Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

Ishlab  chiqarish  va  ijtimoiy-madaniy  sohalardagi  jam

g‘arish  bir-biridan 

farqlanadi.  Jamg‘arilgan  mablag‘larning  iqtisodiyot  real  sektori  asosiy  kapitallari 

va  aylanma  mablag‘larini  kengaytirishga  ketadigan  qismi  ishlab  chiqarish 

sohasidagi  jamg‘arishni  hosil  qiladi.  Ishlab  chiqarish  sohasidagi  jamg‘arish 

iqtisodiy o‘sishning muhim omilidir. 

Ijtimoiy - 

madaniy sohadagi jamg‘arish uy-joy fondini, kasalxonalar, o‘quv 

muassasalari, madaniyat, sog‘liqni saqlash, sport muassasalari, ya‘ni ijtimoiy soha 

tarmoqlarini  kengaytirish,  rekonstruktsiyalash,  yangilashga  sarflanadi.  Mazkur 

sohalarni kengaytirish ham ishlab chiqarishni rivojlantirishning zarur shartidir. 

Jamg‘arishning hajmi va tarkibi iqtisodiy o‘sish sur‘atlarini belgilab berishda 

hal  qiluvchi  omildir.  Jamg‘arish  normasi  jamg‘arish  fondining  butun  milliy 

daromad hajmiga nisbati bilan aniqlanadi: JN = JF/MD x 100,  

Bu yerda, JN-jamg‘arish normasi, JF-jamg‘arish fondi, MD-milliy daromad. 

Jamg‘arish  normasining  ham  o‘z  chegarasi  bo‘lib,  uni  oshirish  iqtisodiy 

jihatdan  samarasiz  bo‘lib  chiqishi  va  salbiy  oqibatlarga  olib  kelishi  mumkin. 

Masalan, uning haddan tashqari ortishi natijasida investitsion sarflar samaradorligi 

pasayib  ketishi  mumkin,  chunki  kapital  mablag‘lar  hajmi  bilan  qurilish 

tashkilotlarining quvvatlari, materiallar va uskunalar yetkazib berish imkoniyatlari, 

infratuzilmaning 

rivojlanishi 

o‘rtasida 

nomutanosiblik 

paydo 

bo‘ladi. 

Mablag‘larning  sochilib  ketishi  natijasida  ob‘ektlarni  barpo  etish  muddatlarining 

cho‘zilib  ketish  xavfi  oshadi,  oqibatda  ular  qimmatlashadi,  barpo  etish 

jarayonidayoq