Bozor risklarini baholash va u orqali korxonalar faoliyatini mustahkamlash Shomurodov j bozor risklarining turlari va mohiyati Bozor risklarga quyidagilar kiradi: Bozor risklari

Zararsizlik nuqtasi (sezgirlik) tahlili

• U mahsulotning absolyut (mutlaq) miqdori bo’lib, u firma daromadlarining (yoki soliqlar va foizlar to’langungacha daromad) nolga teng bo’lishini ta’minlaydi. Boshqacha qilib aytganda, zararsizlik tahlili tahlilchiga barcha xarajatlarni qoplash uchun qancha miqdorda mahsulot ishlab chiqarish kerakligini aniqlashdava turli ishlab chiqarish hajmlari orqali ishlab topiladigan soliqlar va foizlar to’langungacha daromadni hisoblashda yordam beradi.

Zararsizlik modelining asosiy elementlari

• Zararsizlik modelini qo’llash uchun biz kompaniya ishlab chiqarish xarajatlarini ikki o’zaro bog’liq bo’lmagan kategoriyalarga ajratishimiz kerak bo’ladi: o’zgarmas xarajatlar va o’zgaruvchan xarajatlar.

• O’zgarmas xarajatlar – savdo hajmi yoki ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori o’zgarishi bilan puldagi umumiy qiymati o’zgarmaydigan xarajatlar. Ular shuningdek, bilvosita xarajatlar deb ham ataladi.

Zararsizlik modelining asosiy elementlari

Ishlab chiqarish jarayonidagi ayrim o’ziga xos o’zgarmas xarajat namunalari quyidagilar:

O’zgaruvchan xarajatlar. O’zgaruvchan xarajatlar ba’zan bevosita xarajatlar deb ham ataladi. Mahsulot birligiga to’g’ri keluvchi o’zgaruvchan xarajat ishlab chiqarish hajmiga qarab o’zgaradi. Jami o’zgaruvchan xarajatlar mahsulot birligiga to’g’ri keluvchi o’zgaruvchan xarajatni ishlab chiqarilgan va sotilgan mahsulot miqdoriga ko’paytirish orqali aniqlanadi.

• O’zgaruvchan xarajatlar. O’zgaruvchan xarajatlar ba’zan bevosita xarajatlar deb ham ataladi. Mahsulot birligiga to’g’ri keluvchi o’zgaruvchan xarajat ishlab chiqarish hajmiga qarab o’zgaradi. Jami o’zgaruvchan xarajatlar mahsulot birligiga to’g’ri keluvchi o’zgaruvchan xarajatni ishlab chiqarilgan va sotilgan mahsulot miqdoriga ko’paytirish orqali aniqlanadi.

Zararsizlik modelining asosiy elementlari

Zararsizlik modeli jami o’zgaruvchan xarajatlar va sotuv hajmi o’rtasida mutanosiblik bor, deb ta’kidlaydi. Shunday ekan, sotuv hajmi 10 foizga ortadigan bo’lsa, shunga monand ravishda o’zgaruvchan xarajatlar ham 10 foizga ko’payadi. Shuni yodda tutish kerakki, agar nol birlik mahsulot ishlab chiqarilsa, o’zgaruvchan xarajatlar ham nolga teng bo’ladi, lekin o’zgarmas xarajatlar noldan kattaroq bo’ladi.

• Zararsizlik modeli jami o’zgaruvchan xarajatlar va sotuv hajmi o’rtasida mutanosiblik bor, deb ta’kidlaydi. Shunday ekan, sotuv hajmi 10 foizga ortadigan bo’lsa, shunga monand ravishda o’zgaruvchan xarajatlar ham 10 foizga ko’payadi. Shuni yodda tutish kerakki, agar nol birlik mahsulot ishlab chiqarilsa, o’zgaruvchan xarajatlar ham nolga teng bo’ladi, lekin o’zgarmas xarajatlar noldan kattaroq bo’ladi.

Zararsizlik modelining asosiy elementlari

Umumiy, o`zgarmas va o`zgaruvchan xarajatlarning mos mahsulot hajmiga nisbatan o`zgarishi