Buddaviylik tarixi

Siddxartxa (topshiriqni bajaruvchi) Gautama Shakya qabilasining pod- shohlaridan biri Shuddxodananing o’g’li edi. Uning saroyi Himolay tog’lari etagida Kapilavasti degan shaharda bo’lgan (hozirgi Nepal hududida) . Uning onasi – malika Mayya. Uning otasi Shuddxodan Hindistonning shimo- li – sharqiy qismida sakiylar sulolasi asos slogan Kapi Lavasta podsholi - ning hukmdori bo’lgan.

Siddxartxa (topshiriqni bajaruvchi) Gautama Shakya qabilasining pod- shohlaridan biri Shuddxodananing o’g’li edi. Uning saroyi Himolay tog’lari etagida Kapilavasti degan shaharda bo’lgan (hozirgi Nepal hududida) . Uning onasi – malika Mayya. Uning otasi Shuddxodan Hindistonning shimo- li – sharqiy qismida sakiylar sulolasi asos slogan Kapi Lavasta podsholi - ning hukmdori bo’lgan.

Manbalarda Shuddxodan qonun podshosi, qonun bilan boshqaruvchi hukmdor deb qayd etilgan.

Sakiylar sulolasining biror-bir hukmdori Shuddxodandek o’z fuqarosi orasida katta hurmatga sazovor bo’lmagan. U bunday katta hurmatga adolat posboni bo’lgani uchun erishgan.

Sakiylar xonadonida o’tmishda Gotama nomli buyuk mutafakkir o’tgan. Siddxartxa uning sharafiga Gautama (Gotama avlodi) deb atalgan.

Siddxartxa tug’ilgach, uning onasi Mayya 7 kundan so’ng vafot etgan. Yetim qolgan Siddxartxani xolasi Maxaprajpati tarbiyalaydi.

Siddxartxa barcha shahzodalarga xos ta’lim tarbiya olgan. Podsho Shuddxodan o’g’lining jamiyat hayotining salbiy tomonlarini ko’rmasdan yashashini istagan. Shuning uchun ham unga shohona hayot yaratib bergan. U 16 yoshida uylantirib qo’yilgan. Ko’p o’tmay Siddxartxa o’g’illik bo’ladi. Siddxartxa 22 yoshigacha ana shunday shohona hayot kechirgan.

Bir kuni Siddxartxa sayr etgani ko’chaga chiqqanida hayot u o’ylagan- dek emasligini guvohi bo’lgan. U yo’lda butun tanasiga yara toshib ketgan bir qari cholni, kasal yotgan bir odamni, bir oz yurgach esa, o’lib yotgan odam jasadini ko’radi. Bu hodisalar uning dunyoqarashini butunlay o’zgar -tirib yuboradi.

Shu tariqa, Siddxartxa jonzodlarning muqarrar azob chekishini bilib oladi. Endi uning xayolini hayotning mohiyati, mazmuni, mashaqqatlari haqidagi o’ylar egallaydi. U bu hayot behuda degan xulosaga keladi va bir kuni hech kimga bildirmay saroyni tark etadi. Bu dunyo lazzatlaridan voz kechib, tarkidunyochilik hayotini boshlaydi. Ayni paytda, u odamlarni hayot azob- uqubatalridan qutqarish yo’llarini izlaydi. 7 yil davomida mavjud muqad -das kitoblarni o’rganadi. Ular asosida mushohada yuritadi va nihoyat, najot yo’lini topadi. U bu yo’lni “hayot haqiqati” deb ataydi.