Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy


Valyuta kursi bir mamlakat valyutasining boshqa mamlakat



Download 6,4 Mb.
Pdf ko'rish
bet533/558
Sana11.01.2022
Hajmi6,4 Mb.
#351409
1   ...   529   530   531   532   533   534   535   536   ...   558
Bog'liq
ЖУРАЕВ дарслик-2018

Valyuta kursi bir mamlakat valyutasining boshqa mamlakat 

valyutasidagi  ifodalanishini  ko’rsatadi.  Uning  nominal  va  real  kursi 


490 

farqlanadi.

 

 

30.1-chizma



Valyutalar ayriboshlash

 

Funt sterling taklifi 250 milliarddan 300 milliardgacha ko‘paysa, ayriboshlash 



kursi 1 funt sterlingga 1,18 dollardan 1,0 dollargacha pasayadi. Buning oqibatida: 

 



 amerikaliklar uchun Angliya tovarlari nisbatan arzonlashadi; 

 



Angliya eksportining ko‘payishi funt sterlingga talabni oshiradi. 

 

 



Valyuta  kurslariga  bevosita  ta‘sir  ko‘rsatuvchi  omillar  ichidan  quyidagilarni 

ajratib ko‘rsatish mumkin: 




491 

 



milliy daromad va ishlab chiqarish xarajatlari darajasi; 

 



milliy  iste‘molchilarning  real  xarid  qilish  layoqati  va  mamlakatdagi 

inflyatsiya darajasi; 

 

valyutalarga talab va taklifga ta‘sir ko‘rsatuvchi to‘lov balansi holati; 



 

mamlakatdagi foiz stavkasi darajasi; 



 

valyutaga jahon bozoridagi ishonch va h. k. 



 Valyuta  kurslarining  tebranishini  tushuntirishga,  xarid  qilish  layoqatining 

paritet  (turli  mamlakatlar  pul  birliklari  qiymatining  bir-biriga  nisbati)  nazariyasi 

yordam  beradi.  Bu  nazariyaga  ko‘ra,  kurslar  nisbatlarini  aniqlash  uchun,  ikki 

mamlakat  iste‘molchilik  tovarlari  «savati»  narxlarini  taqqoslash  talab  qilinadi. 

Masalan, agar O‘zbekistonda bunday  «savat», aytaylik 2500  ming so‘m,  AQShda 

esa 1000 dol. tursa, 2500 mingni  mingga bo‘lib, 1 dol. ning narxini hosil qilamiz, 

bu  2500  so‘mga  teng.  Agar  O‘zbekistonda  muomaladagi  pul  massasining 

ko‘payishi  oqibatida,  tovarlar  narxi  ikki  marta  oshsa,  barcha  sharoitlar  teng  bo‘l-

ganda  dollarning  so‘mga  ayriboshlash  kursi  ikki  marta  oshadi.  Valyuta  kursi 

tebranishi  valyuta  bozorida  juda  ko‘p  omillar  ta‘sirida  shakllanadi.  Bu  omillarni 

shartli ravishda 3 guruhga bo‘lish mumkin: uzoq, qisqa, o‘rta muddatli. 

a) uzoq muddatli omillar: mamlakat iqtisodiyotining umumiy holati, mehnat 

unumdorligi darajasi, YaMM o‘sish sur‘ati, pul tizimi;  

b)  o‘rta  muddatli  omillar:  to‘lov  balansi  holati,  byudjet  taqchilligi  darajasi, 

kapital  qo‘yilmalar  holati,  inflyatsiya  sur‘ati,  pul-kredit  emissiyasi,  real  foiz 

stavkalari,  valyutaga  bo‘lgan  ishonch,  davlat  iqtisodiyotini  tartibga  solish  siyosati 

va boshqa shu kabilar. 

 v)  qisqa  muddatli  omillarga  bozorda  kutilayotgan  o‘zgarishlar,  milliy  va 

xalqaro  miqyosda  iste‘molchilarning  didi  va  daromadlarining  o‘zgarishi,  yirik 

banklar, valyuta dillerlarining ijtimoiy fikri va boshqa shu kabilar kiradi. 

Valyuta  kursining  har  qanday  tebranishi  ikki  xil  oqibatga  olib  keladi: 

Eksportni  yoki  importni  afzal  qilib  qo‘yadi.  Bunda  eksport  foyda  yoki  zarar 

keltirishi,  import  tovarlari  qimmatlashishi  yoki  arzonlashishi  mumkin.  Eksport-



492 

import  ko‘lamiga  qarab  mamlakat  iqtisodiyotining  valyuta  kursiga  bog‘lanishi 

kuchayadi.  


Download 6,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   529   530   531   532   533   534   535   536   ...   558




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish