Бугунги кунда ҳимоя қилишнинг асосий усулларидан бири одамларни хавфли зонадан ўз вақтида ва тез олиб ташлаш ёки олиб ташлаш бўлиб қолмоқда, яъни уларнинг эвакуацияси

п/п	Наименование СДЯВ
Средняя токсодоза, мгмин/л
пороговая	смертельная
1.	Акролеин	0,2	-
2.	Аммиак	15	100
3.	Ацетонитрил	21,6	-
4.	Ацетонциангидрид	0.54	-
5.	Водород мышьяковистый (арсин)	7.5	-
6.	Водород фторид	4	7.5
7.	Водород сияниди (гидросиан кислотаси)	0.2	1.5
8.	Диметиламин	4.8	-
9.	Гидробромик кислота	2.4	-
10.	Водород хлорид	2	200
11.	Метиламин	4.8	-
12.	Метил бромид	3.5	900
13.	Метилхлорид	90.0	-
14.	Метилмеркаптан	1.7	-
15.	Метилакрилат	6	-
16.	Нитрилакрилик кислота (акрилонитрил)	0.75	7
17.	Азот оксидлари	0.002	1.5
18.	Етилен оксиди	41	-
19.	Олтингугурт диоксиди	1.8	70
20.	Сероводород	16.1	30
21.	Сероуглерод	45	900
22.	Соляная кислота (концентрированная)	2	200
23.	Триметиламин	6	-
24.	Формальдегид	0.6	-
25.	Фосген	0.6	6
26.	Фтор	0.39	-
27.	Фосфор треххлористый	3	30
28.	Фосфора хлорокись	0.6	-
29.	Хлор	0.6	6
30.	Хлорпикрин	0.02	24
31.	Хлорциан	0.75	-
32.	Этиленимин	4.8	48
33.	Этиленсульфид	0.1	-
34.	Этилмеркаптан	6	-

Аҳолини эвакуация қилиш, қоида тариқасида, ҳудудий принтсип бўйича амалга оширилади, эвакуация қилиниши таъминланган алоҳида объектлар (интернатлар, меҳрибонлик уйлари, психо-неврологик профилдаги тиббиёт муассасалари ва бошқалар) бундан мустасно. ишлаб чиқариш принтсипига кўра.

Аҳолини эвакуация қилиш икки босқичда амалга оширилади: биринчи босқичда эвакуация қилинадиган аҳоли транспортда қўниш жойларидан радиоактив ифлосланиш эҳтимоли бўлган зона чегарасида жойлашган ПЕСга етказилади;
иккинчи босқичда аҳолини эвакуация қилиш ПЕСдан режалаштирилган вақтинчалик яшаш жойларига олиб чиқилади.
ПЕСлар мумкин бўлган хавфли радиоактив ифлосланиш зонасининг ташқи чегарасида яратилади ва қуйидагиларни таъминлаши керак: ҳисобга олиш, рўйхатга олиш, дозиметрик назорат, санитария, тиббий ёрдам ва вақтинчалик яшаш жойларига эвакуация контингентларини юбориш. Агар керак бўлса, ПЕС кийим ва поябзални алмаштириш ёки махсус қайта ишлаш учун ишлатилади. ПЕСда аҳоли “ифлос” транспортдан “тоза” транспортга ўтказилади. Контаминатсияланган транспорт фақат ифлосланган ҳудудда эвакуация қилинган аҳолини ташиш учун ишлатилади. “Тоза” транспорт аҳолини ПЕСдан вақтинчалик яшаш жойларига ташиш учун ишлатилади.
Радиоактив ифлосланиш ҳолатларида эвакуация қилиш
Радиатсиявий хавфли объектларда бахтсиз ҳодисалар юз берганда аҳолини эвакуация қилишнинг ўзига хос хусусияти одамларни радиатсиядан ҳимоя қилиш хусусиятига эга бўлган ёпиқ транспорт воситаларидан мажбурий фойдаланиш ҳисобланади.
Асоссиз таъсир қилишнинг олдини олиш учун транспорт воситаларига қўниш, қоида тариқасида, тўғридан-тўғри одамлар жойлашган жойлардан (уйларнинг кириш жойларидан, офис биноларидан, ҳимоя иншоотларидан) амалга оширилади.
Радиатсиявий хавфли объектда ва радиоактив ифлосланиш зонасида авария оқибатлари бартараф этилгандан сўнг, қайта эвакуация қилиш тўғрисида қарор қабул қилинади.
Кимёвий ифлосланиш ҳолатида эвакуация
Кимёвий хавфли объектда (ЧО) авария содир бўлган тақдирда, ифлосланиш зонасига тушиб қолган аҳолини фавқулодда олиб ташлаш (олиб ташлаш) юқори заҳарли моддалар булути (СДЯВ) тарқалиши чегараларидан ташқарида амалга оширилади. СДЯВ булутининг тез тарқалиши туфайли ҲООга яқин жойда яшовчи аҳоли қоида тариқасида, улар хавфли зонадан ташқарига чиқарилмайди, балки турар-жой (саноат ва хизмат) бинолари ва иншоотларида биноларни муҳрлаб, юқори ёки пастки қаватларда шахсий нафас олишни ҳимоя қилиш воситаларидан (ППЕ) фойдаланган ҳолда бошпана қилинади. (СДЯВнинг тарқалиш хусусиятига қараб). Аҳолини мумкин бўлган фавқулодда олиб чиқиш (експорт қилиш) дастлабки прогнозга мувофиқ олдиндан режалаштирилган ва эҳтимолий инфектсия зонасида жойлашган турар-жой бинолари ва муассасаларидан (иқтисодиёт объектларидан) амалга оширилади.
Аҳоли жамоат биноларида (меҳмонхоналар, дам олиш уйлари, кинотеатрлар, спорт иншоотлари, ётоқхоналар ва бошқалар) жойлаштирилади. Хабар бериш ва жойлаштириш тартиби аҳолининг барча тоифаларига етказилади. Эвакуация контингентини рўйхатга олиш тўғридан-тўғри яшаш жойларида амалга оширилади.
Транспортни қўллаб-қувватлаш ва эвакуация қилинган аҳолини вақтинча жойлаштириш нафақат олдиндан ишлаб чиқилган режалар бўйича, балки тезкор тарзда ҳам амалга оширилиши мумкин. Транспортда СДЯВ ҳодисаси содир бўлган тақдирда, аҳолини инфектсия зонасидан олиб чиқиш (експорт қилиш) ва уни вақтинча жойлаштириш ҳақиқий вазиятга қараб амалга оширилади.
СДЯВ нинг атроф-муҳитга чиқиши билан содир бўлган авария кўламига, уларнинг турига қараб, эвакуация контингентининг вақтинча жойлаштирилган ҳудудларда бўлиш муддати бир неча соатдан бир неча кунгача бўлиши мумкин.

Сел зоналаридан эвакуация қилиш

Аҳолини сел бўлиши мумкин бўлган ҳудудлардан эвакуация қилиш сел пайдо бўлиш хавфи билан, унинг пайдо бўлиши пайтида, шунингдек, керак бўлганда, сел оқими тўхтатилгандан кейин ҳам амалга оширилиши мумкин.
Сел оқимлари пайдо бўлиши хавфи билан аҳолини профилактик (ерта) эвакуация қилиш амалга оширилади. Аҳолини юзага келиши мумкин бўлган фавқулодда вазиятлар зоналаридан ташқарига олиб чиқиш (чиқиб кетиш) бўйича чора-тадбирларни якунлаш муддатлари бир кундан уч кунгача бўлган сел хавфи юзага келишининг қисқа муддатли прогнози асосида белгиланади.
Сел оқими пайдо бўлганда, аҳолини фавқулодда (зудлик билан) эвакуация қилиш амалга оширилади. Эвакуациянинг долзарблиги сел тўлқинининг қўриқланадиган объектга (аҳоли пунктига, турар-жой ҳудудига, туристик базага ва бошқаларга) этиб бориш вақтининг оператив прогнози билан белгиланади.
Фавқулодда эвакуацияни амалга ошириш аҳолини сел оқимининг тўрт соатлик ўтиши мумкин бўлган зонасидан олиб чиқишни (олиб ташлашни) ўз ичига олади. Ушбу зонадан ташқарида аҳолини эвакуация қилиш ҳақиқий хавф туғилганда амалга оширилади. Аҳолининг ҳаётини таъминлаш тизимлари ва объектларини сел оқими бузган тақдирда, одамларнинг ҳаётий эҳтиёжларини қондиришнинг иложи бўлмаса, ушбу ҳудудлардан эвакуация ҳам амалга оширилади.
Профилактик (ерта) ва фавқулодда (зудлик билан) эвакуация қилинган тақдирда, аҳоли сел оқимининг мумкин бўлган йўлидан - сел оқими учун канал бўлиб хизмат қилиши мумкин бўлган ва тўғридан-тўғри таъсир кўрсатадиган ҳудуддан олиб ташланади (олиб ташланади). сел оқими. Шу билан бирга, эвакуация тадбирларининг кўлами, қоида тариқасида, маҳаллий ва камдан-кам ҳолларда маҳаллий хусусиятга эга.
Фавқулодда (зудлик билан) эвакуация ҳудудий принтсип бўйича икки босқичда сел оқими мумкин бўлган зарар зонаси ҳудудида эПС жойлаштирилмасдан амалга оширилади. Биринчи босқичда аҳоли олдиндан белгиланган маршрутлар бўйлаб ушбу зона чегарасидан ташқарига чиқарилади. Аҳолини мумкин бўлган зарар зонасидан эвакуация қилиш маршрутларининг узунлиги сел манбасининг яқинлиги билан белгиланади. Иккинчи босқичда аҳоли томонидан ташлаб кетилган аҳоли пунктлари сел вайрон бўлган тақдирда, аҳоли зарар кўрган аҳоли пунктларидан йиғилиб, вақтинчалик яшаш жойларига олиб борилади.
Олдинги (ерта) эвакуация бир босқичда ҳудудий тамойилга мувофиқ, БОТларни жойлаштириш билан ёки жойлаштирмасдан амалга оширилади.
Сел оқимининг боши сигналли чизиқ орқали ўтгандан сўнг, аҳолини огоҳлантириш тизимини автоматик равишда ишга тушириш орқали аҳолини тўрт соатлик сел оқими зонасидан фавқулодда (зудлик билан) эвакуация қилиш тўғрисида хабардор қилиш имконияти яратилиши керак. Ушбу зонадан ташқарида яшовчи аҳолини эвакуация қилиш, шунингдек фавқулодда (зудлик билан) эвакуация қилиш тўғрисида қарор маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг маъмурияти раҳбари томонидан қабул қилинади.
Аҳолини сел хавфли ҳудудлардан эвакуация қилиш режаси икки хил - профилактик ва фавқулодда эвакуация қилиш учун ишлаб чиқилиши керак, уларнинг ҳар бирида тегишли бўлимлар бўлиши керак.

Кўчки тушган ҳудудлардан эвакуация қилиш

Аҳолини қор кўчкиси хавфи бўлган ҳудудлардан эвакуация қилиш қор кўчкиси хавфи мавжуд бўлганда, шунингдек ҳаётни таъминлаш объектлари вайрон бўлган тақдирда уларнинг тушиши тўхтатилганда амалга оширилади.
Эвакуация ҳудудий принтсип бўйича БОТни жойлаштирмасдан бир босқичда ташкил этилади.
Қор кўчкиси хавфи билан аҳолини профилактик (ерта) эвакуация қилиш амалга оширилади. Бу маҳаллий хусусиятга эга ва қисқа муддатли прогноз билан белгиланадиган кўчки ҳолати юзага келгунга қадар бажарилиши керак.
Кўчки ҳолатининг қисқа муддатли прогнози бир неча соатдан (одатда тўртдан кам бўлмаган) бир неча кунгача (одатда иккидан кўп бўлмаган) муддатга берилади.
Профилактик (ерта) эвакуация қилинган тақдирда, ушбу аҳоли пунктлари аҳолиси кўчкидан зарар кўрган (ривожланишнинг ўзига хос хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда) қор кўчкиси натижасида кейинги яшаш учун яроқсиз бўлиб қолиши мумкин бўлган ҳудудлар чегарасидан ташқарига чиқарилади. кутилган қувват.
Кўчкилардан сўнг, агар керак бўлса, фавқулодда (зудлик билан) эвакуация амалга оширилади. Бу маҳаллий ва камдан-кам ҳолларда маҳаллий хусусиятга эга. Шу билан бирга, қор кўчкисидан жабр кўрган ҳудудда вақтинча истиқомат қилувчи (санаторийларда, туристик базаларда, тоққа чиқиш лагерларида дам олувчи) аҳолига офат зонасини зудлик билан тарк этиш имконияти берилади. Ҳудудда доимий яшовчи аҳоли энг яқин коʻчки боʻлмаган ҳудудларга эвакуация қилинади.
Кўчки зонасида жойлашган аҳоли пунктлари қор кўчкиси хавфи аниқланган вақт ва кейинги кўчки даври вақти билан чекланган вақт ичида хавфсиз ҳудудларга ўтказилиши керак. Натижада, мумкин бўлган қор кўчкиси зоналаридан аҳолини эвакуация қилиш режаси фақат битта вариантни ўз ичига олиши мумкин - тузилган вақтга қадар ушбу зоналардан ташқарида эвакуация қилинмаган аҳоли пунктларини фавқулодда (зудлик билан) эвакуация қилиш.

Фалокатли эвакуация тошқин ва сув тошқини

Аҳолини ҳалокатли сув тошқини (сув тошқини) зоналаридан эвакуация қилиш хавф туғилганда ёки гидротехника иншоотлари вайрон бўлганда ва дарёлар ва бошқа сув ҳавзаларида сув тошқини пайтида сув сатҳи кўтарилган тақдирда амалга оширилади. шунингдек, ушбу табиий ҳодисанинг юзага келиши сабабли ҳаётни таъминлаш объектларини йўқ қилишда.
Фалокатли сув тошқини (сув тошқини) натижасида уй-жой фонди ва ҳаётни таъминлаш объектларининг сезиларли даражада вайрон бўлиши сақланиб қолмоқда. Шу сабабли, аҳолини қайта эвакуация қилиш жуда узоқ давом этиши мумкин бўлган катта ҳажмдаги тиклаш ишларидан кейин мумкин. Дарёлар ва сув омборларидаги сув сатҳининг тошқин кўтарилиши ҳам анча узоқ давом этиши мумкин (бир неча ҳафтагача).
Агар гидротехника иншоотининг синиши ҳақида ишончли прогноз мавжуд бўлса, профилактик (ерта) эвакуация амалга оширилади. Бу маҳаллий ёки маҳаллий. Этарли муддатда эвакуация БОТни жойлаштириш билан ишлаб чиқариш-ҳудудий тамойилга мувофиқ амалга оширилади. Қисқа вақт ичида эвакуация бир ёки икки босқичда ҳудудий принтсипга мувофиқ амалга оширилади. Иккинчи ҳолда, эвакуация қилинган аҳоли ҳалокатли сув тошқини (сув тошқини) зонаси чегарасидаги ПЕСга олиб чиқилади (ташқарига чиқарилади), сўнгра вақтинча яшаш жойларига этказилади.
Агар гидротехник иншоотнинг синиши хавфи мавжуд бўлса, тўлқиннинг 4 соатлик югуриш зонасидан фавқулодда эвакуация амалга оширилади. Тебраниш тўлқинининг 4 соатлик югуриш зонасидан ташқарида, эвакуация мос равишда башорат қилинган ёки ҳақиқий гидрологик вазият асосида амалга оширилади.
Агар ҳалокатли (табиий ёки техноген) сув тошқини хавфи мавжуд бўлса, аҳолини эвакуация қилиш эПСни жойлаштирмасдан амалга оширилиши мумкин.
Шу билан бирга, БОТ ходимларидан тузилган тезкор гуруҳлар эвакуация қилинадиган аҳолини фавқулодда вазият зонаси чегарасига олиб чиқиш (чегара)ни, кейинчалик вақтинчалик жойлаштириш жойларига жўнатишни ташкил қилади.

Фалокатли ҳудудларда аҳоли ўртасидаги йўқотишларнинг хусусиятлари сув тошқини (аҳолининг фоизида)

тошқин зонаси

Умумий йўқотишлар