Botanika indd

48-§.  KARAMDOSHLAR  OILASI
Gk
4
Gk
4
Ch
4
+
2
U(2)
Karamdoshlar  oilasining  vakillari  Yer  sharining  deyarli 
barcha  qit’alarida  o‘sadi.  U  3000  ga  yaqin  tumi  o‘z  ichiga 
oladi.
Karamdoshlaming  ko‘pchiligi  bir  yillik,  ikki  yillik  va 
ko‘p  yillik  o‘tlardir.  Ildizi  -   o‘qildiz  tizimli.  Poyasi  tik 
o‘suvchi.  Barglari  oddiy,  yonbargsiz,  butun  yoki  qirqilgan, 
poyada  ketma-ket  o‘mashgan.  Gullari  to‘g‘ri  va  ikki jinsli, 
shingil  to‘pgulda  o‘mashgan.  Gulqo‘rg‘oni  murakkab  gul­
kosacha  va  gultojga  ajralgan.  Gulkosacha  to‘rtta,  bir-biri 
bilan  qo‘shilmagan  gulkosachabargdan,  gultoj  ham  to‘rtta 
erkin  holdagi  gultojbargdan  tashkil  topgan.  Gulida  ikkita 
urug‘chibargning  qo‘shilishidan hosil  bo‘lgan bitta urug‘chi 
va oltita changchisi bor.
Mevasi  -   qo‘zoq  (bo‘yi  enidan  3  marta  va  undan  ham 
uzun)  yoki  qo‘zoqcha  (bo‘yi  eni  bilan  bir  xil  yoki  2  mar­
ta  uzun),  ko‘pineha  tub: Ian  ikki  pallaga  bo‘linib  ochiladi 
(96-rasm).
Karamdoshlarga  mansub  yowoyi  turlaming  ko‘pchiligi 
bahorda cho‘llarda,  tog‘  etaklaridagi  qirlarda tarqalgan.  Oila 
vakillaridan biri  oddiy jag‘-jag‘dir  (97-rasm).
Oddiy jag‘-jag‘ jag‘-jag‘  turkumiga oid, bo‘yi  10-30  sm 
keladigan bir yillik  o‘t.  Ildiz  bo‘g‘izida joylashgan barglari 
qisqa  bandli,  patsimon  qirqilgan,  poyadagilari  esa  bandsiz. 
Gullari  poyada  shingil  to‘pgul  hosil  qiladi.  Changchilari
6  ta.  Urug‘chisi bitta.