Bozor munosabatlari rivojlanishi sharoitida asosiy fondlarning mohiyati va nazariy asoslari

2.3. “Samgeoltexservis” MChJning asosiy fondlari samaradorligi tahlil 

 

Ishlab  chiqarishning  samaradorlik  darajasi  ko’p  jihatdan  asosiy  foidalardan 

foydalanish  darajasiga  bog’liq  bo’ladi.  Asosiy  foidalardan  qanchalik  yaxshi 

foydalanilsa,  mahsulot  ishlab  chiqarish  shunchalik  ko’p,  mehnat  unumdorligi 

shunchalik  yuqori,  chiqarilayotgan  mahsulot  tannarxi  kam,  foyda  va  reitabellik 

yuqori bo’ladi. 

   

Asosiy fondlardan foydalanish samaradorligini ifodalovchi ko’rsatkichlarga, 

aytib  o’tilgandek,  fond  samaradorligi;  asosiy  foizlar  reitabelligi,  mashina  va 

uskunalar  quvvatidan  foydalanish  koeffisisiti  kiritiladi.  Asosiy  fondlar  fond 

samaradorligi  tahlil  qilinayotgan  davrda  odatda,bir  yilda  ishlab  chiqarilgan 

(sotilgan)  mahsulotni  ularning  o’rtacha  (yillik  o’rtacha)  qiymatiga  nisbati  sifatida 

quyidagi formula bo’yicha aniqlana                                                                                                                                                        

 

FS = Ich/AF;  

 

          Bunda: FS – fond samaradorligi; 

          Ich -  tahlil qilinayotgan davrda mahsulot ishlab chiqarish; 

          AF – ishlab chiqarish asosiy fondlarining yillik qiymati. 

Mamlakatni  modernizasiya  qilish  sharoitida  korxona  xo’jalik  faoliyatin 

asosiy  ko’rsatkichlaridan  biri  sotilgan  mahsulot  va  xizmatlar  hajmi  hisoblanadi, 

moliyaviy  ahvolning  foyda  va  rentabellik  kabi  ko’rsatkichlari  unga  bog’liq 

---