Бухгалтерия ҳисоби назарияси

 
Назорат учун саволлар 
 
1.
Касб этикаси деганда нимани тушунасиз?
2.
Бухгалтер касби этикасини изоҳланг?
3.
Бухгалтерия хизмати раҳбари бўлиш талаблари? 
4.
Касб ахлоқи деганда нимани тушунасиз?
 
10-МАВЗУ. БУXГAЛТEРИЯ ҲИСOБИ ХИЗМАТИНИ ТAШКИЛ ЭТИШ
10.1. Буxгaлтeрия ҳисoби хизматини тaшкил қилиш aсoслaри вa 
aҳaмияти 
10.2. Ўзбeкистoн Рeспубликaсидa буxгaлтeрия ҳисoбини тaшкил этиш вa 
юритиш бўйичa мeъёрий ҳуқуқий aсoслaр 
10.3. Буxгaлтeрия ҳисoбини тaшкил қилиш шaкллaри 
10.4. Буxгaлтeрия ҳисoбигa рaҳбaрлик қилиш. Буxгaлтeриядa ишни 
тaшкил қилиш.
 
 
Таянч иборалар: Бухгалтерия ҳисоби тизими, бухгалтерия 
аппарати, меъёрий-ҳуқуқий асос, ҳисоб сиёсати, бухгатернинг ҳуқуқи, 
мажбуриятлари, вазифалари. 
10.1. Буxгaлтeрия ҳисoби хизматини тaшкил қилиш aсoслaри вa 
aҳaмияти 
Бухгалтерия ҳисобини юритишга алоқадор бўлган раҳбарлар, 
бухгалтерлар ва бошқа шахслар бухгалтерия ҳисобини ташкил этиш ва 
юритишда бухгалтерия ҳисобининг асосий тамойилларига риоя қилишлари 
керак. 
Бухгалтерия аппарати ҳужжатларни ишлаб чиқиши, бухгалтерия 
регистрларида ҳисоб ёзувларини оқилона олиб бориши ва улар асосида 
бошқарув ва молиявий ҳисоботларни тузишни таъминлаши зарур. 
Иқтисодиётни эркинлаштириш корхоналарда бухгалтерия ҳисобини 
ташкил қилиш ва уни юритишга ҳам жиддий таъсир кўрсатмоқда. Аста-секин 
корхоналарда ҳисоб жараёнини ташкил қилиш амалдаги молиявий қонунлар 
ва бошқа норматив ҳужжатларга асосланган ҳолда мустақил амалга 
оширилмоқда. 
Бухгалтерия ҳисобини ташкил қилишдаги янгича ёндашишнинг 
мазмуни шундан иборатки, бухгалтерия ҳисоби давлат томонидан 
белгиланган умумий қоидалардан келиб чиққан ҳолда корхонада 
бухгалтерия ҳисобини юритишдан кўзланган асосий вазифаларни бажариш 
учун мустақил равишда ҳисоб юритиш сиёсатини ишлаб чиқилади. 

---

117 
«Ҳисоб сиёсати ва молиявий ҳисобот» номли Ўзбекистон Республикаси 
1-сонли бухгалтерия ҳисоби миллий стандартига мувофиқ 
ҳисоб сиёсати 
хўжалик юритувчи субъект раҳбари томонидан бухгалтерия ҳисобини 
юритиш ва молиявий ҳисоботни тайёрлаш ҳамда тузиш учун 
фойдаланиладиган махсус тамойиллар, қоидалар ва амалий ёндашувлар 
тўпламини ифодалайди.
Шунингдек, хўжалик юритувчи субъектнинг ҳисоб сиёсати корхона 
раҳбари томонидан 1-сонли БҲМС асосида тузилиб, хўжалик юритувчи 
субъектнинг турли йиллар учун тақдим қилинган молиявий ҳисоботларидаги 
кўрсаткичлар таққосланадиган ҳамда бошқа алоқадор БҲМС лар асосида 
шакллантирилган бўлиши лозим.
Хўжалик юритувчи субъект ҳар бир календарь йили учун ўз ҳисоб 
сиёсатини ишлаб чиқиши керак. 
Ҳисоб сиёсатида моддий қийматликларни тайёрлаш, сотиб олиш ва 
баҳолаш қоидалари ва тартиби, буюмларни асосий воситалар ва арзон ва тез 
эскирувчи буюмларга киритиш мезони, уларнинг эскириши, тайёр 
маҳсулотларни баҳолаш ва сотиш тартиби, бухгалтерия ҳисобини ишчи 
счётлар режасини ишлаб чиқиш ва бошқалар белгиланади. Навбатдаги 
ҳисобот йили учун ишлаб чиқилган ҳисоб сиёсати корхона раҳбари 
томонидан тасдиқлангандан сўнг юридик ҳужжат статусига эга бўлади. 
Хўжалик юритувчи субъектнинг ҳисоб сиёсати хўжалик раҳбарининг 
буйруғи билан тасдиқланади.