Bozor iqtisodiyoti tushunchasini tavsiflang

9. Iqtisodiy liberalism va uning mohiyati
● Iqtisodiy liberalizm - davlatning iqtisodiyotga minimal aralashuvi va shunga mos ravishda iqtisodiyotdagi shaxslarning to'liq erkinligi haqidagi konservativ ijtimoiy fikrning tarkibiy qismi bo'lgan mafkura hisoblanadi. Iqtisodiy liberalizm liberal, fiskal va libertar konservatizm, shuningdek, o'ng libertarizm, klassik va konservativ liberalizm falsafasining bir qismidir.
● Iqtisodiy falsafada iqtisodiy liberalizm laissez-faire iqtisodiyotini qo'llab-quvvatlaydi va targ'ib qiladi. Iqtisodiy liberalizm tarafdorlari erkin bozor, mukammal raqobat va “bozorning ko‘rinmas qo‘li”ni (Adam Smitdan) qo‘llab-quvvatlash uchun falsafiy dalillardan foydalanadilar
10. Iqtisodiyotni davlat tomonidan boshqarishning Keyns konsepsiyasini tavsiflang.
Keyns nazariyasiga ko'ra, inqirozlar erkin raqobat munosabatlarining natijasi bo'lib, ularda eng foydali mavqeni ishlab chiqarishning har qanday kengayishi va milliy iqtisodiy tizimning rivojlanishidan manfaatdor bo'lmagan moliyaviy chayqovchilar, turli vositachilar va rentyerlar egallaydi. Ularning qo'llarida boylik to'planishi investitsiyalar qisqarishiga, tadbirkorlik faolligining pasayishiga olib keladi, bu esa o'z navbatida ishsizlikning ko'payishiga va ijtimoiy nizolarning keskinlashishiga olib keladi.
Keynsning iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish nazariyasini ishlab chiqishdagi asosiy xizmati makroiqtisodiyotni mustaqil yo'nalish sifatida ham o'quv intizomi, ham davlat siyosati sifatida ajratishdir.
Keyns nazariyasiga ko'ra, davlat bir vaqtning o'zida iqtisodiy agent va tartibga soluvchi organ sifatida faoliyat yuritib, buning uchun makroiqtisodiy vositalardan foydalangan holda iqtisodiyotning rivojlanishini boshqarishga qodir. Ikkinchidan, Keyns “iqtisodiy rivojlanishning makroiqtisodiy masalalarini davlat tomonidan tartibga solishning faol siyosatini” amalga oshirish zarurligini isbotladi.

11. 
    O’zbekistonda demokratik jamiyat qurish, saylash huquqi va siyosatni raqobatni tavsiflang.
    

● O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 117-moddasi.
● O’zbekiston Respublikasining fuqarolari davlat hokimiyati vakillik organlariga saylash va saylanish huquqiga egadirlar. Har bir saylovchi bir ovozga ega. Ovoz berish huquqi, o’z xohish irodasini bildirish tengligi va erkinligi qonun bilan kafolatlanadi.
Saylov huquqi- fuqaroning , vakillik organlariga saylash va saylanish kabi sub’ektiv huquqini ta’riflab berish uchun ishlatiladi.
Bu borada aktiv saylov huquqi bilan passiv saylov huquqini bir biridan farq qilish kerak. Aktiv saylov huquqi fuqaroni saylash, vakillik organlarini saylashga bevosita qatnashish huquqini bildiradi. Passiv saylov huquqisaylanish huquqidir. Professor A. Saidov ta’kidlashicha “Saylov huquqi” tushunchasi va ifodasi ikki ma’noda ishlatiladi deb izohlaydi. Birinchisi, bu saylov huquqi saylab qo’yiladigan davlat organlarini shakllantirishni tartibga soluvchi huquqiy me’yorlar tizimidir. Saylov huquqlarini manbalari Konstitutsiya, davlatning oliy va mahalliy vakillik organlariga saylovlar qonunlardir. Ikkinchisi, bu saylov huquqi fuqarolarning saylab qo’yiladigan organlarini tuzishda qatnashish, ya’ni unga o’zlarining saylanish (passiv saylov huquqi) va ularning tartibini saylash (faol saylov huquqi) huquqlaridir.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti lavozimiga o’ttiz besh yoshdan kichik bo’lmagan, davlat tilini yaxshi biladigan, bevosita saylovgacha kamida o’n yil O’zbekiston hududida muqim yashagan O’zbekiston fuqarosi saylanishi mumkin. O’zbekistonning 25 yoshga to’lgan fuqarosi Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputatiga yoki Senati a’zolariga saylanishi mumkin. Xalq deputatlari viloyat, tuman va shahar Kengashlariga deputatlar saylovi umumiydir. Saylov kunigacha 21 yoshga to’lgan O’zbekiston fuqarolari saylanish huquqiga egadirlar.
O’zbekiston Respublikasining o’n sakkiz yoshga to’lgan fuqarolari saylash huquqiga egadir. Saylov kuni yigirma besh yoshga to’lgan hamda kamida besh yil O’zbekiston Respublikasi hududida muqim yashayotgan O’zbekiston Respublikasi fuqarosi O’zbekiston Republikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi deputati, shuningdek, O’zbekiston Republikasi Oliy Majlisi Senati a’zosi bo’lish mumkin. Qaraqalpog’iton Republikasi Jo’qorg’i Kengesi deputatlari uchun yigirma besh yoshga to’lganlik , xalq deputatlari viloyat, tuman va shahar Kengashilari deputatlari uchun esa yigirma bir yoshga to’lganlik talab etiladi.

11.