“Budjet hisobi” kafedrasi

 

 

 

 

 

---

6-MAVZU.

 

BUDJET TIZIMI BUDJETLARI XARAJATLARI G’AZNA 

IJROSI 

 Reja: 

1.

 

Budjet  tizimi  budjetlari  xarajatlari  g’azna  ijrosining  mazmuni, 

zarurligi va Yagona g’azna hisobraqamdan amalga oshirilishi 

2.

 

Budjet 

tashkilotlari 

va 

budjetdan 

mablag’ 

oluvchilarni 

moliyalashtirish tartibi 

3.

 

Budjet tizimi budjetlari xarajatlari g’azna ijrosini tashkil etish 

4.

 

Budjetdan  mablag’  oluvchilarning    xarajatlarini    amalga  oshirish  

ruxsatnomalari 

 

  1.Budjet tizimi budjetlari xarajatlari g’azna ijrosining mazmuni, zarurligi 

va Yagona g’azna hisobraqamdan amalga oshirilishi 

Har  bir  mamlakatning  normal  ijtimoiy-iqtisodiy  va  siyosiy  jihatdan 

rivojlanishi  uchun  samarali  faliyat  qiluvchi  davlat  zarur.  Davlat  jamiyatga  va 

mamlakat  fuqarolariga  zarur  tovarlar  ishlab  chiqarish  va  xizmatlar  ko’rsatish, 

iqtisodiyot va ijtimoiy tarmoqlarning samarali faoliyat qilishi uchun me’yoriy va 

institutsional  tuzilmalarning  qonuniy  asoslarini  yaratish  va  shu  bilan  o’z 

fuqarolarining  yashashi  va  ishlashi  uchun  moddiy  va  boshqa  shart-sharoitlarni 

yaratib  berish  vazifalarini  bajaradi.  Shu  vazifalardan  kelib  chiqqan  holda 

davlatning asosiy funktsiyalari quyidagilardan iborat: 

1.

 

Bozor  xo’jaligining  institutsional  asoslarini  shakllantiruvchi  qonuniy 

xujjatlarni ishlab chiqish, qabul qilish, amalga oshirish va takomillashtirish; 

2.

 

Makroiqtisodiy va ijtimoiy-siyosiy barqarorlikni ta’minlash,iqtisodiyotni 

samarali boshqarish va tartibga solish; 

3.

 

Asosiy 

 ijtimoiy  xizmatlarni  moliyalashtirish,  aholining  muhtoj 

qatlamlarini ijtimoiy jihatdan qo’llab-quvvatlash; 

4.

 

Milliy  manfaatlarni  himoya  qilgan  holda,  jahon  iqtisodiyotiga 

integratsiyalashuv jarayonlarini boshqarish va tartibga solish; 

5.

 

Davlat  boshqaruvini,  mamlakat  mudofaasi  va  milliy  havfsizligini 

ta’minlash; 

6.

 

Tabiat  muhofazasi  va  ekologik  muvozanatni  ta’minlash  bilan  bog’liq 

chora-tadbirlarni amalga oshirish va sh.k

18

. 

Shuni  alohida  ta’kidlash  kerakki,  mamlakat  iqtisodiy  salohiyatining 

oshib  borishi  bilan  davlatning  kuch-qudrati,  uning  o’z  funktsiyalarini 

kengaytirib  borish  imkoniyati  ortib  boradi.  Zero,  2017  —  2021  yillarda 

                                                           

18

 

Pulatov D.X., Nurmuxmedova B.I. “G’aznachilik” Darslik . – T.: Sano-standart, 2014y. – 372 b.

 

---

O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha 

Harakatlar  strategiyasining  iqtisodiyotni  rivojlantirish  va  liberallashtirishning 

ustuvor yo’nalishlarida belgilangan vazifa -

 m

akroiqtisodiy barqarorlikni yanada

 

mustahkamlash  va  yuqori  iqtisodiy  o’sish  sur’atlarini  saqlab  qolishda  budjet 

xarajatlarning ijtimoiy yo’naltirilganini saqlab qolgan holda Davlat budjetining 

barcha darajalarida mutanosiblikni ta’minlash belgilangan

19

.

 

 

Davlat  o’z  funktsiyalarini  muvaffaqiyatli  bajarishi  uchun,  shuningdek, 

rivojlanishning har bir bosqichida dolzarb bo’lgan strategik maqsadlarni amalga 

oshirish  uchun  mamlakatda  yaratilgan  moliyaviy  resurslarning  ma’lum  bir 

qismini  o’z  qo’lida  to’plamog’i  va  maqsadga  muvofiq  sarflamog’i  ob’ektiv 

zaruriyatdir.  Aynan  shu  ob’ektiv  zaruriyatning  mavjud  bo’lishi 

davlat  budjeti 

xarajatlarining 

mavjud bo’lishini taqozo etadi.  

Davlat  budjeti  xarajatlari  YaIMning  qayta  taqsimlanishi  natijasida  davlat 

budjetida  jamlangan  pul  mablag’larining  maqsadga  muvofiq  qayta 

taqsimlanishi  va  ishlatilishi  bilan  bog’liq  budjet  qonunchiligi  bilan  tartibga 

solinadigan pul munosabatlari yig’indisidir

20

. 

Konsolidatsiyalashgan  budjet  tarkibiga  kiruvchi  davlat  maxsus  fondlari 

bilan  birgalikda  esa  xarajatlar  ushbu  davrda  YaIM  ning  o’rtacha  32-34  foizini 

tashkil qilgan. 

Mazkur ko’rsatkichlarning birmuncha yuqori bo’lishi O’zbekiston ijtimoiy 

yo’naltirilgan iqtisodiyotga ega ekanligidan hamda davlatning iqtisodiy-ijtimoiy 

jarayonlarga ta’siri ko’lami kuchli ekanligidan dalolat beradi. 

         Budjet kodeksining 112-moddasida budjet tizimi budjetlari ijrosida Davlat 

budjeti  va  davlat  maqsadli  jamg’armalari  budjetlari