Brаjkаni hаydаsh jаrаyonidа hоsil bo’lаdigаn distil-lyat miqdоrini quyidаgi tеnglаmа bo’yichа аniqlаymiz

1
0. Rektifikatsiya jarayonini tashkil etish usullari
Istalgan rektifikatsion sxema tarkibida kolonna (tarelkali yoki nasadkali) va qaynatgich bo’ladi. Odatda, qobiq - trubali yoki zmeevikli issiqlik almashinish qurilmasidan qaynatkich sifatida foydalaniladi. qaynatkich kolonnaning pastki qismida yoki uning tashqarisida o’rnatilishi mumkin.
Turli sanoat korxonalarida tarelkali va nasadkali kolonnalar ko’p ishlatiladi.
Uzluksiz ishlaydigan rektifikatsion kolonnaning printsipial sxemasi 14-rasmda ko’rsatilgan. Boshlang’ich eritma isitkich 2 da qizdiriladi va kolonnaning ta’minlovchi tarelkasiga uzatiladi. Kolonnadagi qaynatkich 8 ning issiqligi ta’sirida rektifikatsiya jarayoni sodir bo’ladi, eritma distillyat va kub qoldig’iga ajraladi. Kolonnadan chiqayotgan bug’lar deflegmator 4 da qisman yoki to’la kondensatsiyalanadi. Agar bug’ to’la kondensatsiyalansa, xosil bo’lgan distillyat ajratuvchi moslama 5 da ikki qismiga bo’linadi.
Birinchi qism - flegma suyuqlik tambasi orqali o’tib kolonnaning yuqori tarelkasida purkaladi, ikkinchi qismi esa - distillyat sovutkich 6 dan o’tkazilib sovutiladi va yig’gich 1 da to’planadi.
Agar, bug’lar deflegmatorda qisman kondensatsiyalansa, ular kondensator–sovutkich orqali o’tkaziladi, u yerda kondensatsiyalanadi va sovutiladi. Jarayon mobaynida xosil
bo’layotgan kub qoldig’i uning qimmatligi va zarurligiga qarab yoki yig’gichda to’planadi, yoki oqava suv sifatida utilizatsiyaga yo’naltiriladi.
Odatda, sanoat miqyosida boshlang’ich eritma uch va undan ko’p qismlarga ajratiladi.
Ko’p komponentli eritmalarni rektifikatsiya qilish sxemasi 16-rasmda tasvirlangan. Ushbu sxema ko’p kolonnali bo’lib, boshlang’ich eritmani uzluksiz ravishda uch qism, ya’ni A, V va S komponentlarga ajratishga mo’ljallangan.
Birinchi kolonna aralashmani A+VS yoki AV+S qismlarga ajratadi. Aralashmani n qismga ajratish uchun n-1 rektifikatsion kolonnalardan tarkib topgan rektifikatsion sxema zarur bo’ladi.