Бухгалтерия ҳисобини ташкил этиш

4. Korxona mahsuloti raqobatdoshligining tahlili.

Tovarlarning raqobatbardoshliligi aniqlanayotganda, uning boshqa raqobatchi tovarlardan yuksak taraflarini mavjudligi, umume’tirof etilgan talablarga javob berishi hamda ketgan xarajatlar miqdori bilan baholanadi. Mahsulotning raqobatbardoshliligini baholashda xaridorlar ehtiyoji va bozor talabiga asoslanadi. Chunki tovar xaridor talabiga javob berishi uchun quyidagi parametrlarga mos kelishi kerak:

• texnik parametrlarga (tovar belgisi, uni qo’llash va tavsiya etish markazlari)
• ergonomik parametrlarga (tovarning inson organizmiga mos kelishi);
• estetik parametrlarga (tovarning tashqi ko’rinishi);
• me’yoriy parametrlarga (tovarning amaldagi me’yorlarga va standartlarga mos kelishi);
• iqtisodiy parametrlarga (tovarning baho darajasi, unga ko’rsatiladigan servis xizmati, vositalar o’lchami, xaridorlarning ayni vaqdagi ehtiyojlarini qondira olishi).

Talab - bu biron-bir ne’matlar yoki xizmatlarga bo’lgan ehtiyojlarni bozorda namoyon bo’lishi va uni pul bilan ta’minlashidir.
Taklif - bu muayyan paytda bozorda bo’lgan yoki unga yetkazib berilishi mumkin bo’lgan tovarlar massasi sifatida belgilanadi.
Xaridorlarning xatti-harakatidan shuni anglash mumkinki, tovarlarni taqqoslashda, uning ishlatish samaradorligi (S), sotib olish xarajatlari (X)ga nisbatan yuqori bo'lsa, shu mahsulotni xarid etadilar.
Tovar raqobatdoshligi (R) quyidagicha aniqlanadi:
R=S/X

Tovar raqobatdoshligini baholash bosqichlari quyidagilardan iborat:

Tovar raqobatdoshligini baholash bosqichlari quyidagilardan iborat:

1. O'rinbosar tovarlarni topish va uni tahlil qilish.

2. O'xshash mahsulotlarning solishtirilishi orqali asosiy ko'rsatkichlarini belgilash.

3. O'z mahsulotimizdagi integral (umumiy) raqobatdoshlik ko'rsatkichlarini aniqlash.

Jahon bozori amaliyotida raqobatning quyidagi shartlari mavjud: