Bugungi kunda Respublikamiz avtomobil yo’llar tarmog’i jami 184 ming km uzunlikda bo’lib, undan 42654 km ri umumiy foydalanishdagi avtomobil yo’llaridir

Topografik xaritada A va B nuqtada variantlarni o’tkazilishi
Hisob quyidagi tartibda bajariladi:

Trassa (yo’l) variantlarini loyihalash uchun talabaga yo’l o’tadigan joining 1:25000 yoki 1: 50000 masshtabdagi xaritasi beriladi .

Topshiriqda ko’rsatilgan A va B nuqtalari orasida yo’lning kamida ikkita varianti xaritaga chiziladi va ular o’zaro taqqoslanadi (6- jadval ).

Trassaning variantlari haritaga chizilgandan so’ng ular piketlarga ajratiladi.

1-rasm . Egrining elementlari.

α- burilish burchagi, R-radius, T- tangens, В-bissektrisa, D-domer, E-egrining qiymati.

Birinchi variant burilishlar 1 ta bo’lib 40 gradusli burchak.

Radiuslar 200 metr.

E=πRα/180=(3,14*200*40)/180=139.5metr

T=R*tg(α/2)=200*tg20=72.8 metr

B=R(sec -1)= 200(sec20-1)=12.8

D=2T-E=2*72.8-139.5=6.1metr
Ikkinchi variantda burchak 70 gradus. Ikkinchi variantni shunchaki hisob kitob qilib to’g’rilar va egrilar jadvalini tuzub unga malumotlarni yozamiz.

α=70 birinchi burchak

E=πRα/180=(3,14*200*70)/180=244 metr

T=R*tg(α/2)=200*tg35=140metr

B= R(sec -1)= 200(sec35-1)=44

D=2T-E=2*140-244=36metr

Egrining asosiy nuqtalari quyidagi tartibda aniqlanadi:

1.Egrining boshini piketlash

PК EB= PК BU– Т

2. Egrining o’rta qismini piketlash

PК EO’ = PK EB+E/2

3. Egrining ohirini piketlash

PК EО = PК EB +E

Tekshirish: PК EО = PК BU + Т-D

4. Burilish uchlari orasidagi.

S1=PК BU

S2=PК ТО- PК BU + D

5.To`g`ri chiziqning uzunligi.

Р1=PК EB

Р2=PК ТО- PК EО

1-Variant uchun egrining asosiy nuqtalari yuqoridagi tartibda hisoblaymiz.

1.Egrining boshini piketlash

PК EB= PК BU– Т =700-72.8=627.2

2. Egrining o’rta qismini piketlash

PК EO’ = PK EB+E/2 =627.2+139.5/2=696.95

3. Egrining ohirini piketlash

PК EО = PК EB +E=627.2+139.5=766.7

Tekshirish: PК EО = PК BU + Т-D=700+72.8-6.1=766.7

4.Trassa ohirini piketlash

PК ТО=L₁-D=1150-6.1=1143.9

5. Burilish uchlari orasidagi.

S₁=PК BU=700

S₂=PК ТО- PК BU + D=1143.9-700+6.1=450

6.To`g`ri chiziqning uzunligi.

Р₁=PК EB=627.2

Р₂=PК ТО- PК EО=1143.9-766.7=377.2

2-Variant uchun egrining asosiy nuqtalari yuqoridagi tartibda hisoblaymiz.

1.Egrining boshini piketlash

PК EB= PК BU– Т =600-140=460

2. Egrining o’rta qismini piketlash

PК EO’ = PK EB+E/2 =460+244/2=582

3. Egrining ohirini piketlash

PК EО = PК EB +E=460+244=704

Tekshirish: PК EО = PК BU + Т-D=600+140-36=704

4.Trassa ohirini piketlash

PК ТО=L₂-D=1300-36=1264

5. Burilish uchlari orasidagi.

S₁=PК BU=600

S₂=PК ТО- PК BU + D=1264-600+36=700

6.To`g`ri chiziqning uzunligi.

Р₁=PК EB=460

Р₂=PК ТО- PК EО=1264-704=560

To’g’rilar va egrilar jadvali

Burchaklar							Egrilar													To’g’rilar
t/r	BU ni joylashuvi		Burchak			Egri elementlari,m							Egri boshi			Egri oxiri			BU oraliq masofa S,m			To’g’rini uzunligi P,m		Rum yo’nalishi		Azimut
	PK	+		Chap	O’ng			R	T	E	B	D		PK	+		PK	+
0	1	2		3	4			5	6	7	8	9		10	11		12	13			14		15		16		17