Botanika indd

Щ
  |
ildiz 
ildiz
tukchalari 
qinchasi
17-rasm. Ildizning tuzilishi

---

faoliyati  10-12  kun  davom  etadi.  Keyin  ildizning  uchidagi 
shimuvchi qismidan yangi ildiz tukchalari  o‘sib  chiqadi.  Bu 
jarayon  o‘simliklarda  uzluksiz  davom  etadi.  Natijada  ildiz 
tukchalari  tuproqning  ichkari  qatlamlariga  kirib  boradi  va 
o‘simlikni  suv va mineral tuz bilan ta’minlab  turadi.
Ildizning  po‘sti  o‘ziga  xos  hujayralardan  tashkil  top­
gan.  Po‘st  hujayralari  tirik,  yumaloq  va  yupqa  qobiqli 
bo‘ladi.  Hujayralar  orasida  havo  bilan  to‘lgan  bo‘shliqlar 
bo‘lib,  ildizdagi  hujayralar  ana  shu  havo  bilan  nafas  oladi. 
Ko‘ndalangiga kesilgan ildizning o‘rta qismida qalin devorli 
yirik  teshikchalar  ko‘rinadi.  Bu  teshikchalar  o‘rta  (marka- 
ziy)  qismdagi naychalardan iborat  (18-rasm).
Yosh  ildizni  bo‘ylamasiga  kesmasini  ко‘rib  chiqamiz. 
Ildizning  uchki  qismida  hosil  qiluvchi  to*qima  hujayra- 
laridan  iborat  bo‘linuvchi  qism  joylashgan.  Bu  hujayra­
lar  tinmay  bo‘linib  turadi.  Bo‘linish  qismini  tashqi  to­
mondan  ildiz  qinchasi  himoya  qiladi.  Bo‘linish  qismidan 
yuqorida  o‘suvchi  qism  joylashgan.  Bu  qismda  hujayralar 
bo‘linmaydi,  balki  о‘sib,  ma’lum  funksiyani  bajarishga  ix- 
tisoslashadi.  0 ‘sish  qismidan  yuqorida  so‘ruvchi  qism joy­
lashgan  bo‘lib,  bu  qismda  ildiz  tukchalari  hosil  bo‘ladi.
18-rasm. Ko‘ndalangiga