Botanika indd

52-§.  ITUZUMDOSHLAR  OILASI
Gk(
5
)Gt(
5
)Ch
5
U
1
Ituzumdoshlar  oilasi  vakillari  Yer  kurrasining  mo‘tadil 
iqlimli  mintaqasida va  tropiklarda  keng  tarqalgan.
Ituzumdoshlaming  ko‘pchiligi  bir  yillik  va  ko‘p  yillik 
o‘tlar,  qisman yarim butalar yoki butalardir.  Ildizi -  o‘qildiz 
tizimli.  Poyasi  tik,  yonboshlab  yoki  yotib  o‘suvchi,  ba’zan 
shakli  o‘zgargan  yerosti  novdalarini  hosil  qiladi  (masalan, 
kartoshkada).  Barglari  oddiy,  butun  yoki  bo‘lingan.  Gullari 
biroz  qiyshiq,  ba’zan  to‘g‘ri  ikki  jinsli,  yakka-yakka  holda 
barglar  qo‘ltig‘ida  yoki  shoxlar  uchidagi  gajak  to‘pgullarda 
joylashgan.  Kosachasi  bir-biri  bilan  qo‘shilgan  5  ta  gulko- 
sachabargdan  tashkil  topgan.  Gultoj i  yarmigacha  yoki  uchi- 
gacha  bir-biri  bilan  qo‘shilgan  5  ta  gultojbargdan  tashkil 
topgan,  turlicha  rangda.  Changchilari  5  ta,  gultojbargining 
qo‘shilishidan  hosil  bo‘lgan  nayga  o‘mashgan.  Urug‘chisi 
bitta.  Mevasi  rezavor meva  yoki  ko‘sakcha.
Ituzumdoshlarga  mansub  yowoyi  turlaming  ko‘pchiligi 
begona  o‘tlardan  iborat.  Ular  orasida  hammaga  tanish