Boshqaruvda rahbarlik uslublari

Rahbar fazilatlari

Fazilat — ijobiy xislat, yaxshi sifat yoki xususiyatdir. Xulq-atvor shaxsning atrof-muhit bilan o‘zaro ta’sirga kirishish shakllaridan iborat bo’lib, ular bir qator omillarga bog’liq bo’ladi. Shaxsni va uning xulq-atvorini tavsiflab beradigan asosiy omillarga quyidagilar kiradi:

• Shaxsning tabiiy va o ‘ziga xos psixologik xususiyatlari;

• Ehtiyojlari, qiziqishlari tizimi;

• Shaxsni boshqarish tizimi, uning « men -obrazi» .

Shaxsning tabiiy xususiyatlari — bular tugilgan vaqtidan boshlab mavjud bo’lgan xususiyatlardir.

XX asrning 20-yillari boshlarida shvetsariyalik psixiatr K.G.Yung shaxsning psixologik xususiyatlarini «ekstraversiya» va «Introversiya» tushunchalari orqali ta ’riflab berishni taklif etadi.

«Ekstraversiya» (extra — tashqari) shaxsning shunday psixologik xususiyatlarini ko‘rsatib beradiki, bunda shaxs o ‘zining qiziqishlarini tashqi omilga, tashqi obyektlarga qaratadi, ba’zan buni o‘zining qiziqishlari hisobiga, shaxsiy ahamiyatini pasaytirish hisobiga amalga oshiradi. Ekstravertlarga xulq-atvorining ta’sirchanligi,imo-ishoralardagi faollik, samimiylik tashabbus ko‘rsatish, ijtimoiy ko‘nikuvchanlik, ichki olamning ochiqligi xos bomadi. «Introversiya» (intro — ichki) shaxsning o ‘z shaxsiy manfaatlariga, ichki olamigadiqqat-e’tiborining qayd qilinishi bilan ajralib turadi.Introvertlar o ‘zlarining manfaatlarini eng muhim deb hisoblab, uni yuqori darajada qadrlaydilar. Ular uchun odamovilik, biqiqlik, ijtimoiy passivlik, mustaqil tahlil qilishga moyillik, yetarli darajada murakkab ijtimoiy ko‘nikish xosdir.

«Ekstraversiya» (extra — tashqari) shaxsning shunday psixologik xususiyatlarini ko‘rsatib beradiki, bunda shaxs o ‘zining qiziqishlarini tashqi omilga, tashqi obyektlarga qaratadi, ba’zan buni o‘zining qiziqishlari hisobiga, shaxsiy ahamiyatini pasaytirish hisobiga amalga oshiradi. Ekstravertlarga xulq-atvorining ta’sirchanligi,imo-ishoralardagi faollik, samimiylik tashabbus ko‘rsatish, ijtimoiy ko‘nikuvchanlik, ichki olamning ochiqligi xos bomadi. «Introversiya» (intro — ichki) shaxsning o ‘z shaxsiy manfaatlariga, ichki olamigadiqqat-e’tiborining qayd qilinishi bilan ajralib turadi.Introvertlar o ‘zlarining manfaatlarini eng muhim deb hisoblab, uni yuqori darajada qadrlaydilar. Ular uchun odamovilik, biqiqlik, ijtimoiy passivlik, mustaqil tahlil qilishga moyillik, yetarli darajada murakkab ijtimoiy ko‘nikish xosdir.