Botanika indd

simon naychalar deyiladi. Bu naychalar orqali barglardan 
o‘ simlikning boshqa organlariga organik moddalar o‘tadi.

---

Floema ostida, novdaning yog‘ochlashgan oq rangli qis­
mi ko‘rinadi. 0 ‘ simliklarning yog‘ochlik qismi (ksilema) 
ulaming turiga qarab qattiq (qayrag‘ och, eman, yong‘ oq, 
o‘rik, zarang, saksovul, yulg‘un), yumshoq (tol, terak, jiy- 
da), og‘ir va yengil bo‘ ladi. Y og‘ochi qattiq daraxtlardan 
mebel va boshqa uy-ro‘zg‘ or buyumlari tayyorlashda foy- 
dalaniladi.
Ksilema (yog‘ ochlik) o‘tkazuvchi (naylar), mexanik 
(yog‘ochlik tolalari), asosiy (parenxima) to‘ qima hujayrala- 
ridan tashkil topgan. 0 ‘tkazuvchi naylar orqali suv va unda 
erigan mineral tuzlar ildizdan o‘ simlikning barcha organla- 
riga tarqaladi.
Lub bilan yog‘ ochlik orasidagi yosh, nozik hujayralar 
kambiy qavatini hosil qiladi. Bu hujayralar doimo bo‘linib 
(ko‘payib) turadi. Poya ana shu hujayralar hisobiga eniga 
o‘ sadi.
Agar yog‘ochlik ko‘ndalangiga kesib qaralsa, uning mar- 
kaziy qismida joylashgan o‘zakni ko‘rish mumkin. 0 ‘zak 
asosiy (parenxima) to‘ qima hujayralaridan tashkil topgan.
Ayrim daraxtlaming o‘zagi bo‘ sh, yumshoq yoki chirigan 
bo‘ladi. Yosh novdalaming o‘zak hujayralari tirik bo‘ ladi. 
Ularda, odatda, organik moddalar to‘planadi.
Xulosa qilib aytganda, poya ichki tuzilishiga ko‘ra 
po‘ st yoki po‘kak, floema, kambiy, yog‘ochlik va o‘zakdan 
iborat.
©
1. Poyaning ichki tuzilishi qanday qismlardan tashkil topgan?
2. Po‘ stloq o‘ simliklar uchun qanday ahamiyatga ega?
3. Novdalar nima uchun pishiq va egiluvchan bo‘ladi?
4. Lub tolalari va o‘ simlikning yog‘ ochlashgan qismidan xalq 
xo‘jaligida qanday maqsadlarda foydalaniladi?
5. Kambiy qavat o'simlikning qaysi qismida hosil bo‘ladi?