Бугун Ўзбекистон Республикаси-иқтисодиёти бозор иқтисодиётига асосланган, тўхтовсиз ривожланаётган давлат

Ташиш жараённинг асосий функциялари

Юк ташиши жараёни ўзи жуда мураккабдир, юк жўнатувчи ва юк олувчининг юкини бир жойдан иккинчи жойга самарали

етказиб олиб бориб бериш учун улар билан бирга ҳамкорликда амалларни бажариш мумкин. Транспорт логистикаси-баъзаси транспорт концепциясини интеграцияси ва таъминоти деб асосланяпти.

1.1.1.1.2Система транспортирования.

1.1.1.1.2.1Транспортный комплекс

Территориальный уровень.
Комитет по развитию транспорта

1.1.1.1.1.1Юкларнинг ташиш транспорт тизими

Худудий транспорт ривожлантириш =ымитаси

Автотранспорт корхонаси

Транспорт ва транспорт комуникация ассоциацияси

1.1.1.1.2.2

Расм 1.2. Юк ташишнинг асосий функциялари
Бундан чиққан холда,логистик чиқимларни қисқартириш мақсадида юкни ишлаб чиқарувчи ва маҳсулот истеъмол қилувчигача бўлган операцияларни ташиш жараёнидаги қатнашчилар ўртасида тақсимлаб берииш лозим.
1.2 расмда мисол тариқасида транспортда юк ташиш жараёнининг функциялари кўрсатилган.
1.2-расмдаги белгилар.
1-Юкни ташишга тайёрлаш.
2-Юкни юклаш.
3-Транспорт воситасида ташиш.
4-Юкни битта турдан бошқа турдаги транспортга юклаш.
5–Юкни тушириш.
6-Юкни оралиқ вақтда сақлаш.
7-Истеъмолчилар пунктда юк туширилгандан кейин қилинадиган операциялар.
8-Ҳаракат хавфсизликнинг таъминлаш.
9-Ҳаракат таркибининг ва юк ортиш ва тушириш механизмларнинг техникавий хизмат кўриги.
10-Ҳаракат таркибининг ва ОТМнинг жорий таъмирлашнишини ўтказиш.
11–Ҳаракат таркибининг техникавий ҳолатини назорат килиш.
12-Моддий техника таъминлаш.
13-Ҳаракат таркибини сақланиши.
14–Юк олувчи билан ҳисоб китобни бажариш.
15-Маҳсулотни ва хом ашёни омборга жойлаштирриш.
16-Ташишни ташкилаштириш жараёнини оқилона вариантни танлаш.
17-Қўлланаётган тарифларни мослаштириш.
18-Юкни назорат килиш.
19–Бошқа ташкилотларга тегишли бўлган ҳаракт таркиблардан фойдаланиш
20-Хизмат қилинаётган корхоналарнинг моддий.таъминланганлиги даражасини назорат килиш.
21-Хизмат қилинаётган корхоналар бўйича ахборот тизимларни яратиш ва маълумотлар сақлаш.
22–Ҳаракатланувчи таркиб етказиб берувчи заводлар билан алоқа.
23-Ҳаракатланувчи таркибини таъмирловчи заводлар билан алоқа.
24-Корхоналар юкини ташишда қулайликлар яратиш.
25-Молиявий таъминлашнинг мумкин каналларнинг амалга ошириш.
26-Консалтинг хизматлари кўрсатиш.
27-Таълимнинг ташкилаштириш ва доимий малака ошириш.
28-Ишлаб чиқариш ва ишлаётганларнинг ижтимоий ҳимоялаш, тармоқ лойиҳаларини амалга ошириш.
29-Тармоқ стандартларини ва нормативларни ишлаб чиқариш.
30-Ишлаб чиқаришдаги услубий тарифларни ўрнатиш.
31-Сифатли назоратни ва узлуксиз мухандистлик ишлаб чиқаришларни таъминлаш.
32-Транспортнинг турларни ўзаро таъсирни минтақавий даражада ташкилаштириш ва терминалар қурилиши.
33 -Давлат дастурлари бўйича ташишни такомиллаштириш.


Ташиш жараёнининг функцияси 1-8 бўлган функциялар яни юк жунатувчидан истемол қилувчигачан бўлган операцияларни транспорт коплексига махкамланади. Транспорт коплекси аник маршрутг эга бўлган ёки самарадорлиги юқори бўлган маршрутлар билан шуғиланади. 9-21 бўлган функцияларни автамабил зимасига маҳкамлаш мақсадга мувофиқ. 22-27-минтақавий ташкилотларга бериш керак. 28-33 функцияларни Транспорт ва транспорт коммуникациялари Ассоциацияси даражасида. Ассоциация даражасида ишчиларнинг хақ-ҳуқуқлари ишлаб чиқилади, стандартлар, тарифлар, нармативлар ва сифат даражасининг назорати амалга оширилади, бундан ташқари давлат дастурларига амал қилган ҳолда юк ташиш жараёнини такомилаштириш кўриб чиқилади.


1.3. Юк ташиш жараённини тайёрлаш

Юк ташиш жараёнининг самарадорлигини ошириш учун уни олдин режалаштириб таёргарлик кўриш лозим. Юк ташиш жараёнининг тайёргарлиги, ўз олдига қатор масалаларни қўяди: нима иш бажариляпти, қандай бажариляпти, қачон бажариляпти, қандай шароитда ва ким билан бажариляпти. Юк ташиш жараёнидаги тайёрлик ҳар қандай ишлаб чиқариш олдида мажбурий тамоил ҳисобланади.

Юк ташиш жараёнига тайёрлик бўлмаган ҳолатлар, ишлаб чикариш унумдорлиги камайишига, юк ташиш сарф ҳаражатларини кўпайишига олиб келади. Агар ташиш жараёни тайёр бўлса технологик жараёнда ривожланиш тенденцияси юзага келади. Бундан ташқари юк ташиш жараёнидаги бажарувчилар ўз функцияларни қиска вақтда бажарсалар, бу ташишга кетадиган вақтнинг қисқаришига олиб келади.
Юк ташиш жараёнини тайёргарлиги ўз ичига иқтисодий, техник ва ташкилий қисмларни олади.
Иқтисодий тайёргарлик.
Иқтисодий тайёргарлик прогрессив технологияни, юк ортиш ва тушириш ишларни механизациялаштириш ва жорий қилиш, бошқариш ва ташиш жараёнини ташкил қилишни такомиллаштириш билан боғланган.
Иқтисодий тайёргарликнинг биринчи поғонасида ташиладиган жой ўрганиб чиқилади. Ташиш жараёнининг ички структураси ва иш ҳажми ўрганилиб чиқилади.
Техникавий тайёргарлик.
Технологик тайёргарлик. Юк ташиш жараёнини технологик лойиҳаси ишлаб чиқилади, унда юкни белгиланган вақтда етказиб бориш кўрилади.
Технологик тайёргарликда юк ташиш жараёнини бир қанча варианти кўриб чиқилади, мақсад минимал сарф ҳаражатли бўлган жараёни танланади. Юк ташиш жараёнини яхшилаш мақсадида юкни ортиш-тушириш ишларини ишлаб чиқилади ва юк ташиш маршрутининг паспорти ҳам ишлаб чиқилади.
Маршрутнинг паспортида асосан ҳаракат таркибининг рационал бўлган йўл ҳаракати, қийин бўлган участкалардаги ҳаражатлар ва ундан қандай ўтиш керак бўладиган йўл йўриқлар кўрсатилган. Рационал бўлган маршрутни аниқлаш учун юк ташиладиган йўлнинг схемаси келтирилади. Математик-иктисодий усуллар орқали рационал маршрут аниқланади.