilotlari bilan hamkorlikda xotin-qizlar jismoniy tarbiyasi va sportini rivojlantirish chora 
- tadbirlarini ishlab chiqishlari lozim. Umuman aytganda, xotin - qizlar orasida gimnastika, harakatli o’yinlar 
bo’yicha o’rta maxsus ma’lumotli xodimlarni tayyorlashni yo’lga qo’yish davr talabiga aylanib bormoqda.
Xotin - qizlar sportini rivojlantirishga e’tiborni dastlab jamiyatning eng kichik bo’g’ini bo’lmish oiladan 
boshlash maqsadga muvofiqdir. Sog’lom avlodni voyaga yetkazishda xotin - qizlar hayotida sportning, 
sog’lom turmush tarzining ahamiyati nechog’lik muhimligini har bir xonadonda targ’ib etish ishlarini olib 
borishda mahallaning, undagi faollarning hissasi nihoyatda katta.
Bundan tashqari, jamiyat taraqqiyoti va ijtimoiy - madaniy turmushda xotin-qizlarning tutgan o’rni va 
ularning jismoniy tarbiya va sport faoliyatidagi ishtirokini targ’ibot va tashviqot qilish kerak
Aholi istiqomat joylari (ko’p qavatli uy - joylar, mahalla, qo’rg’onlar) va ishlab chiqarish mehnat 
jamoalari tarkibida o’yin maydonlari, sport zallari, ochiq va yopiq suv havzalari qurishning kuchaytirilishi bu 
yo’nalishning rivojlanishida muhim ahamiyatga ega.
Ayollarning jismoniy mashqlar bilan doimiy shug’ullanishi ular organizmida mushak faoliyatini, 
bo’g’imlar harakatchanligini va mustahkamligini shakllantiradi. Bu jarayon harakat apparatining 
takomillashishiga kuch, tezlik, chaqqonlik, chidamlilik kabi jismoniy sifatlarni rivojlanishi kuzatiladi, 
organlarning ish faoliyati oshiriladi. Bu esa o’z navbatida salomatlikni saqlashda muhim ahamiyat kasb etadi. 
Jamiyatda sog’lom ayollarning ko’payishi sog’lom avlodlarning voyaga yetishida muhim ahamiyat kasb 
etadigan omillardan biri bo’lib hisoblanadi. Aynan shuning uchun ham mamlakatimizda xotin-qizlar sportiga 
alohida e’tibor berilib, keng imkoniyatlar yaratilmoqda.