Boshqaruv tahlili fanining predmeti, mazmuni, ahamiyati va vazifalari

---

BOSHQARUV TAHLILI FANINING PREDMETI, MAZMUNI, 

AHAMIYATI VA VAZIFALARI 

 

 

Tayanch so’z va iboralar: boshqaruv  tahlili, makroiqtisodiy tahlil, mikroiqtisodiy 

tahlil, tahlilga qo‘yiladigan asosiy talablar, boshqaruv tahlili predmeti, vazifalarti. 

1.1.  Boshqaruv  tahlili  fanining mazmuni, o’rni va vazifasi 

Tabiat hodisalarini va jamiyat hayotini tahlilsiz o’rganib bo’lmaydi. “Tahlil” 

tushunchasi  grekcha  “analyzis”  so’zidan  olingan  bo’lib,  “taqsimlayman”, 

“qismlarga  ajrataman”  degan  ma’noni  anglatadi.  Demak  tahlil  hodisa  va 

jarayonlarni    tarkibiy  qismlarga  ajratish  asosida  o’rganishni  ifodalaydi.  Bu  o’z 

navbatida o’rganilayotgan hodisa va jarayonning ichki moxiyatini tushunishga, har 

bir  elementning  umumiy  jarayondagi  o’rnini  aniqlashga  imkoniyat  yaratadi. 

Masalan,  foydaning  mohiyatini  tushunish  uni  shakllantiradigan  manbalarini  va 

uning miqdoriga ta’sir qiladigan omillarini bilishni talab qiladi. Bu manba va omillar 

qancha  chuqur  va  har  tomonlama  tahlil  qilinsa,  moliyaviy  natijalarni  shunchalik 

samarali boshqarish imkoniyati tug‘iladi. 

Lekin sintezsiz, o'rganilayotgan hodisalar yoki jarayonlarning tarkibiy qismlari 

o'rtasidagi  aloqa  va  bog’lanishlarni  aniqlamay  turib,  boshqaruv  tahlili  hodisa  va 

jarayonlar haqida to‘liq tasavvur bera olmaydi. Faqat tahlil va sintezni qo’shib olib 

borilgandagina  hodisa  va  jarayonlarni  dialektik  aloqadorlikda  ilmiy  o'rganilishini 

ta’minlash mumkin. 

Iqtisodiy tahlil - bu iqtisodiy hodisa va jarayonlar mohiyatini anglash, tarkibiy 

qismlarga bo‘lish, ularning ko‘p qirrali aloqa va bog’liqligini o’rganishdir. 

Iqtisodiy tahlil makroiqtisodiy va mikroiqtisodiy tahlilga bo’linadi: